|».,nv 1*50 «invo *87. 4U«k> 440. 445 i i\a»«cpnc> NV )*»>ku |«Mm KaM. Annia rmarfo wf—m. i\\>-4n«Kno \MH. K(i> 2001» W \k«mmt,l/u |H«K oJ«>tac/ .faudi lnnU)lM)«iM w pi/cciwicftUwic do rr*u)MjramcT
l%łTkka kaaccf^i KtoJu * Konflikt tt sv.ir;c/fnuir. Btdi luaknKM /aimuMOch %k fM>U)anni» mmi morgu Na pn)KM M. Gunaiii Mara ut w »\vojcj pracy. Ir Im więcej md/j lud/Ki poM.ul.t •»
A*oW. tym Kpi opUiw K* u>teł( {Leirrwmi... ,jK Laflowk P*rtv IM7. ui 140)
'*'To »«• mnwm piewm "«■««**« probkmu mołna m/umice jako całokwiali operacji po/iu»v/yvh. p-.vN*«fw/mch emocjonalnych l mołorycjnyrK. klorc tkladaJa ilf na rorwta/anic problemu Plan r.»/wi.v /arna proNrmu mołc hyc pr/edetmsiom « ogólnym /ary**. be/ wdawania »ic » >/c/ctrol» lub Jako cuma dnakaa prand^rjth do tw«u/ania Z loln UMr <1 nalanie ewkowt mole być (WN rorawanii Jakie-r»*v mtkioprobicmu
Samo zapoznanie \ię z wiedzą. / informacjami. / nauka, ze wszystkim co mole *»< zmie-SCIC pod szeroko pojelą kulturą jako całokształtem dorobku człowieka me oznacza, le taki kontakt / kulturą będzie prowadził do usamodzielnienia sic jednostki. Prawdziwa kultura powinna mc odznac/aC dwoma cechami pozornie sprzecznymi, które muszą ItC ze sobą w parze. Po pierwsze kultura musi mice wymiar uniwersalny, po drugie musi być dostępna dla jednostki, dla konkretnego człowieka, który zawsze jest kimś niepowtarzalnym. O war-loici kultury stanowi jej wymiar uniwersalny ale pod warunkiem, ze pożytki z niego będzie czerpał indywidualny człowiek. Pożytek z kultury dla indywidualnego odbiorcy polega na dostarczeniu narzędzi, schematów intelektualnych, za pomocą których może on lepiej zrozumieć otaczający 4wiat i na bazie tego intelektualnego zaplecza umożliwia jednostce podejmowanie działań. Kultura nabiera wartości, jcili ułatwia indywidualnemu odbiorcy zapanować nad nieprzewidywalnymi sytuacjami, które spotykają go w życiu. Wymiar um-serulny sprawdza się w konfrontacji z indywidualnymi sytuacjami. Ale i na odwrót. Indywidualne osiągnięcia jednostki uzyskują wymiar kultury, jeśli jednostka otwiera ssę w swoich dążeniach na wymiar uniwersalny. Tylko takie osiągnięcia jednostki mają funkcję usamodzielniającą. Przekaz kulturowy powinien budować pewną płaszczyznę wspólną, bo jest czymś co wykracza ponad doświadczenie indywidualne, ale budowa płaszczyzny wspólnej nic może się dokonywać kosztem tłumienia tego co indywidualne. Wręcz odwrotnie, kultura powinna wzmacniać, nadawać znaczenie indywidualnej, niepowtarzalnej egzystencji jednostki. Jednocześnie szukać tego co łączy i popierać wszystko co jest indywidualne, co nic podpada pod szablon.
Tak zarysowana kultura jest czymś bardzo bliskim nauczaniu. To samo napiecie pomiędzy tym co uniwersalne, a indywidualne jest konstytutywne dla nauczania. W procesie nauczania to napięcie przejawia się w sposób bardzo wyraźny z tego względu, ze mamy tu do czy nienia / długotrwałym procesem. Rozwój indywidualny ucznia jest czymś co zachodzi stopniowo, w miarę jak uczeń zapoznaje się z dobrami kultury i nauki. Poprzez konfrontacje z przysw*, jana wiedzą uczeń przeżywa doświadczenie własnej indywidualności, poznaje własne możliwości i ograniczenia intelektualne.
W procesie uczenia się szczególnie ważne jest uzyskanie samoświadomości odnośnie sposobów zdobywania wiedzy. Do usamodzielnienia ucznia przyczynia się nic tylko przyswojona wiedza ale również meta poznanie, metawiedza. czyli wiedza o tym w jaki sposob można się uczyc. w jaki sposob można używać i poszerzać posiadane wiadomości. Taka metawiedza jest czymś specyficznie indywidualnym, jest to wiedza zbudowana na bazie własnych doświadczeń przyswajania wiedzy, jest to uzyskanie przez jednostkę samoświadomości odnośnie tego jakie stosuje strategie uczenia się Używam tutaj wyrażenia .strategie uczenia* się całkowicie celowo. Chcę w ten sposob podkreślić, że wiedza o uczeniu się nie jest czymś co wyłącznic zależy od cech osobowości, od uwarunkowań psychologicznych. Pojęcie strategii uczenia się zawiera odwołanie do woli jednostki, a więc taka koncepcja wy kracza poza spojrzenie na jednostkę w kategoriach uzdolnień w określonym kierunku, o których można by przyjąć, te mają charakter wrodzony. Pojęcie strategii zakłada, że jednostka działa biorąc pod uwagę różne uwarunkowania zarowno osobowościowe jak i wynikające z zewnętrznych warunków sytuacji uczenia się. czy związane z konkretnym przyswajanym materiałem. Poię-cie strategii zakłada, że jednostka podejmuje refleksję nad własnym procesem uczenia się. refleksję. która ma na celu uświadomienie sobie swoich mocnych i słabych stron w dziedzinie przyswajania wiedzy. Refleksja ta dokonuje się na bazie analizy rezultatów uczenia się i umożliwia na elastyczne zmiany w zakresie podejmowanych strategu, aby lepiej dopasować się do specyfiki przyswajanego materiału. Dzięki refleksji nad uczeniem saę można uwolnić wftą-