DSCN2030 (2)

braku własnej orientacji metodologicznej w obrębie pedagogiki p,„ rownawczej. L konieczności więc w kwestiach metodologiczny^ komparatyści wykorzystują dorobek innych nauk społecznych Większość badaczy dostrzega trudności związane z konieczności* prowadzenia badan nad zjawiskami, które są złożone, a do tego m nc. a więc często łatwo nie poddają się porównaniom. Cidy ponad! uwzględni się koszty związane z prowadzeniem takich badań, nic można się dziwić, ze niewiele jest praw dziw ie porównawczych badan również i w dziedzinie szkolnictwa wyższego, choć nie możm te/ stwierdzić, ze nie było takich prób.

Starano się na przy kład ustalić zw iązek między stanem gospodarki kraju a rolą inteligencji technicznej w Wielkiej Brytam i w Niemczech. W badaniach tych wykorzystano dwa wskaźniki dotyczące związku między przeciętną wyników na św iadeetw ie maturalnym badanej grupy studentów a ich wyborem kierunku studiów, z jednej strony, i całoroczną rekrutacją z rozbiciem na kierunki. z drugiej Opierając się na danych brytyjskich, stwierdzono zjawisko negatywnej selekcji w obrębie studiów technicznych i w zakresie nauk ścisłych, czego nie udało się zauważyć w Niemczech Na studiach technicznych i z zakresu nauk ścisłych proporcjonalnie jest więcej studentów w Niemczech ni/ w Wielkiej Brytanii. Rezultaty tc mogą uzasadniać mniejszą skuteczność gospodarki tego kraju (Bayer i Lawrence 1977.208-220).

W innych badaniach prowadzonych w sześciu krajach (Austria. Holandia. Jugosławia, Polska. Niemcy i Wielka Brytania) próbowano ustalić prognostyczną ocenę ukończenia studiów' wyższych z punktu widzenia pewnych właściwości związanych z pracą zawodową, takich jak: twórczość, postawa czy skala wartości. W badaniach tych wyróżniano trzy grupy zmiennych: niezależne (środowisko studenta), pośredniczące (zachowanie studenta) oraz zależne (wyobrażenie o przyszłym życiu). Były to badania podłużne, którymi objęto me tylko lata studiów, ale i pierwsze lata prac> zawodowej (Framhcin 1980).

Inne badania porównawcze dotyczące szkoły wyższej inspirowane były przede wszystkim potrzebą wiedzy o tym. jak wygląda szkoła w\/sza w innych krajach, by na tle możliwie ścisłych infor* macji ocenić stan szkolnictwa wyższego we własnym kraju, jego kierunek rozwoju i uzyskiwane wyniki. Potrzeba ta stała się szczególnie odczuwalna po II wojnie światowej, w związku z planami szybkiego rozwoju s/koly wyższej w wielu krajach. Decydenci oświatowi poszukiwali pewnej wiedzy na temat, jak rozwijać szkoły wyższe, by przyjęły one w swoje mury coraz większe rzesze studentów. jak kierować tymi placówkami, finansować je. kształcić młode kadry naukowe itp. (Trow 1972, s. 61-84)

Badania te prowadzone były zarówno przez instytucje, jak i indywidualnych badaczy. Szczególnego znaczenia nabrało regularne zbieranie ścisłych danych, które mogłyby być porównywalne w skali międzynarodowej. Najw iększe zasługi w tym zakresie mają UNESCO ora/ różne agencje powiązane z tą organizacją: International Institute for Educational Planning (HEP). Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD). a zwłaszcza Centrę for Educational Research and lnnovation (CERI) podległ) OECD. Council of Europę. European Cultural Eoundation Institute ofEducation, International Association of UnKersities i inne.

. .

fil#;

.

'•‘Wuąiiiuin,

Organizacje i stowarzyszenia te przyczyniły się do regularnego zbierania danych statystycznych, popierania badań, upowszechniania ich wyników, tworzenia możliwości organizowania konferencji i se minariów' w celu wymiany doświadczeń. Niemałą rolę w tworzeniu infrastruktury' tej dyscypliny nauki odegrały czasopisma, takie jak: „Higher Education" czy „European Journal of Education", w całości poświęcone badaniom porównawczym w szkolnictwie wyzszym. Warto również tu wspomnieć o takich periodykach jak „Comparative Education Review". „Comparative Education" cz> „Yergleichende Paedagogik".

2.6. Oświata dorosłych

Badania porównawcze dotyczące oświaty dorosłych rozwijały się głównie w ramach pedagogiki porównawczej. Impuls do intensyfikacji tych badań stanowiła międzynarodowa konferencja * Exeter (USA) w 1966 roku zwołana z inicjatywy International