60 lQintajrfflyi[ł wtw o P«M6»owaiu w tpnwęch nwtettłcl
4. $ro&i )ipntir|ij|ff uchylaniu tdę od sądu. Środki te, zwinę lei w kioi tymczasowym*, można jak twierdzi A. Strzembosz (1984, *,
--- stosować od momentu wszczęcia postępowania w celu poddania oieietnj^ natychmiastowym oddziaływaniom wychowawczym. Według innych autorś» oni ten polega na zapobieganiu takiemu zachowaniu się nieletniego, hó* mogłoby prowadzić do popełnienia dalszych czynów karalnych tub pogłębiaj się jego demoralizacji (A. Grześkowiak, 1984, s. 95).
Do środków tych najeżą: nadzór organizacji młodzieżowej lub me organizacji społecznej albo zakładu pracy, nadzór kuratora lub innej otok godnej zaufania, umieszczenie w placówce oświatowo-wychowawczej, zst/zy. manie w schronisku dla nieletnich. Środkiem takim jest również oddam nieletniego pod dozór rodziców czy też opiekunów, które polega na zobowi-zaeiu tych osób do zwiększenia czujności i opieki nad dzieckiem oraz doprowadzenia go na każde wezwanie sądu.
Z usuwy (art. 26) wynika preferowanie środków tymczasowych nieizoh-cyjnych O zastosowaniu środka sąd rodzinny lub sędzia (a w określonych sytuacjach prokurator lub sąd zwykły) wydaje postanowienie, które doręcza stronom wraz z uzasadnieniem (stronom przysługuje zażalenie, nie wstrzymuje orno jednak wykonania postanowienia).
Schronisko dla nieletnich należy do środków tymczasowych. Przesłanki umieszczenia nieletniego w schronisku reguluje art. 27 § 1 u.p.n. Są nimi - okoliczności przemawiające za umieszczeniem nieletniego w zakładzie poprawczym (ukończony 13. rok żyda, zarzucane nieletniemu przestępstwo znacznej wagi, zwłaszcza bezskuteczność uprzednio stosowanych środków wychowawczych);
* uzasadniona obawa ukrycia się nieletniego lub zatarcia śladów czynu albo niemożność ustalenia tożsamości nieletniego lub brak stałego miejsca zamieszkania.
Do schroniska przyjmuje się nieletniego na podstawie: postanowienia o umieszczeniu nieletniego w schronisku, wydanego prze sąd, sędziego rodzinnego lub prokuratora;
— nakazu przyjęcia.
Zasady organizacji pracy schroniska dla nieletniego, pobytu w nim nie-letnich reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 19 maja 1997 r w sprawie rodzajów i organizacji schronisk dla nieletnich oraz zasad pobytu w nich nieletnich fDz.U. nr 58, poz. 362). Paragraf I rozporządzenia stanowi, iż schronisko czynne ody rok:
zapewnia pozostawienie nieletniego do dyspozycji organu, który wydal postanowienie o umieszczeniu w schronisku;
— zapobiega działaniom, które mogłyby sądowi lub innemu organowi k tego upoważnionemu utrudniać prowadzenie postępowania w sprawie s*-letniego;
opracowuje diagnozę nieletniego i jego sytuacji oraz taksuje proces jego resocjalizacji, współdziałając w tym zakresie z rodziną nieletniego, organ-racjami społecznymi, ośrodkami pomocy społecznej i samorządu tcrytorial-nego oraz z innymi osobami.
Na podstawie § 4.1 tworzy się następujące rodzaje schronisk dla nieletnich.
— zwykle — zapewniające nieletniemu możliwość kształcenia w mknmt szkoły podstawowej i ponadpodstawowej,
— interwencyjne — dla nieletnich dezorganizujących pracę schronisk w sposób zagrażający jego bezpieczeństwu.
Do schronisk wymienionych w ust. 1 pkt 2 mogą być również kierowani nieletni odpowiadający przed sądem na zasadach przewidzianych w k,k.
Nieletni przebywa w schronisku w okresie ustalonym w postanowieniu o umieszczeniu go w schronisku. Przedłużenie pobytu następuje:
— jeżeli sąd rodzinny wydał postanowienie o przedłużeniu pobytu;
— jeżeli sąd rodzinny wydał postanowienie o rozpoznaniu sprawy nieletniego w postępowaniu poprawczym;
— gdy wniesiony został przeciwko nieletniemu akt oskarżenia do sądu (f 9.1 i 9.2 rozporządzenia).
Zgodnie z § 41.1 diagnoza nieletniego obejmuje:
— ocenę stanu zdrowia fizycznego i psychicznego,
— określenie poziomu rozwoju intelektualnego,
— zakres wiadomości szkolnych,
— charakterystykę, z uwzględnieniem więzi emocjonalnych,
— uzdolnienia, zainteresowania i predyspozycje zawodowe,
-- dane o rozwoju psychofizycznym, z uwzględnieniem uwarunkowań psychospołecznych,
— analizę procesu nieprzystosowania społecznego, z uwzględnieniem stopnia demoralizacji,
— ocenę aktualnej sytuacji rodzinnej i wychowawczej,
— wnioski określające kierunki oddziaływań resocjalizacyjnych.
Diagnozę nieletniego i jego sytuacji wydaje się w formie opinii o nieletnim.
Pracę diagnostyczną schroniska wykonuje zespół diagnostyczny w składzie: psycholog, pedagog, lekarz, z udziałem pozostałych pracowników pedagogicznych. Zadania resocjalizacyjne zaś realizują nauczyciele w szkole w warsztatach szkolnych i opiekunowie w internacie.
W przypadku gdy sąd orzeknie wobec nieletniego środek inny niż zakład poprawczy albo przekaże sprawę szkole czy organizacji społecznej lob postępowanie umorzy, należy jednocześnie uchylić postanowienie o zastosowaniu środka i zarządzić bezzwłoczne zwolnienie nieletniego ze schroniska. Jeżeli zaś sąd wyda orzeczenie o zastosowaniu wobec nieletniego zakładu poprawczego, nieletni pozostaje w schronisku do czasu rozpoczęcia pobytu w tym zakładzie.