Ekonomika turystyki R Łazarek (95)

9. KONIUNKTURA NA RYNKU TURYSTYCZNYM

Ogólnie pod pojęciem koniunktury rozumie się sytuację, która wynika z określonego zbiegu okoliczności⁷⁸. Może być koniunktura szczęśliwa (szczęśliwy zbieg okoliczności) i koniunktura nieszczęśliwa (nieszczęśliwy zbieg okoliczności). Badanie koniunktury w gospodarce jest to po prostu badanie sytuacji gospodarczej (diagnozowanie) i jej przewidywanie „prognozowanie”⁷⁹. W badaniach tych stosuje się metodę testu koniunktury. Metoda ta jest oparta na subiektywnych opiniach dyrektorów firm. Test koniunktury jest zespołem powiązanych ze sobą ankiet, które zawierają pytania o podstawowe wielkości ekonomiczne charakterystyczne dla koniunktury.

Metoda testu koniunktury jest stosowana z dobrymi skutkami od ponad 40 lat w krajach o gospodarce rynkowej w dziedzinach, w których działa wiele podmiotów gospodarczych, podejmujących wolne decyzje ekonomiczne. Główny Urząd Statystyczny prowadzi te badania w zakresie przemysłu przetwórczego, budownictwa i handlu detalicznego przy współpracy z Akademią Ekonomiczną w Poznaniu. W badaniu koniunktury w przemyśle przetwórczym bierze udział ok. 2000 jednostek wybranych losowo, tworzących stały panel respondentów. W badaniu koniunktury w budownictwie bierze udział ok. 1,6 tys. jednostek, a w handlu detalicznym ok. 4,9 tys. jednostek. GUS zapoczątkował te badania w 1992 roku. Badaniami koniunktury w różnych branżach gospodarki zajmują się różne instytuty i wyższe uczelnie.

GUS nie zajmuje się badaniem koniunktury na rynku turystycznym. Badania te z wykorzystaniem techniki testu koniunktury zapoczątkował w 1986 roku poznański Zakład Badań i Analiz Rynku Turystycznego Instytutu Turystyki w Warszawie. Aktualnie wyniki są publikowane w kwartalnych raportach pod tytułem „Koniunktura na rynku turystycznym”.

Wyniki dotyczące koniunktury na rynku turystycznym w III kw. 1997 r. zostały opublikowane w powszechnie dostępnej publikacji wydanej przez „DATA GROUP SA” w Warszawie pod tytułem „Raporty rynkowe - ruch turystyczny w Polsce, maj 1998”.

Z niektórych raportów wynika, że w badaniach tych brało udział ponad 1200 firm turystycznych (hoteli, biur podróży i ośrodków wczasowych), z innych, że ponad 1000, a jeszcze z innych, że ponad kilkaset. W przeciwieństwie do GUS-u, który dokładnie podaje liczby zebranych ankiet według właściwej klasyfikacji, „raporty turystyczne” nie podają tego rodzaju informacji. Nie wiadomo więc, ile biur podróży, hoteli czy też ośrodków wczasowych udziela odpowiednich informacji.

Pytania zawarte w ankietach koniunktury mają zasadniczo charakter jakościowy, tzn. odpowiedzi na nie polegają na wyborze odpowiednich wariantów.

⁷⁸    Larousse: Trois volumes en couleures, s. 720.

⁷⁹    GUS: Badanie koniunktury, Warszawa 1997, s. 9.

97