ekonomika (84)

cenowych, w których potencjalny nabywca i sprzedawca mogą się pory,. Rzeczywista (realna) wartość przedsiębiorstwa lub majątku przedsłęfaip^. jest wyznaczana wówczas, gdy dochodzi do transakcji kupna-sprzedaży, 6.5. Źródła finansowania rozwoju przedsiębiorstw transportowych

Podnoszenie wartości przedsiębiorstwa transportowego jest jednym z p₀₍j_s,_a wowych celów działalności. V\ynika z tego stale dążenie do rozszerzania p_rogjJ działalności, zdobywania nowych rynków zbytu, czyli do ekspansji. Z tych wodów przedsiębiorstwa transportowe muszą podejmować inwestycje i do dyspozycji kapitał niezbędny do ich sfinansowania oraz zachowaj, ciągłości w działalności bieżącej. Dostępność zasobów finansowych stano^ oczywiste kryterium podejmowania decyzji inwestycyjnych, które mogą byf a nansowane zarówno ze środków własnych, jak i ze środków obcych (rys. 6.3)

Rys. 63. Finansówinit w przedsiębiorstwach transportowych

Źródło: opracowanie własne na podst Prt’/cUy iimttlycyjiif. Red. I Gostkowska-Drzewicka. ODDK,

Gdańsk 19%. 156    ___

O trwałych finansowych podstawach rozwoju przedsiębiorstw transportowych decydują przede wszystkim ich stabilność finansowa oraz zdolność do generowania nadwyżek pieniężnych. Powstające w przedsiębiorstwie nadwyżki finansowe kreowane są gównie przez zysk i amortyzację. Zysk netto uważany jest za podstawowe źródło finansowania przedsiębiorstw. Przedsiębiorstwa ge-

nerującc wysokie zyski podnoszą swoją niezależność gospodarczą oraz zdolność kredytową. Generowanie nadwyżek pieniężnych w przedsiębiorstwie znajduje wyraz w poziomie rentowności. W 2004 roku średnia rentowność sprzedaży w przypadku przedsiębiorstw transportowych wyniosła 4,8%, wobec 3,3% w 2003¹¹⁷ Amortyzacja jest narzędziem gromadzenia środków pieniężnych niezbędnych do sfinansowania odtworzenia środków trwałych, zużywających się stopniowo w wielu cyklach produkcyjnych. Rozmiary amortyzacji zależą przede wszystkim od wielkości majątku trwałego i metod jej wyliczania. Szczególnie amortyzacja przyspieszona może być jednym z potencjalnych czynników dynamizujących odnowę taboru transportowego. Intencją stosowania amortyzacji przyspieszonej jest umożliwienie szybkiego zwrotu poniesionych nakładów na zakup lub tworzenie (budowę) nowych środków trwałych oraz stworzenie silnej motywacji do podejmowania decyzji inwestycyjnych. Technika stosowania instrumentu przyspieszonej amortyzacji polega na zaliczaniu w ciężar kosztów bieżących, już w pierwszym roku eksploatacji środka trwałego uzyskanego w procesie inwestycyjnym, znacznie większej części kosztów nabycia danego obiektu, niż na to wskazuje tempo jego rzeczywistego zużywania się¹².

Trudna sytuacja finansowa wielu przedsiębiorstw transportowych bardzo często eliminuje już na wstępie możliwość zakupu taboru za gotówkę, są więc zmuszone do intensywnego poszukiwania alternatywnych źródeł finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych. W Polsce na rynku transportu samochodowego przeważają małe przedsiębiorstwa, co niestety znacznie ogranicza ich dostęp do obcych źródeł finansowania. Podejmując decyzje o sposobie finansowania projektów inwestycyjnych, przedsiębiorstwo musi brać pod uwagę nie tylko potencjalne możliwości pozyskania kapitału, lecz również związane z nim koszty. Rozwój sektora bankowego oraz infrastruktury finansowej, a także konkurencja międzybankowa, stwarzają coraz większe możliwości korzystnego uzyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania.

Przy realizacji dużych inwestycji istnieje również możliwość uzyskania kredytu od głównych dostawców urządzeń czy też wykonawców robót inwestycyjnych. Odroczenie w tym przypadku terminu zapłaty pozwala na uregulowanie zobowiązań wobec kontrahentów z zysków osiąganych po rozpoczęciu eksploatacji nowego majątku produkcyjnego, co zmniejsza wielkość kapitału niezbędnego w początkowej fazie do sfinansowania zamierzonych przedsięwzięć

Leasing jest bardzo dogodną i chętnie wykorzystywaną przez firmy transportowe formą finansowania, pozwala na uniknięcie zamrażania kapitału. Nie wymaga zabezpieczenia, ponieważ przedmiot leasingu pozostaje własnością

1

^m Transport - wyniki działalności w 2004. op. cit.

2

E- Adamowicz: Finansowanie rozwoju transportu w systemie gospodarki rynkowej. Rozprawa doktorski. UG, Sopot 1999, s. 134.

“¹ Ibidem, s. 144.