DSCN0441

Środki oczyszczające (topniki) są to chemikalia służące do che/ śnieżnego oczyszczenia powierzchni, do ich ochrony podczas lutowania przed utlenianiem oraz zwiększające przyczepność lutowia do materiału łączonych części. Przy lutowaniu miękkim stosujemy chlorek cynku otrzymany przez rozpuszczenie cynku w kwasie solnym, roztwór salmiaku, kalafonię, terpentynę, specjalne pasty lutownicze itp.

Przy lutowaniu twardym za środek oczyszczający służy boraks. Rozpuszcza on tlenki metali i chroni przed utlenianiem się metalu. Roztwór chlorku cynku należy przechowywać w otwartych naczyniach szklanych, z dala od przedmiotów metalowych, gdyż jego pary powodują korozję.

Luty miękkie roztapia się lutownicą, wykonaną z miedzi, metalu odznaczającego się bardzo dobrą przewodnością cieplną. Różne rodzaje lutownic przedstawiono na rys. 125, a przygotowa-

Rys. 125. Rodzaje lutownic: a) zwykła kątowa, b) zwykła prosta, c) gazowa, d) benzynowa, e) i f) elektryczne

nie lutownicy do lutowania miękkiego — na rys. 126. Lutownicę należy nagrzewać z grubszego końca, nie dopuszczając do rozżarzenia się jej do barwy czerwonej.

Po nagrzaniu lutownicę pocieramy o salmiak, przedmiot lutowany smarujemy chlorkiem cynku, zabieramy na nią kroplę luto-

Hf    ---1

\via i przykładamy do miejsca łączenia części w celu nagrzania powierzchni łączonych. Przesuwając lutownicą po złączu powodujemy spływanie lutowia i wypełnianie szczeliny (rys. 127)!

Rys. 126. Przygotowanie do lutowania miękkiego: a) nagrzewanie lutownicy, b) czyszczenie ostrza, c) wytrawianie ostrza, d) nabieranie cyny

- Lutowanie twarde wymaga miejscowego nagrzania łączonych części do temperatury ponad 600°C. Właściwa temperatura luto* Wania musi być ściśle przestrzegana, gdyż jest nieraz bardzo bli-

Lutme

Rys. 127. Lutowanie miękkie

Rys; 128. Przygotowanie do lutowania twardego

ska temperatury topnienia materiałów łączonych części, które podczas zabiegu powinny pozostać w stanie stałym.

Powierzchnie lutowanych przedmiotów po wzajemnym dopasowaniu i mechanicznym oczyszczeniu nakłada się na siebie

99