DSCN0018 (2)

140

140

wszystkich na równi słuchaczami, aby autorytarnie

wać ich jednolitym programom stacji. Nic rozwinęła aparatura repliki, a prywatne emisje utrzymywane są w pH

Podpól

__IJj"

^Sp0n^i.

ci. Ograniczają się do apokryficznej dziedziny „amatorów*’^04, rym w dodatku narzuca się odgórnie organizację. Każda hL

Podle

fachowej selekcji oraz sterowana jest i absorbowana przez fo* 7* talentów, konkursy przed mikrofonem i wszelkiego tofo centralnie protegowane imprezy. Talenty należą doH

czna inicjatywa publiczności w ramach oficjalnego radia

■Ptysiu

zanim jeszcze tenże zacznie je prezentować: w przeciwnym razie ' podporządkowywałyby mu się tak skwapliwie. Nastawienie pul,]: czności, które rzekomo i faktycznie sprzyja systemowi przcmy_s|_u kulturalnego, jest częścią systemu, a nie jego usprawiedliwienie^ Gdy jakaś gałąź sztuki poczyna sobie wedle tej samej recepty, _Co inna gałąź, odległa zarówno pod względem medium, jak tworzy, wa, gdy dramatyczne zawęźlenie radiowej „mydlanej opery” staje się pedagogicznym przykładem przezwyciężania technicznych tru-dności, z którymi radzi sobie zarówno jam, jak i wyżyny jazzu, albo gdy śmiała „adaptacja” frazy Beethovena odbywa się wedle tej samej metody, co filmowa „adaptacja” powieści Tołstoja - powoływanie się na spontaniczne życzenia publiczności jest wątłą wymówką. Bliższe rzeczywistości jest już wyjaśnienie powołujące się na ciężar własny aparatu technicznego i personalnego, który jednak traktować należy pod każdym względem jako część mechanizmu ekonomicznej selekcji. Dochodzi umowa, a przynajmniej wspólna decyzja władz wykonawczych, by nie produkować ani nie dopuszczać nic, co nie pasuje do ich tabel, do ich wyobrażenia o konsumentach, a przede wszystkim do nich samych.

Jeżeli obiektywna tendencja społeczna w tej epoce ucieleśnia się w subiektywnych mrocznych zamiarach dyrektorów generalnych, to przede wszystkim w najpotężniejszych sektorach przemysłu: w przemyśle stalowym, naftowym, elektrycznym, chemicznym. Monopole kulturalne są w porównaniu z nimi słabe i zależne. Muszą skwapliwie dogadzać prawdziwym potentatom, aby ich sfera w społeczeństwie masowym, której swoisty typ towaru i tak wciąż jeszcze zbyt wiele ma wspólnego z niefrasobliwym liberaliz-

s żydowskimi intelektualistami, nie została dotknięta serią m^cn 1    .... .

^ystek. Zależność najpotężniejszego towarzystwa radiowego od przemysłu elektrycznego, zależność filmu od banków charakterys-_tvczna jest dla całej sfery, której poszczególne branże z kolei splecione są między sobą. Wszystko jest tak powiązane, że koncentracja ducha osiąga rozmiary, które pozwalają jej pomijać linie demarkacyjne firm i technik. Bezwzględna jedność przemysłu kulturalnego zapowiada rychłą jedność polityki. Emfatyczne rozróżnienia - na przykład między filmami A i B albo między historyjkami publikowanymi w magazynach o różnych kategoriach cen - nie tyle wynikają z rzeczy samej, ile służą klasyfikacji, organizacji i przyciąganiu konsumentów. Dla każdego coś przewidziano, aby nikt nie mógł się wymknąć, różnice zaznacza się wyraźnie i propaguje. Dostarczanie publiczności pewnej hierarchii seryjnych jakości służy tym pełniejszej kwantyfikacji. Każdy powinien zachowywać się niejako spontanicznie zgodnie ze swym z góry wyznaczonym przez wskaźniki level i sięgać po tę kategorię masowego produktu, która fabrykowana jest dla jego typu. Konsumenci, jako statystyczny materiał na mapie placówek badawczych - nie różniących się już niczym od placówek propagandy - podzieleni są na grupy dochodów, na pola czerwone, zielone i niebieskie.

Schematyzm procedury ujawnia się o tyle, że mechanicznie wyróżnione produkty okazują się zawsze tym samym. Że różnica między serią Chryslera a serią General Motors jest złudzeniem, o tym wie już każde dziecko, które się tą różnicą entuzjazmuje. To, co znawcy omawiają jako wady i zalety, służy jedynie utrwaleniu pozorów konkurencji i możliwości wyboru. Tak samo rzecz się ma z produkcjami Warner Brothers i Metro Goldwyn Mayer. Stopniowo zanikają też różnice między droższymi i tańszymi asortymentami kolekcji wzorcowej danej firmy: w przypadku samochodów różnice te sprowadzają się do liczby cylindrów, pojemności silnika, nowości gadgetów, w przypadku filmów - do liczby gwiazd, nakładu środków technicznych, pracy i wyposażenia, oraz wykorzystania najnowszych formułek psychologicznych. Jednolitość kryteriów polega na dozowaniu conspicuous production, wy-