g

„Biologia. Anatomia i fizjologia człowieka. Genetyka. " D. Witowski www.NowaMntma.cdu.pl

b) Wyjaśnij, dlaczego ciemne zabarwienie skóry, np. u Afroamerykanów zamieszkałych w północnych stanach USA, może mieć negatywny wpływ na syntezę witaminy D₃ w naskórku.

i; i vi v

Zadanie 749 (2 pkt)

Wzrost zachorowań na czerniaka skóry na początku XXI wieku podyktowany jest rosnącą modą na pięknie opaloną skórę. Ludzie często nie potrafią ograniczyć czasu spędzanego na otwartym słońcu czy w solarium. Nowoczesna kosmetologia stara się wyjść naprzeciw temu stanowi wprowadzając coraz nowocześniejsze kremy do opalania z tzw. filtrem przeciwsłonecznym. Ten, potocznie nazywany filtr, stanowi chemiczną barierę zatrzymującą promieniowanie ultrafioletowe typu A i B. Z angielskiego „skin protcction factor” to na opakowaniu skrót SPF - parametr wskazujący, o jaką wartość można zwielokrotnić czas ochrony dla danego fenotypu skóry.

Jeżeli przyjąć, że dla osoby rudowłosej o bardzo jasnej karnacji, której ciało pokrywa duża ilość piegów (tzw. fenotyp I) czas ochrony wynosi 5 minut a dla osoby o skórze brązowej i czarnych włosach (tzw. fenotyp IV) 30 minut oblicz, jak długo każda z tych osób może przebywać na słońcu. Załóż, że krem z filtrem przeciwsłonecznym ma SPF 25 - a więc dość silny. Odpowiedź pozostaw w minutach.

Miejsce na obliczenia:

Czas przebywania na słońcu osoby o fenotypie I:................

Czas przebywania na słońcu osoby o fenotypie IV:................

Zadanie 750 (2 pkt.) V/2006/Al

Barwnik skóry - melanina, chroni organizm człowieka przed szkodliwym wpływem emitowanego przez słońce promieniowania UV. Jednocześnie odpowiednia dawka Lego promieniowania jest niezbędna dla wytwarzania przez organizm pewnej witaminy.

Podaj literowy symbol tej witaminy oraz określ skutek jej niedoboru.

Symbol witaminy:..............

Skutek niedoboru:.............i.................................................................

Zadanie 751 (2 pkt.)

1. Wyjaśnij, dlaczego niektórzy ludzie mają kruczo czarne włosy a niektórzy np. rude.

2. Co jest przyczyną powstawania siwizny włosów?

Zadanie 752 (4pkt.)

Uzupełnij poniższy schemat, wpisując prawidłowo w wolne miejsca receptory skóry wybrane z następujących:

ciałka zmysłowe Ruffiniego, ciałka blaszkowate Pacinicgo,

ciałka Meissnera, kolby końcowe Krausego

Receptory dobrane na schemacie muszą odpowiadać dokładnie właściwej funkcji czuciowej tegoż receptora.

a t    tt o

ciepło    zimno    ucisk    dotyk

Zadanie 753 (/ pkt.) V/2007/A2

Rysunki przedstawiają drogę promieni UV padających na skórę nicchronioną żadnym kremem (rys. A) oraz padających na skórę pokrytą kremem z filtrem UV (iys. B).

1.    Promienie UV odbite od powierzchni skóry

2.    Promienie UV pochłonięte przez mclaninę

3.    Promienie UV wnikające w głąb skóry

1 2 3

ziarna melaniny melanocyt Jądro komórkowe

naskórek

rys. A

błona

podstawo#

1    2 3

ilarna melaniny melanocyt Jądro komórkowe

komórki

warstwy

roirodcrej

Na podstawie analizy rysunków wyjaśnij, dlaczego stosowanie kremów z filtrem UV obniża ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej skóry.

251