DSC47

t

Ną|wytua luiyola onargll

Ną)nlłszo zułyclo onorgll

Stachanl* c*l#m pomocy Innym («ktywti* I połątuton* *

Słuchani* cel&m analbtowanla I wartościowania la

Słuchani* c*lam zatrzymania w pumlfol lato ty

Słuchani* c*l*m zrozumienia lato ty

Słuch

Rysunek 24, Poziomy słuchania Źródło: Gamble i Gamble 19S7

3. Aktywne i skuteczne słuchanie; jego uwarunkowania

Słuchanie warunkują czynniki zakłócające i usprawniające. Czynniki zakłócające słuchanie są wielorakie. Można wskazać na te, które wiążą się z: nadawcą, odbiorcą, komunikatami werbalnymi i czynnikami zewnętrznymi wobec partnerów procesu komunikowania się. Zaprezentowano je naiysunku25.

Wśród czynników związanych z nadawcą najczęściej wskazuje się na następując: nieuwzględnianie potrzeb odbiorcy, używanie niezrozumiałych dla niego słów, stosowanie gwary, niewłaściwe prezentowanie wypowiedzi, brak bądź słabe umiejętności paralingwistyczne, „ubogie” sygnały pozawerbalne, nadużywanie fraz zabarwionych emocjonalnie, np. „Nigdy dobrze nie wykonałeś powierzonego zadania”. W obrębie czynników związanych z odbiorcą na ogól podkreśla: brak umiejętności aktywnego słuchania, brak wytrwałości i dociekliwości, nieumiejętne stosowanie techniki parafrazowania czy nieporadne podsumowywanie treści przekazywanej przez nadawcę, mało wyraźnie demonstrowana „mowa” ciała. Wskażmy również na czynniki związane zarówno z nadawcą, jak i odbiorcą. Są nimi: brak pewności siebie, trudności w koncentrowaniu się, zmęczenie, znudzenie, stres, uprzedzenia. Wśród uwarunkowań związanych z przekazywanym komunikatem werbalnym najistotniejszymi są: złożoność wypowiedzi, długie zdania, składające się z wielu podrzędnych, niejednoznaczność określeń brak bądź zbyt wiele powtórzeń. Natomiast w obrębie czynników zewnętrznych wobec partnerów komunikowania się istotnie ograniczającymi aktywne i skuteczne słuchanie są następujące: nieodpowiednie