DSCN7942

84

wią o 45 min dolarów rocznie w Georgii i 17 min dolarów w Mississippi (Arner i DuBose, 1980).

Wśród metod zmniejszania szkód bobrowych zaleca się rozbieranie-tam, umieszczanie w nich rur przelewowych, budowanie ogrodzeń uniemożliwiają, cych dostęp bobrów do chronionych obiektów, udostępnianie im dużych drzew do ścinania oraz gałęzi, pozostawianie bobrom stref o szerokości 10-30,m od wody.

W Ameryce Północnej opracowano trutki na bobry (Hill, 1976) oraz próbowano dwóch chemosterylantów jako środków wstrzymujących rozmnożę .^populacjach bobrów (Gordon i Arner, 1976). Były jednak trudności z podawaniem tych środków bobrom.

Najskuteczniejszym sposobem ograniczania liczebności bobrów są’ jednak odłowy. Idealnie jest, gdy udział w odłowach biorą oby watele (traperstwo rekreacyjne i dla zysku) i akcja obywa się bez wydatków publicznych (pil* 1976). W Ameryce Północnej pozyskanie to odbywa się w drodze odstrzału i odłowu w pułapki chwytające za odnóża oraz w pułapki Conibear.

Odstrzał stosuje się w Kanadzie po wiosennym ruszeniu lodów. Tam, gdzie bobry wyrządzają dotkliwe szkody, wydawane są specjalne zezwolenia na polowanie nocą przy użyciu reflektorów i łodzi motorowych na dużych akwenach, W ciągu nocy jeden strzelec pozyskuje w ten sposób po 20 do 30 bobrów. Stosuje się broń automatyczną kalibru 0,22: z lunetą.

Dwie lub trzy pułapki Conibear na stanowisko nastawiane przez dwa tygodnie w ciągu dwóch kolejnych sezonów odłowów skutecznie wyeliminowały,bo-bry z czterech zlewni w Alabamie (Hill, 1976).

Przesiedlanie

Rys historyczny

Pierwsze reintrodukcje bobrów przeprowadzono w latach dwudziestych i trzydziestych bieżącego stulecia. I tak, na przykład, na Łotwie w 1927 r, uwolniono dwie pary na rzece Stende, a w 1935 r. jedną parę na rzece Lipsa (Balodis, 1992). Pochodziły one z Norwegii.

Również z Norwegii pochodziły bobry, którymi w latach 1922-1940 zasiedlono Szwecję. W różnych częściach tego kraju wypuszczono 80 europejskich bobrów (Graczyk, 1986).

Do Finlandii w latach 1935-1936 sprowadzono z Norwegii 19 bobrów europejskich, a w 1937 r. 7 bobrów kanadyjskich. Pochodziły one z Kanady i stanu Wyoming (Veron, 1992).

W Związku Radzieckim pierwsze prace nad przesiedlaniem bobrów podjęto w 1930 r. w basenie Dniepru (Żurowski i Siuda, 1985). W latach 1934-1937

w rejonie Murmańska uwolniono 33 bobry europejskie (Dani!ov i Kanstuev. 1983).

Podczas II wojny światowej Niemcy dokonali reintrodukcji bobrów na rzece pasłęce (Nowak i Żurowski, 1986). Były to zwierzęta z Białorusi łub Litwy.

W 1948 r. zakupiono dla Polski w ZSRR pierwszą grupę bobrów, a w 1949 r, następną. Zasiedlono nimi stare forty twierdzy Osowiec nad Biebrzą. Obie te reintrodukcje zakończyły się sukcesem.

W 1955 r. Rosjanie wprowadzili 40 bobrów w dorzecze Pregoły i 30 bobrów w dorzecze Szeszupy (Zharkov, 1969). Spowodowało to, począwszy od i* sześćdziesiątych, przenikanie bobrów do północno-wschodniej Poisłd z północy. Suwalska populacja bobrów szybko poszerzyła zasięg swego występowała do górnych biegów Gołdapi, Błędzianki, Bludzianki, Pisy i Szeszupy. W1949 r.. po sprowadzeniu kilku par bobrów z Woroneża do starych kanałów fortecy Osowiec, powstała populacja bobrów na rzece Biebrzy (Dehnel, 1958). Bobry ęra-grujące z tej populacji dotarły również na Pojezierze Suwalskie poprzez Katf Augustowski, górną Biebrzę i rzekę Wołkuszankę.

Ekspansja w kierunku południowym objęła dolną Biebrzę, Narew i jej dopływy (Pucek, 1984).

W 1974 r. rozpoczęto przesiedlanie krajowych bobrów do dorzecza Wish i Odry. Podsumowanie rozmiarów i rezultatów pierwszego dziesjędoleda tej akcji (1974—1985) zawiera tabela 7.

TABELA 7. Rozmiar i wyniki pierwszego dziesięciolecia (1974-1985) nantrodukep bobrów w Patoce (według Kasperczyka, 1987)

Rejon reintrodukcji	Rok (lata) osiedlenia	Liczba wypuszczonych zwierząt	Liczba stanówek w 1987 r.
Wielkie Jeziora Mazurskie	1975-1984	34	ZI
Pojezierze Dobrzyrisko-Brodnickie	1976-1977	14	11
Bory Tucholskie	1978-1979	23	21
Rzeka Rakutówka	1981	8	S
Puszcza Kampinoska	1980	7	4
Rzeka Rawka	1983	8	4
Rzeka Pilica	1984	8	4
Rzeka Wilga	1982-1983	11	4 .
Lubelszczyzna	1979-1981	36	16
Karpaty	1980-1984	40	10
Rzeka Omulew	1984	9	4
Jurajskie Parki Krajobrazowe	1985	10	4
Rzeka Czarna Staszowska	1985	8	4
Wielkopolska	1974-1978	53	70
Ogółem	1974-1985	269	188