DSCN0449 (2)

2. Ogólna klasyfikacja obrabiarek

■ Obróbka ręczna metali wymaga dużego wysiłku człowieka. Dla przyspieszenia obróbki i zmniejszenia pracy ludzkiej stosuje się obróbkę mechaniczną na maszynach zwanych obrabiarkami. Na tych obrabiarkach za pomocą różnych narzędzi skrawających, jak noże, frezy, wiertła itp., usuwamy nadmiar materiału, uzyskując obrobione powierzchnie, które mogą być płaskie, walcowe, stożkowe lub o różnych krzywiznach.

Norma PN/M-02780 rozróżnia następujące grupy obrabiarek: tokarki, wiertarki, frezerki, piły i pilnikarki, strugarki, szlifierki, obrabiarki specjalizowane i specjalne, obrabiarki kombinowane.

Zależnie od kształtu obrabianej powierzchni dzielimy obrabiarki na przeznaczone do obróbki:

1)    płaszczyzn (strugarki, frezarki, szlifierki),

2)    brył obrotowych (tokarki, szlifierki),

3)    otworów (wiertarki),

4)    gwintów (gwinciarki — szlifierki do gwintów),

5)    kół zębatych (dłutownice i frezarki obwiedniowe),

6)    powierzchni o, różnych krzywiznach (kopiarki),

7)    powierzchni różnych (przeciągarki).

Ponadto stosowane są rozmaite obrabiarki; specjalne.

Zależnie od rodzaju produkcji (jednostkowej, seryjnej, czy też masowej) rozróżnia się zwykle:

1)    obrabiarki uproszczone służące do różnorodnej produkcji jednostkowej,

2)    obrabiarki ogólnego przeznaczenia, przeważnie zaopatrzone w specjalne urządzenia,

3)    obrabiarki jednocełowe przeznaczone do Wykonywania wielkiej liczby jednakowych operacji,

4)    obrabiarki wielocelowe przystosowane do wykonywania masowo wielu różnorodnych operacji po zaopatrzeniu obrabiarki w odpowiednie urządzenia specjalne.

Obrabiarka przeważnie składa się z trzech podstawowych grup jej części:

1) korpusu lub łoża z prowadnicami części ruchomych,

• 2} napędu ruchów podstawowych — głównego ruchu roboczego

(skrawania) i posuwowego przedmiotu obrabianego lub narzędzia skrawającego (posuw),

3) napędów ruchów pomocniczych.

Kierunki ruchów poszczególnych elementów i zespołów obrabiarki są znormalizowane (rys. 142).

Na korpus obrabiarki działają różne siły wywołujące naprężenia skręcające i zginające, a poza tym praca narzędzia skrawającego często powoduje drgania. Dlatego korpusy obrabiarek muszą być tak zbudowane, żeby naprężenia nie powodowały odkształceń i . żeby -duża masa korpusu sprowadzała drgania do minimum lub całkowicie je eliminowała. Napęd ruchów‘obejmuje:

1)    ruchy posuwowe narzędzia do obrabianego przedmiotu i od-l sunięcie go po obróbce,

2)    ruchy obrotowe, posuwowe lub posuwowo-zwrotne obrabianego przedmiotu albo narzędzia.

Do wszystkich obrabiarek odnoszą się następujące wymagania:

1)    możliwie duża dokładność w granicach przewidzianych dla da-nej obrabiarki,

2)    jak najbardziej ekonomiczna jej praca,

- 3) szybka obróbka.

Uzyskanie dobrej dokładności i gładkości powierzchni wymaga sztywnej budowy obrabiarki, dobrego ułożyskowania, starannego Wyważenia obracających się części, dobrych i właściwych narzędzi skrawających. W cólu osiągnięcia dobrych pod względem ekonomicznym wyników należy stosować do danych zabiegów odpowiednie obrabiarki, narzędzia itp.

Szybkość obróbki polega nie tylko na szybkim skrawaniu, ale zależy także od okresu pracy noża, chłodzenia narzędzia i innych czynników, które składają się na tzw. obróbkę, kompleksową.

. Na moc ^całkowitą. N_e potrzebną do napędu obrabiarki składają się: a) moc biegu jałowego, Np b) moc skrawania IV i c) moc , posuwów N_p

N_c —    Np

Moc całkowita jest to moc nadawana przez silnik elektryczny, moc biegu jałowego — tracona na pokonanie oporów obrabiarki, moc skrawania na wałku roboczym obrabiarki, zależna od siły i prędkości skrawania, a wreszcie moc napędu, zależna od prędkości posuwu i stanowiąca 5-^10% mocy całkowitej.