fnr materialy1014

146

Traumatologia narządu ruchu

Chorych z obrażeniami urazowymi można w zależności od ich ogólnego stanu, doznanych obrażeń i możliwości transportowych leczyć w najbliższym szpitalu lub w miarę potrzeby przewozić bezpośrednio do szpitala specjalistycznego. Jest to postępowanie etapowe lub bezpośrednio docelowe.

Chorzy z obrażeniami wielonarządo-wymi powinni być leczeni w szpitalach wielospccjalistycznych, mających pełne możliwości diagnostyczne i lecznicze. Chorzy ci powinni być transportowani specjalnymi karetkami sanitarnymi, reanimacyjnymi lub wypadkowymi.

Leczenie stłuczeń i uszkodzeń jednostek mięśniowo-ścięgnistych

W stłuczeniach tkanek miękkich, a więc tkanki podskórnej, powięzi, mięśni, ścięgien i więzadeł, dominuje głównie obrzęk, wylew krwawy i zniszczenie pewnej grupy włókien mięśniowych.

W pierwszym okresie po urazie narasta ból związany z krwiakiem śródtkanko-wym i obrzękiem. Konieczne jest wówczas unieruchomienie stłuczonej kończyny. Zmniejszenie bólu osiągnąć można przez \ zmniejszenie narastania krwiaka i wysięku, stosując lód lub zimne okłady wysychające, lub środki farmakologiczne, np. Reparil.

Wskazane jest ogólne podanie środków przeciwbólowych.

Po opanowaniu narastania krwiaka i wysięku należy przystąpić do działania, ułatwiającego wchłonięcie wynaczynio-nej krwi i płynów tkankowych. W tym celu rozpoczyna się izometryczne ćwiczenia mięśni, a w przerwach między ćwiczeniami stosuje się lekkie ogrzewanie, masaż wodny, kąpiele wirowe. Największe niebezpieczeństwo stanowią stany, w których na podłożu wynaczynioncj krwi może się wytworzyć tkanka łączna bliznowata. Przerost tej tkanki w uszkodzonym mięśniu ogranicza kurczliwość włókien mięśniowych, a może nawet doprowadzać do powstania skostnień śród-mięśniowych. Zalecane jeszcze niedawno kilku- lub kilkunastodniowe unieruchomienie kończyn nie znajduje obecnie uzasadnienia. Wskazane są ćwiczenia izometryczne i ruchy bierne (zawsze tylko w granicach bólu).

W przypadku naderwania przyczepów ścięgnistych do kości należy się liczyć z możliwością wystąpienia tzw. entczo-patii. Są to zmiany będące wynikiem nadmiernych naprężeń i obciążeń. Istotą choroby jest uwalnianie się z chorobowo zmienionego podłoża pojedynczych włókien. Przemieszczacie się tych wyrwanych włókien wraz z komórkami chrzęst-nymi lub kostnymi w głąb ścięgna powoduje bardzo bolesne odczyny zapalne. Przyczepy ścięgniste są obrzęknięte, po-grubiałe, bolesne przy ucisku i skurczach mięśniowych. W głębi ścięgna powstają nieznaczne procesy kościotworzcnia i powstawania tzw. entezofitów. Osłabia to mechaniczną wytrzymałość ścięgna, może być przyczyną jego przerwania w miejscu połączenia ścięgnisto-kostnc-

go-

Leczenie tego rodzaju zmian polega na odciążeniu ścięgna, domiejscowym podawaniu steroidów o przedłużonym działaniu (Depo-Medrol, Celeston), a przy braku poprawy - nawet na naświetlaniu promieniami X w dawce przeciwzapalnej. W razie braku wyniku leczenia zachowawczego trzeba wykonać operacyjne nadcięcie przyczepu ścięgna.

W wypadku przerwania ścięgna - konieczne jest jego operacyjne zeszycie. Nie

Ryc. 4-25. Szkic skośnego przerwania ścięgna piętowego, zszytego szwem Bunnella.