Poniżej omówimy pierwszy i drugi stopień uproszczeń rysunkowych sto* sowanych na rysunkach wykonawczych i złożeniowych. Trzeci stopień omówi-my w punkcie „połączenia gwintowe”, gdyż dotyczy on łączników gwintowych (śruby, wkręty, nakrętki), a nie samych gwintów. Wyjątek stanowią otwory gwintowane, do których można stosowaó rysunki uproszczone i oznaczenia umowne (111 stopień uproszczenia).
Na rys. 6-18a,6,ć i 6-19o,6 przedstawione są pierwszy i drugi stopień upro*
Rys. 6-18. I i II stopień uproszczenia rysunkowego gwintu zewnętrznego: o — gwint gubiony, b — gwint podcięty, c—gwint walcowany
Rys. 6-19. 1 i II stopień uproszczenia rysunkowego gwintu wewnętrznego (otwór nieprzelotowy), a — gwint na niepełnej głębokości otworu, b —gwint na całej głę-bokości otworu, c — gwint niewidoczny
a) |
/ |
tt |
i) i | ||
jl | |||||
1 |
—W |
1 LU |
szczenią rysunkowego gwintu zewnętrznego oraz gwintu wewnętrznego wykonanego w otworach nieprzelotowych.
Jak widać z rysunków, w pierwszym stopniu uproszczenia rysujemy w przekroju i widoku nagwintowane sworznie i otwory linią grubą, tak jak wyglądają one przed nacięciem gwintu, dorysowując cienkie linie ciągłe oznaczające: średnicę wewnętrzną gwintu, czyli rdzeń śruby w gwincie zewnętrznym^ i średnicę zewnętrzną D gwintu wewnętrznego oraz użytkową długość gwintu (gwint o pełnym zarysie). W rysunku śruby linię (cienką) określającą użytkową długość gwintu prowadzimy tylko między liniami (cienkimi) oznaczającymi średnicę rdzenia.
Drugi stopień uproszczenia polega na ułatwieniu rysowania zakończenia sworznia gwintowego (pomijamy rysowanie wypukłości lub ścięcia na końcu sworznia) oraz na rysowaniu cienką linią prostą użytkowej długości gwintu i pominięciem rysowania wyprowadzenia gwintu.
W r/ucie (poziomym) na płaszczyznę prostopadłą do osi gwintu zaznaczamy gwint jednakowo w I i II stopniu uproszczenia, a mianowicie cienkimi lukami obejmującymi 3/4 obwodu. W gwincie zewnętrznym (śruba) nie rysujemy 1/4 lewego górnego luku (rys. 6-18a,6,c.), w gwincie wewnętrznym — 1/4 lewego dolnego luku (rys. 6-19a,6,c.). Linia obejmująca 3/4 obwodu nie powinna się zaczynać ani kończyć na osiach (rys. 6-18 i 19 dolne).
Gwinty niewidoczne (rys. 6-19c) rysujemy analogicznie, tylko liniami kreskowymi bez różnicowania ich grubości.
Odstępstwo od poznanego sposobu rysowania gwintu śruby w I stopniu uproszczenia ma miejsce w rysunkach śrub dwustronnie gwintowanych. Długość całkowita gwintu (łącznie z wyjściem) końca śruby wkręcanego na stałe w otwór jest uważana za długość użytkową i rysowana w sposób pokazany na rys. 6-20.
Uproszczony sposób rysowania gwintów odnosi się do wszystkich rodzajów gwintów, tzn. trójkątnych, trapezowych, płaskich, okrągłych oraz specjalnych.
Rys. 6-20. Rysunek śruby dwustronnie gwintowanej w 1 i II stopniu aproszczenia: a — toczona, b — walcowana
Należy zwrócić uwagę na sposób kreskowania przekrojów podłużnych i poprzecznych na rysunkach. Przekrój przez gwint zewnętrzny jest przedstawiony na rys. 6-21, natomiast przez gwint wewnętrzny — na rys. 6-19. Z rysunków tych widzimy, że przekrój przez gwint jest kreskowany do linii grubej, przedstawiającej średnicę gwintu zewnętrznego (śruby) i średnicę otworu (nakrętki) gwintu wewnętrznego.
Symbole, którymi oznaczamy na rysunkach poszczególne rodzaje gwintów, podane są w tabl. VT-11. Oznaczenie gwintu składa się więc ze skrótu literowego (znaku) określającego rodzaj gwintu oraz liczby określającej jego śred-
Rys. 6-21. Przekrój tulejki gwintowanej ^gwint zewnętrzny)
nicę. Wyjątkowo w oznaczeniu gwintu calowego nie umieszcza się skrótu literowego, lecz podaje się tylko jego średnicę w calach.
W oznaczeniu gwintów drobnozwojnych i trapezowych należy podać wielkość skoku, w sposób wskazany w tabl. YI-11
Na początku oznaczenia gwintu lewoskrętnego dodajemy wyraz lewy, a w oznaczeniu gwintu wielokrotnego określamy jego krotność, np. 2-krotny itp.
129
9 Rysunek techniczny