DSCN0818

Oznaczanie gwintów ^T«Mi_Ca

Rodzaj gwintu	Skrót >' literowy	Przykład oznaczenia	Norma
Metryczny zwykły	M	M30	PN-54/M-02005 PN-54/M-02006 |
Metryczny drobny	M	M80x3	PN-54/M-02005 7-r-ll
CaJowy Whitwortha		3/4"	PN-54/M-02025
Rurowy	R	R3"	PN-54/M-02030
Trapezowy symetryczny	Tr	Tr48X 8	PN-54/M-02017
Trapezowy niesymetryczny	S	S48X8	PN-54/M-02019
Okrągły	Rd	Rd40X 1/6"	PKN/M-02035
Stożkowy rurowy calowy o kącie zarysu 55°	Stoż. R	Stoż. R 3/4"	PN-54/M-02031
Stożkowy o kącie zarysu 60° (Briggsa)	Stoż. B	Stoż. BI"	PN-54/M-02032
Stożkowy metryczny	Stoż. M	Stoż. M6xl	PN-54/M-02032
Edisona	E	E27	PN/E-02500
Edisona metryczny	Em	Eml6	PN/E-02501
Do rurek pancernych	P	P16	PN/E-02502
Do połączeń klosza z korpusem w elektr. oprawach oświetl.	A	• A84,5 .	PN/E-02S03
Rowerowy	Rw	Rw9,5	PN-51/S-46001
Do zaworków do dętek	Gz	Gzl0,3	PN-53/S-83200

Na rysunkach oznaczenie gwintu umieszczamy nad linią wymiarową średni* cy gwintu.

Zwraca się szczególną uwagę na to, że pomocnicze linie wymiarowe należy

aj. b)    . c)

M20 Lewy Tr48*8 1^g

Bys. 6-22. Przykłady oznaczenia różnych rodzajów gwintów: a — gwint metryczny zwykły o zewnętrznej średnicy 20 mm, 6 — gwint lewy trapezowy symetryczny o zewnętrznej średnicy 48 mm i skoku 8 mm, e — gwint calowy o zewnętrznej średnicy 1", d — otwór z gwintem metrycznym zwykłym o średnicy nominalnej 16 mm, e — otwór z gwintem rurowym o średnicy nominalnej 11/8"

prowadzić od średnicy d gwintu śruby (w gwincie zewnętrznym) i od średnicy D gwintu nakrętki — w gwincie wewnętrznym (rys. 6-22).

Długość gwintu określa się przez podanie wymiaru długości użytkowej (rys. 6-22u).

Do otworów gwintowanych, oprócz poznanych dwóch (I i II stopień) stopni uproszczeń rysunkowych, stosuje się dodatkowo uproszczony sposób wymiarowania oraz oznaczenia umowne (III stopień uproszczenia) podane w tabl. YI-12.

Tablica YI-12

Uproszczenia rysunkowe i uproszczony sposób wymiarowania otworów gwintowych

Kys. 6-23. Sposób rysowania gwintów nie znormalizowanych

Przy stosowaniu zarysów gwintów nie znormalizowanych, np. płaskich, lob specjalnych, wykonujemy w znany sposób rysunek w pierwszym lub w drugim stopniu uproszczenia, podając obok odcinek powiększonego jego zarysu, na którym stawiamy potrzebne do wykonania wymiary (rys. 6-23).

Śruby. Śruba jest jednym z elementów połączeń gwintowych. Powszechnie stosowane śruby z gwintem metrycznym i calowym mają łby sześciokątne i czworokątne. Rysunki śrub wykonujemy w pierwszym lub w drugim stopniu u-proszczenia, zależnie od rodzaju rysunku i po-działki (na rysunkach wykonawczych — zawsze w pierwszym stopniu, na rysunkach złożeniowych —-w pierwszym i drugim stopniu).

Rysowanie gwintów w sposób uproszczony omówiliśmy, już poprzednio, obecnie zfiajmierny się uproszczeniem rysunkowym łba śruby. Łeb o kształcie graniastosłupa po obtoczeniu (odpowiednio ustawionym nożem) jego naroży wg powierzchni stożkowych ma ściany boczne z jednej strony ograniczone hiperbolami. W pierwszym stopniu u-

9*

131