Foto0698

. ftjta Ijyasu - spadek produkcji i wprosi bciroboeia;

iA/4 vkpresji * atntymanfo spadku produkcji pr/y wysokim bezrobociu;

. ta/a oh wierna * wrrost aktywności gospodarczej i rozmiarów produkcji, wvost konsumpcji;

lwa rozkwitu*sttbiUnęjt produkcji i konsumpcji, z przewagą produkcji, wirost npasów, słabnące tempo inwestowania, Polem pojawiąją się pierw, sic sympioiwy wchodzenia w recesję i rozpoczyna się nowy cykl.

Optfct przyczyn obiektywnych, w literaturze wymienia się takie subiektywne prfNC *yi\y kryiysów ękonwrocznych, Opierąjąc się na przykładzie przedsię. bterctwa można dó nich zaliczyć ,

- niewy sim\'?ąiąco kwalifikacjo kierownictwa, np, zarządu, dyrekcji,

•    korzystanie z tradycyjnych, weteśnią) sprawdzonych koncepcji działania,

•    brak aoaliiy strategicznej i badań marketingowych, brak zasobów strategicznych i priorytetów rozwoju,

•    brak zróżnicowania produktów,

< wy soki poiiom nasycenia rynku,

, zdecydowany atak konkurentów,

•    spadek cen, niszcząca konkurenta,

■ spadek obrotów,

| nadmierne zadłużenie, j» nicwyplncnlnodd,

Tnidnodci w l\inkojonow(\nlu przedsiębiorstwa w okresie popreodują. cym kryzys i w trakcie jogo trwania Jawią się w dwóch obszarach,¹ zewnętrznym 1 wewnętrznym. Wśród czynników sm^trsnyeb istotne są zmiany warunków l\inką|onowanla przedsiębiorstwa (zmiana tempa wzrostu gospodarczego, polityki ekonomiczną!, zmian modeli konsumpcji, lid.). Istotnym źródłem uv« męirsrty/n kryzysu przedsiębiorstwa Jest brak równowagi między colami a sze* roko rozumianymi zasobami przedsiębiorstwa.

Różne podmioty (np. przedsiębiorstwa, instytucje, rządy, lid.) w różny sposób radzą sobie z kryzysami. Bardzo przydatna jest wtedy wiedza dotycząca natury kryzysów. Podmioty spełniające warunki „organizacji uczącej slę^H,oł lepiej są przygotowane do „spotkania z kryzysem**, lepiej radzą sobie z kryzysami ponując nad nimi poprzez zarządzanie sytuacją kryzysową .

a| E. UitanlunratoSoJkin. Zarządzanie przedsiębiorstwem. Od kryzysu do sukcesu. Poznań 1991, i 13-21; | Mil/olT. C.M. Pcanon. Zarządzanie sytuacją kryzysową. Warszawa 1998. ^Mf,jilScay.op^t

^mMI20Q9 ekspert do spraw ptlłwowydi | Sczełnlak stwierdził. Ze zachowania instytucji od* powiadzklnych w bapieczeństwo energetyczne w naszym krąju w związku z ograniczaniem dostaw gazu przez Rosję w tłyczniu 2009 mogą w skazy* *cj te nie wyciągnięto wniosków z «b>* ryso gazowego' w styczniu 2006.

W literaturze wymienia się pięć taz zarządzania w sy tuacjach kr>Ą^_v wych¹ . W pierwszej fazie należy skupić uwagę na wykiywaniu sygnałów świadczących o pojawianiu się sytuacji kryzysowej i ich właściwym odczyn, waniu. W tym czasie jednocześnie podejmow ane są pierwsze działania przy towawczo-uprzedząjące (prewencyjne), przewidywanie problemów*, które mogą zaistnieć przy narastaniu kryzysu oraz wyprzedzające podejmowanie d/iałnń naprawczych. W etapie trzecim ograniczamy skutki kiyzysu starając się ocalić to. co nąjwa&niejsze, W czwartym etapie uruchamia się programy naprawcie krótko* i długoterminowe, W ostatnim etapie wypracowane się wnioski na przy. szlość z analizy’ wc/eśnięjszyeh etapów przebiegu kryzysu, Wnioski te sługą podejmowaniu kolejnych dzialaó (koncepcyjnych I instrumentalnych) służący ch rozwojowi tlrmy I jej szeroko rozumianemu bezpieczeństwu, w tym równic* przygotowaniu się do ewentualnego wystąpienia kolejnego kiyzysu. Refleksja ta może okazać się przydatna w odniesieniu do różnych rodząjów kryzysów, nie tylko ekonomicznych,

Krysys spnfoęzny

Klyzys s|xdec/ny to kumulacja kryzysów w różnych obszarach życia społecznego. Pojawia się wtedy kumulacja różnych napięć I konfliktów społecznych prowadzących do przełomu I ważnych zmian, również o charakterze systemowym, albo do pogłębiania się tych nie korzy sinych zjawisk prowadzących nawet do unicestwienia podmiotu, Przyczyną 1 skutkiem ktyzysów społecznych jest brak stabilizacji, zachwianie ładu społecznego, zmnlą|szenle skuteczności instytucji kontroli społecznej. Nasiępijo wtedy osloblenio więzi społecznych, zakłócenia i obniżenie skuteczności ilinkejonowanla instytucji I organizacji społecznych. Wzrasta zakres występowaniu patologii społecznych (korupcji, alkoholizmu, narkomanii, przestępczości, Itd.) oraz nnslląją się konflikty społeczne. Odnotowije się wtedy również wzrost poziomu napięć społecznych, obniżanie się poczucia bezpieczeństwa, zamykanie się i izolowanie się od otoczenia różnych podmiotów. Powsiąje w ton sposób swoista kwadratu-ra kola, uruchamiany Jest cykl wztjemnogo oddziaływania i wzmacniania się negatywnych czynników społecznych, prowadzących do dalszego wzrostu napięć, nasilania się konfliktów I destrukcyjny cli oddziaływań, powodujących spowolnienie procesów rozwojowych podmiotów (elementów) i całego systemu, a w skrąjnych przypadkach do ich unicestwienia.

Kryzysy społeczne oraz inne rodzaje wcześniej omówionych kryzysów przyczyniają się do powstawania kryzysów politycznych, które - jeśli są umiejętnie rozwiązywane - mogą prowadzić do pozytywnych zmian politycznych i wychodzenia danego podmiotu z kryzysów na ścieżkę rozwoju. W przeciw-

E. Urtmnkawska-Sojkin. op.ciL

812