DSC`52

M aprkwdsoną. Dlataco naleiy okr»iLić, azry hlpotcsa jent propozycją twierdzeniar 1/ Jadnostkowcgo bądź ogólnego,    2/ bezwyJątkowc^o Łub

probabiliłtyoznago, 3/ Bzozegółowego bąAi uni««r*>Lnaeo.

Ponadto powinna być okrailona "moo hipotezy". V uproezczeniu xaxyjL-oa wyrAtoić trzy poziomy "mocy hipotezy": 1/ poziom słaby, m któryś torsuiuje się tzrw. hipotezy egzystencjalne albo hipotezy o istnieniu £ /"istnieje zjawisko X", "istnieje związek między T i Z" itp./, 2/ poziom bredni, w któryś orzeka się o warunkach zajóoia zjawiska lub a kierunku zaletnoóol, ale wyłącznie o ogólnych, kategoriach, oraz 3/ po—

■łom mocny, kiedy to hipotezy mają postać propozycji twierdzeń jedno— znacznych, precyzyjnych, z podaniem warunków ich spełnienia.

Etapem poprzedzającyn formułowanie hipotez jest wyratamie próbie—

Ima tyk .1 w postaci możliwie największej ilości pytań. Pozwala bo mm uata— lenie tego, "oo się juk wie", oraz tego, "ozogo się nie wie". Hipotezy *ą właśnie propozycjami odpowiedzi na te pytania, na które brak jeszcze w nauce odpowiedzi. Nie na każde jednak pytanie mokną ofonnułować sensowną propozycję odpowiedzi. Nie każde więo pytanie, które zostało sformułowano w procesie cksplikaoji problematyki badawczej, misi posiadać propozycję odpowiedzi w postaci hipotezy. Lepiej zrezygnować

i z hipotez, nik tworzyć hipotezy nieuzasadnione, niejasne lub zmwęka— jąoe możliwości odpowiedzi.

k. Opsmo.1 ana.lizse.1a problematyki badawozsj

Opsxmojona.llza.oja w węższym znaczeniu obejmuje zabiegi polegająca aa wyrażeniu pojęć 1 terminów teoretyoznyoh w kategoriach operacyjny oh, tzn. bądź popisz terminy mające jednoznaczny sens empiryczny, bądź tek przez czynnoioi, jakie należy wykonać, aby poznać opisywane zjawisko. Pojęcie operacJonaLizaćji związane jest z pewnym szerszym prądem metodologicznym a nawet filozoficznym, zwanym operao J o— n i z a e z , rozwiniętym w latach dwudziestych XX w. na gruncie aeo— pozytywizmu. Nie sposób się zgodzić z postulatami Skrajnego operacjo— nizmu, ale nie ulega wątpliwości, że postulaty przekładania pojęć teoretycznych na czynności i zdania empiryczne należy uznać za słuszne.

Pojawia się tu także swoiste zniekształcenie lub zawężenie opera— oj analizowanych pojęć, które można nazwać paradoksem operao jonaliza-oji. Jeżeli, np. teoretyczne pojęcie "konsumpcja kulturalna" zostanie zdefiniowane operacyjnie jako: 1/ ozy tanie książek, 2/ oglądanie filmów 1 spektakli teatralnych, 3/ oglądanie programów TT i k/ słuchanie radia, to oczywiście będzie to wyraźne zawężenie pojęcia konsumpcji kulturalnej, która przecież oznaczać może zachowania znacznie szersze.