DSCN7739

i i. ,»im\    K\ I > > 11 .u t \ii >\\ ,im pr/c/ Austriaków h Krakowie i&

MtfaMtlm v\ja.'vl i luslępntf uwięziony. Odsiadując kart,* sial się komunistą.

Biorut studiował komunizm u podnóżka łlinnpla w l.ublmh* po I Wojnie Światu wei i wkrótce został ares/towam. K/ąił polski uwięził młodego urzędnika koopei .i f\w\ za spiskowanie przeciw pansiwu Posłuszny dyktatom swojej partu. Bierut nie uznawał me tylko rządu polskiego, ale lez i samego narodu. Razem / inną grupą komunistów w kraju. zachwalał rewolucję, przewrót rządowy siłą i włączenie Polski do ZSRR. Uzy skał zwolnienie z więzienia na skutek wymiany pomiędzy rządem polskim i sowieckim na początku lat 1920-tych. Wy mieniono go za księdza. Wkrótce potem uwolnił też Hempla. W dwa lata później zostali oni obą] aresztowani przez Rosjan i wysłani do obozu pracy na Syberii, gdzie Hempeł umarł w ramionach Bieruta. Wielu polskich komunistów spotkał ten sam los. Bierut został zwolniony w latach 1930-ty ch i jako zaufany już agent czerwonych wysłany do pracy na terenie Pragi, Wiednia i Berlina. Na kilka lat przed wybuchem II wojny światowej, wydano mu rozkaz powrotu do Polski. Wrócił potąjemnie i podjął znowu walkę przeciw krajowi, który był jego ojczyzną. Aresztowano go znowu, ale gdy wybuchła wojna, zwolniono go razem z podobnymi jemu więźniami. Wrócił do Rosji i pozostał tam aż do 1943 roku, kiedy to przeszmuglowano go z powrotem do okupowanej przez nazistów Warszawy. I oto już pierwszego dnia 1944 roku był w stanie ogłosić za pomocą ulotek, jaki był rzeczywisty cel jego powrotu: utworzenie rządu komunistycznego w kraju, który wkrótce miał zostać zdeptany sowieckim butem. To, źe komuniści aż do tego momentu nie odegrali żadnej roli w walce podziemnej, nie miało żadnego znaczenia ani dla niego, ani jego władców. I to, że on sam i jego towarzysze byli całkowicie nieznani Polakom, którymi mieli wkrótce rządzić, nic nie znaczyło; było jedynie moskiewskim preludium do wkroczenia Armii Czerwonej na polskie ziemie (4 stycznia 1944 roku). Wygłosiłem natychmiast przemówienie radiowe do kraju, w którym przypomniałem wszystkim Polakom o przysługujących im prawach i o obowiązku walki. Transmisja ta zawierała szczegółowe instrukcje, dotyczące takich zagadnień, jak: unikanie konfliktów z Rosjanami, prowadzenie walki przeciw hitlerowcom i organizowanie życia na terytorium Polski w okresie, kiedy polsko-sowieckie stosunki dyplomatyczne były zerwane.

W tym samym czasie rząd polski wysłał deklarację do Narodów Zjednoczonych. Zawierała ona większość tych zagadnień, o których mówiłem w radiu. Rosjanie odpowiedzieli w dniu 11 stycznia 1944 roku potwierdzając wszystkie, nąjgorsze jak dotąd, nieoficjalne żądania. Reakcją naszą, piętnowanego rządu emigracyjnego, było oświadczenie, że zwrócimy się do Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii o przyjęcie roli pośredników w dyskusjach, dotyczących naszych granic z Sowietami Ale TASS zbył nas w oficjalnym artykule 17 stycznia 1944 r. Oskarżono nas wtedy o niechęć nawiązania przyjaznych stosunków z Sowietami i raz jeszcze pełni cynizmu Rosjanie wyciągnęli katyńskie kości.

Churchill powrócił do Londynu na początku 1944 roku. Rozmawiałem z nim 20 stycznia w jego gabinecie. Przeszedł szybko do sedna sprawy.

.Rząd brytyjski uważa, że Polska powinna być silna, niezależna i wolna", powiedział, po czym szybko dodak „Od linii Curzona do Odry". Nim zdołałem sprzeciwić się temu, kontynuował komentując szeroko: „Polacy zamieszkali na wschód od Unii Curzona będą mieli prawo repatriacji z obszarów ząjętych przez Rosję do właściwej Polski, zaś Ukraińcy i Białorusini, którzy mieszkąją w tej części Polski, będą mieli takie samo prawo do repatriacji na wschód od Linii Curzona. Na zachodzie