GRANICE STREF GRANICE OBSZARÓW GRANICE REGIONÓW
Ryc. 1. Strefy oddziaływań rzymskich na obszarze części Dolnej Austrii, Czechosłowacji i Polski
archej
gionacl nadrzę na rej 2L& nież o przeja w ras się ty cepcji ny n G zas&c niu dział wsze raw) a d< ten rozi w I Ge (ml sto m< dal
m
n
■
v
d
d
a
ii
mowała graniczące z cesarstwem stałe „państwa” klieńtelne na obszarach zadunajskiej części Austrii, Czech, południowych Moraw, południowej Słowacji oraz wielkiej niziny węgierskiej. Strefa druga to terytoria plemion sąsiadujących z tymi organizmami politycznymi na terenie północnych Moraw, Górnego Śląska, północnej Słowacji i być może zachodniej Małopolski. Rzymianie wciągali te plemiona do doraźnych akcji przeciwko ludom pogranicznym w wypadku zagrożenia z ich strony. Do strefy trzeciej można zaliczyć plemiona zamieszkujące pozostałe obszary Polski południowej i częściowo środkowej, gdzie wpływy polityczne Rzymu mogły przenikać za pośrednictwem mieszkańców strefy drugiej. Wreszcie strefę czwartą (Polska północna i częściowo środkowa) można określić jako wolną nawet od pośrednich rzymskich wpływów politycznych.
V. Charakterystyka stref oddziaływań rzymskich. W toku naszych rozważań można było zauważyć, że na jednych obszarach mamy szereg wyraźnych przejawów wpływów rzymskich, podczas gdy na innych są one nieliczne i słabe. Zestaw my teraz wszystkie uchwytne elementy z różnych czynników, aby otrzymać ogólny obraz przestrzennego nasilenia oddziaływań cywilizacji rzymskiej na kulturę ludów mieszkających pomiędzy środkowym Dunajem a Bałtykiem. Aby możliwie najlepiej oddać z jednej strony ogólne tendencje i prawidłowości oddziaływań rzymskich, z drugiej zaś ich specyficzne cechy w konkretnych re-
22