do przejściowego niedotlenienia mózgu. Przyczyn upatruje się wdużej wrażliwości osobniczej na ból oraz związanych z tym psychicznym i fizycznym wyczerpaniu, silnym napięciu nerwowym, niepokoju oraz strachu (Kryst 1993).
Wystąpienie omdlenia w czasie uspokojenia wziewnego jest mało prawdopodobne, ponieważ:
1. Likwiduje się napięcie oraz strach, zwłaszcza przed nakłuciem igłą (pacjent nie zdaje sobie sprawy, że jest wykonywane znieczulenie).
2. Wprowadza się pacjenta w stan przyjemnego oszołomienia.
3. Jednocześnie pacjent jest dobrze dotleniony (otrzymuje 60-70% tlenu-około 3 razy więcej niż jest w powietrzu atmosferycznym).
Przyczyną napadu padaczkowego, napadu dusznicy bolesnej, ostrego niedocukrzenia lub przełomu tarczycowego, które mogą zdarzyć się w gabinecie-stomatologicznym, jest przede wszystkim silny stres. Polega on na czynnej reakcji emocjonalno-obronnej, powodującej pobudzenie układu współczulnego w celu mobilizacji organizmu do obrony (Kryst 1993). Podstawową zaletą uspokojenia wziewnego jest opanowanie stresu, wyciszenie i uspokojenie pacjenta, dlatego użycie tej metody zapobiega występowaniu tych stanów chorobowych. Ponadto u pacjentów z choroba niedokrwienną serca podawanie zwiększonej ilości tlenu przynosi poprawę ich samopoczucia.
Reakcja uczuleniowa na podany środek znieczulający jest możliwa do stwierdzenia, ponieważ pacjent w czasie zabiegu jest świadomy. Utrata świadomości i zamknięcie ust są wystarczającym sygnałem dla lekarza stomatologa do podjęcia działań ma
szkodą w upowszechnianiu się uspokojenia wziewnego w Polsce, chociaż uzyskuje się je jednorazowo na określoną ilość podtlenku azotu i ważne jest ono przez cały czas istnienia gabinetu.
Procedura uzyskania zezwolenia wygląda następująco:
1. Należy napisać podanie do Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Farmaceutycznego, prosząc o zezwolenie na zakup N2O i określając w kilogramach zapotrzebowanie miesięczne (7 kg, 14 kg, 21 kg lub więcej). W podaniu należy przedstawić również cel użycia podtlenku azotu.
2. Z podaniem trzeba udać się do Wojewódzkiego Konsultanta ds. Anestezjologii w celu uzyskania zgody. Tylko od jego decyzji zależy to, czy uzyska się zezwolenie na zakup podtlenku azotu.
3. Podanie ze zgodą należy przedstawić w Wojewódzkim Inspektoracie Nadzoru Farmaceutycznego.
Do podania należy dołączyć kopię prawa wykonywania zawodu oraz kopię wpisu do ewidencji o działalności gospodarczej. Oryginały tych dokumentów trzeba mieć ze sobą.
Podtlenek azotu można zakupić tylko w CEFARM-ie, który jest jedynym dystrybutorem w Polsce.
Stany wymagające
postępowania
doraźnego
a uspokojenie wziewne za pomocą podtlenku azotu
Omdlenie (zapaść, odruch naczynio-wo-błędny) - zespół objawów klinicznych uwarunkowany zaburzeniami czynnościowymi doprowadzającymi jących na celu wyjaśnienie przyczyn. W lżejszych przypadkach pacjent będzie odczuwał duszności i zacznie oddychać przez usta (maska zakrywa tylko nos). Lekarz zaobserwuje zaburzenia oddychania na worku oddechowym, który zacznie się rozkurczać. Posiadanie czystego tlenu w gabinecie jest również zaletą tej metody, ponieważ jest on zalecany jako jeden z podstawowych środków w czasie prowadzonej pomocy doraźnej w przypadku wystąpienia reakcji uczuleniowej (Kiyst 1993).
Reakcja toksyczna na podanie środka znieczulającego objawia się zwykle pobudzeniem, niepokojem, zawrotami głowy, drżeniem rąk i rzadko drgawkami. Podtlenek azotu powoduje złagodzenie tej reakcji. Natomiast działanie środka znieczulającego na układ sercowo-naczynio-wy objawiać się może zapaścią z utratą świadomości, co jak wiadomo jest możliwe do stwierdzenia.
Biorąc pod uwagę dobro pacjenta metoda uspokojenia za pomocą podtlenku azotu niewątpliwie zasługuje na wprowadzenie oraz rozpowszechnienie w naszym kraju. Niezwykle istotne jest to, że może być stosowana rutynowo przy każdej wizycie. Umożliwia zarzucenie niehumanitarnych, powodujących trwały uraz psychiczny metod leczenia. Stanowi bardzo dobre uzupełnienie stosowanych tradycyjnie metod walki z bólem. Sprawia ona, że leczenie pacjentów o dużej wrażliwości na ból, zwłaszcza dzieci, staje się przyjemnością zarówno dla pacjenta, jak i dla lekarza stomatologa.
Autorzy pragną podziękować dr. n. med. Januszowi Kąckiemu, zastępcy Konsultanta Krajowego ds. Anestezjologii i Intensywnej Terapii, ordynatorowi Oddziału Inten-
518