~LWF0068

ciebie Odyn, gniewny jest na ciebie książę Asów. .Niech znienawidzi cię Frey, ty pełna złości dziewko. Ściągnij na siebie bezgraniczny gniew bogów“. Dalsze zwrotki wypowiedzi Skirnc utrzymane są w takim samym tonie!

Xawet Odyn, lansowany przez skaldów jako opiekun królów, występuje w roli mistrza magii. W ten sposób charakteryzuje go Snorre na podstawie licznych pieśni Eddy ^{1 2}. Przy pomocy tejże magii mógł sprowadzać na ludzi różne nieszczęścia, a swym wrogom wytrącał on broń z ręki, zwyciężając ich nie odwagą i silą oręża, lecz niegodnym męża podstępem. Już samo tylko posądzenie o uprawianie magii było traktowane jako najcięższa obraza, jaka może spotkać mężczyznę, równoznaczna z zarzutem uprawiania pasywnego homoseksualizmu. To Frey ja bowiem miała nauczyć bogów magii i tego rodzaju praktyki uważane były za czynność typowo kobiecą Wiarołomstwo Odyna występuje jako znany motyw mitologiczny. Tak mówi on o tym sarn: „Na pierścień — pamiętam — złożył Odyn przysięgę. Ozy można wierzyć jego zapewnieniom? Opuścił on oszukanego Suttunga, obrabowanego z miodu i płaczącą Gunnlęd“ ³. O rabunku miodu dokonanym przez Odyna będziemy jeszcze mówić. Znany jest również ten bóg jako uwodziciel. Sam też chwali się swymi sukcesami: „Gunnlęd dziewczyna dała mi na złotym stołku napój z kosztownych miodów. Złą nagrodę oddałem jej w zamian za jej wierność, za jej wielką miłość" ^A09. Chodzi tu oczywiście o dokonany przezeń rabunek wspomnianego miodu.

Między wieloma bogami skandynawskiego panteonu również i Freyja, a więc bogini miłości, nie jest wolna od zarzutów przewrotności, nie mówiąc już o notorycznie zarzucanym jej uwodzicielstwie. „Pełna fałszu jesteś Freyjo" ^{4 5 6} — zarzuca jej olbrzymka Hyndla. „Uwodzieielka i miała stosunki z wieloma mężczyznami ⁴⁶¹¹¹ — brzmi pod jej adresem na innym miejscu.

Jako uosobienie przewrotności występuje jednak przede wszystkim Loki, łącząc jednak tę cechę charakteru z inteligencją, przewyższającą poziom umysłowy pozostałych bogów ^{7 8}. Bogowie przedstawiani są poza tym jako kłótnicy i pozbawieni cech lojalności w stosunku do samych siebie. Powodem katastrofy, która nastąpiła w ich świecie, jest bowiem, według poematu Yęluspd, właśnie złamanie przysięgi danej przez bogów. Za namową Loki zobowiązali się oni wydać Freyję olbrzymowi jako zapłatę za budowę ich grodu, Mid-gardu. Gdy właśnie naradzali się nad sytuacją na tliingu (bogowie często załatwiali swoje, ale tylko swoje sprawy na wiecu), ponieważ olbrzym zdołał wykonać swe zadanie, Thor nie namyślając się wiele rzucił przeciwko wrogom swój młot^m.

Z naszego punktu widzenia istotne jest jednak nie tylko to, jakie cechy moralne przypisywane były bogom, lecz przede wszystkim fakt, że ich postępowanie

130

1

   Snorri Sturluson, Heimskringla, B. I, Ynglinga saga, cap. 6.

2

   D. Stromback, Sejd, texsludier i nordisk religionshistoria, Nordiska texter och undersbkningar utgivna i Uppsala, 5, Stock-holrn -Kópenkamn 1935, s. 30 i nasi.

3

   IIdram dl, zwrot ka 110: „Baugeid Ódinn hygg ek at urmit hafi. | Hvat skal bans tryggdom trua? | Suttung svikinn j hann lćt subli fra | ok grot ta Guunlędo.“

4

   JIdramdl zwrotka 105: „Gunnlęd mer uin gaf gullnom stoli a i drykk his dyra raiadar 111 idgięld | lot ek liana eptir hafa sms ins heila liugar“.

5

   Hytidluljódy zwrotka 6: „Fla ertu, Freyia“.

6

   Lokaseiwia, zwrotka 31: „fordicda ok meini blandin mjęk“.

7

   F. Stroni, Loki, s. 21 i nast.

8

   Yęluspdy zwrotka 26.