dupa0123

!

M.17. Obliczanie wskaźników sezonowości produkcji energii elektrycznej w Polsce (w tys. GVV-h) dla danych miesięcznych w latach 1991-1993 (źródło: Biuletyn Statystyczny GUS 1992,nr 1, 1994, nrl).

Miesiąc	1991	1992 l	1993	Średnic jednoimienne r ^:l~ y< t	Względne wskaźniki sezonowości H&	Absolutne wskaźniki sezonowości X
1	13 962	13 354	13 371	13 562	121,94	2 440
II	12 941	12 240	12 239	12 473	112,15	1 351
III	12 796	12 476	12 773	12 682	114,02	1 560
IV	11 275	10 999	10 731	11 002	98,92	-120
V	10 577	9 579	9 253	9 803	88,14	-1 319
VI	9 173	8 965	8 929	9 022	81,12	-2 100
VII	8 979	9 005	8 721	8 902	80,04	-2 220
VIII	9 025	8 963	9 144	9 044	81,32	-2 078
IX	9 282	9 742	9 829	9618	86,47	-1 504
X	11 239	12 034	11 467	11 580	104,12	458
XI	12 093	12 289	13 035	12 472	112,14	1 350
XII	13 268	13 189	13 465	13 307	119,65	2 185
Suma	134 610	132 835	132 957	X	1 200,03	0

Średnia miesięczna y = —— = —— =11122 GW-h. n cl

A.    Średnic jcdnoimicnnych podokresów pokazują, źc najwięcej energii elektrycznej wytwarza się w miesiącach zimowych - styczniu i grudniu, natomiast najmniejszy poziom produkcji występuje od czerwca do sierpnia.

B.    Względne wskaźniki sezonowości liczone według wzoru (4.58) informuj;), o ile procent różniła się średnio wielkość produkcji w poszczególnych miesiącach od ogólnej średniej miesięcznej (11122 GW-h), która jest traktowana jako 100%. A zatem w styczniu w latach 1991-1993 produkcja energii była średnio o 22% wyższa od średniej miesięcznej dla tych lat, w lutym była wyższa średnio o 12% itd.

C.    Absolutne wskaźniki sezonowości obliczone zgodnie ze wzorem (4.60) informują o wyrażonej w GW-h średniej różnicy pomiędzy średnimi dla poszczególnych miesięcy i ogólną średnią miesięczną. Na przykład w styczniu produkcja była wyższa średnio o 2440 GW-h, natomiast od czerwca do sierpnia była średnio niższa o ponad 2000 GW-h.

Po określeniu wielkości i natężenia wahań sezonowych należy ocenie wielkość wahań przypadkowych i ich wpływ na poziom badanego zjawiska.

Wykorzystuje się w tym celu znane miary dopasowania wartości empirycznych (y,) do wartości teoretycznych, którymi są w tym wypadku średnic jcdnoimicnnych okresów (y, = y,). Podstawową miarą jest odchylenie

standardowe składnika resztowego (średni błąd szacunku), które pokazuje średnią wielkość odchyleń wywołanych czynnikami losowymi:

Se(Y) =

i(y_n-y,)²

(4.63)

P4.18 Obliczanie składnika resztowego dla szeregu czasowego produkcji energii elektrycznej w GW-h w miesiącach 1991-1993, dla którego zmierzono wahania sezonowe w 1*4.17:

Miesiąc	Wartości empiryczne yn	Średnic jednoimienne Pt	(y»-y.f
I	13 962	13 562	160 000
II	12 941	12 473	219 024
III	12 796	12 682	12 996
IV	11 273	11 002	74 529
V	10 577	9 803	599 076
VI	9 173	9 022	22 801
VII	8 979	8 902	5 929
VIII	9 025	9 044	361
IX	9 282	9 618	112 896
X	11 239	11 580	116 281
XI	12 093	12 472	143 641
XII	13 268	13 307	1 521
I	13 354	13 562	43 264
II	12 240	12 473	54 289
III	12 476	12 682	42 436
IV	10 999	11 002	9
V	9 579	9 803	50 176
VI	8 965	9 022	3 249
VII	9 005	8 902	10 609
VIII	8 963	9 044	6 561
IX	9 742	9 618	15 376