Rys. 5.37. Pędy i liście zarodnionośne u skrzypu (Eęuisetum arvense) (wg Schencka, z Malinowskiego). A — pęd wcgelałyu-ny. B. C — pędy zarodnionośne ze strobilami na szczycie, D — strobil, E, F — pojedyncze sporofile
Sprawa pochodzenia pręcików i ich homoiogii z mikrosporofilami jest dyskusyjna. Według jednej z hipotez, zwanej telomową, powstawały one bezpośrednio ze zrośnięcia się kilku telomów zakończonych sporangjami. nie przechodziły więc w ewolucji przez stadium liścia, a ich liściopodobny kształt u niektórych rośłin (np. u sosny) powstał wtórnie. Natomiast inna hipoteza, zwana liściową, zakłada pochodzenie pręcików od mikrosporofili, zaś ich budowa promienista (występująca u wielu roślin) ma być wynikiem wtórnych przekształceń.
Woreczki pyłkowe mają kilkuwarstwową ścianę zewnętrzną, zaopatrzoną w mechanizm otwierający, pod nią znajduje się warstwa tapetum, a wewnątrz ar-chespor. Gdy rozwijający się archespor osiągnie odpowiednią liczbę komórek, stają się one komórkami macierzystymi mikrospor (mikrosporocytami). Następują w nich
Rjs. 5.38. Strobilc (kwiaty) męskie sosny (Pinus sil ves Iris) (wg różnych autorów, zmienione) A - gałazka /inikroslrobilami. B - przekrój podłużny przez mikrostrobil, C — mikrosporofil z dwoma mikrosporaa-giami (woreczkami pyłkowymi)
przedroślowa
komórka
trzonkowo
p^r-^komórka plemnik o-
komórki \ vprzedroślowe
v
komórka
'generatywna
' ij komorko wegetatywna
Rys. 5.39. Rozwój gametoftlu męskiego u sosny (Pinus silvestris) (wg różnych autorów) A teirada mikrospor, B E - rozwój ziarna pyłku, F, G — kiełkowanie pyłku i rozwój łagtewki pyłkowej
279