fizjologia2

7. Uktad oddechowy

jech

>c -: ny wdech

X-: "y wydech

«£•$ wydech

u

metr ten nazywany jest wentylacją minutową płuc (MV) i wylicza się go ze wzoru:

MV = TV x BF

cdzie: TV - objętość oddechowa; BF - częstość i oddechów na minutę.

MV w spoczynku wynosi: MV = 0,51 x 12 odde-chów/min = 61/min.

Wartość MV znacząco wzrasta podczas wysiłku fizycznego, niejednokrotnie przekraczając 140-150 1/min.

śródbłonka naczyń włosowatych i ich zespolonych błon podstawnych.

Ciśnienie parcjalne tlenu (p0₀) w powietrzu pęcherzykowym wynosi 100 mm Hg, a pO_? we krwi naczyń włosowatych płucnych wynosi 40 mmHg. Zgodnie z gradientem ciśnień tlen dyfunduje do krwi tętniczej, gdzie pO, wzrasta do 97 mm Hg.

We krwi żylnej docierającej do płuc prężność dwutlenku węgla (pCO.,) wynosi 46 mm Hg, a w powietrzu pęcherzykowym 40 mm Hg. Zgodnie z gradientem dwutlenek węgla dyfunduje z krwi do pęcherzyków płucnych. We krwi opuszczającej płuca pCO, wynosi 40 mm Hg.

sekundzie natę-fckiego wydechu -tany w procentach ~ ••ej płuc (FVC) j%. W prawidłowa :k. 80% FVC lub ^ • aechową pierw-próbie Tiffene-aauu maksymalnego jszybszego wydechu » próbie tej ocenia się k- Obniżenie FEV c rach obturacyjnych r rżeniem dróg od-przewlekłe zapalenie ► i płuc wówczas nie :. rme wyniki badania a chorobach płuc płuc, zapalenia, sta-r a . chodzi do ubytku r ch jednostkach cho-. szeniu, natomiast c we wartości. Próba r: s:e badanie diagno-■r :=rdzić rodzaj dys-

V Wymiana gazowa

Gaz dyfunduje z obszaru o wyższym ciśnieniu do obszaru o niższym ciśnieniu} Szybkość dyfuzji zależy od różnicy ciśnień i przepuszczalności przegrody pomiędzy dwoma obszarami.

Ciśnienie wywierane przez dowolny gaz w mieszaninie gazów (np. powietrzu) nazywane jest ciśnieniem parcjalnym i jest równe ciśnieniu całkowitemu pomnożonemu przez ułamek, jaki dany gaz stanowi w całkowitej objętości mieszaniny gazów.

Ciśnienie gazów w cieczach nazywane jest prężnością gazu w cieczy.

Tlen stale dyfunduje z powietrza w pęcherzykach płucnych do krwi naczyń włosowatych, które oplatają pęcherzyki płucne. Dwutlenek węgla ulega dyfuzji w kierunku przeciwnym, tzn. z krwi wlośniczkowej do pęcherzyków płucnych (tab. 7.2.). Wymiana tych gazów odbywa się przez cienką błonę pęcherzykowo-włośnicz-kową, utworzoną z nabłonka oddechowego,

Transport gazów ^

Transport tlenu

Ilość tlenu dostarczanego do tkanek zależy od:

•    ilości tlenu docierającej do płuc

•    sprawności wymiany gazowej w płucach

•    stopnia ukrwienia tkanek

•    zdolności krwi do transportu tlenu.

Tlen, który rozpuszcza się we krwi, reaguje z hemoglobiną (Hb). Każdy z 4 atomów żelaza w cząsteczce hemu (zob. rozdz. 6) może przyłączyć 1 cząsteczkę tlenu. Związek, który powstaje w wyniku tego połączenia nazywany jest oksyhemoglobiną. Reakcja ta jest odwracalna, a zapisuje się ją jako: Hb₄ + 40., e-> Hb₄0₈.

Zdolność krwi do transportu tlenu zależy od;_

•    ilości rozpuszczonego we krwi tlenu

•    ilości hemoglobiny we krwi

Tabela 7.2. Ciśnienia gazów oddechowych w poszczególnych obszarach układu oddechowego i układu krążenia; oznacza kierunek dyfuzji gazów oddechowych

t a zycha 12-15 razy na f powietrza wprowa-r_ ednej minuty. Para-

	Krew docierająca do płuc	Pęcherzyki płucne	Krew opuszczająca płuca
Po2	40 mmHg -	- 100 mmHg	97 mmHg
Pco2	46 mmHg -	-40 mmHg	40 mmHg

69