132
ELŻBIETA OKfCIlWA-MAI.IS/.RWSKA
centowaniem. Wiąże się to z koniecznością udostępnienia bankowi przez kredytobiorcę określonych informacji o swojej działalności, na podstawie których możliwe jest ustalenie obecnej i przyszłej rentowności, płynności majątku i innych wielkości istotnych z punktu widzenia możliwości spłaty kredytu. •
Funkcja kontrolna kredytu nie ogranicza się na ogół tylko do procedury związanej z badaniem zdolności kredytowej, a jest realizowana aż do momentu spłaty kredytu.
Przy kredycie pieniężnym, podobnie jak przy kredycie towarowym, istotne znaczenie ma zabezpieczenie jego spłaty. Swoistym zabezpieczeniem jest posiadanie przez dłużnika zdolności kredytowej, tym niemniej wierzyciel na ogół żąda jeszcze zabezpieczenia dodatkowego. Może ono występować w postaci m.in. hipoteki na nieruchomości, zastawu na rzeczach ruchomych, poręczenia, weksla.
Klasyfikacja kredytów może być dokonywana także na podstawie innych niż przedmiot transakcji kredytowej kryteriów. Przyjęcie za kryterium klasyfikacji okresu, na który kredyt jest udzielany, pozwala wyróżnić kredyt długo-i krótkoterminowy, przy czym granicą czasową jest okres jednego roku . Biorąc pod uwagę przeznaczenie kredytu można wyodrębnić kredyt konsumpcyjny oraz kredyt na cele gospodarcze, który może być kredytem obrotowym (finansującym działalność bieżącą, np. przyrost zapasów lub też należności) lub też kredytem inwestycyjnymi. Klasyfikacja kredytów dokonywana na podstawie poszczególnych kryteriów ma szereg punktów stycznych.
Kredyt towarowy jest na ogół kredytem krótkoterminowym, natomiast kredyt pieniężny, w tym bankowy, może mieć charakter kredytu krótko* i długoterminowego.
Kredyt konsumpcyjny może być udzielany na różne okresy. Spośród kredytów udzielanych na działalność gospodarczą kredyt obrotowy jest zwykle kredytem krótkoterminowym, natomiast kredyt inwestycyjny - to kredyt udzielany na okres długi.
IPrzy klasyfikacji kredytów ważnym kryterium jest także forma kredytu oraz prawne zabezpieczenie jego spłaty. Przyjęcie pierwszego z wymienionych kryteriów pozwala wyróżnić m.in.:
— kredyt w rachunku bieżącym, z którego korzystają posiadacze rachunków bankowych *składający dyspozycje wypłat (przelewów) w wysokości przekraczającej stan środków na rachunkach,
— kredyt dyskontowy udzielany przy operacji dyskonta weksla,
10 Niekiedy wyróżnia się dodatkowo kredyt średnioterminowy o okresie spłaty od jednego do pięciu lat, wówczas kredyt udzielany na okres dłuższy określony jest mianem długoterminowego.