skanuj0041

Ilościowe

podstawie wyników badania testowego) do wieku życia, pomnożony przez 100; I.I. jest wyższy lub niższy od 100, zależnie od tego, czy osiągnięty przez dziecko wiek umysłowy jest wyższy czy niższy od jego wieku kalendarzowego (życia); w testach inteligencji dla dorosłych (współcześnie także wielu testach dla dzieci) I.I. wyznacza się na podstawie procedury porównania wyniku badania testowego, osiągniętego przez daną osobę, z rozkładem wyników w populacji, do której ta osoba należy; U. w danej populacji ma rozkład normalny (ze średnią 100), a większość wyników mieści się w przedziale 85-115.

ilościowe metody badań -> metody statystyczne.

image szkoły [łac. imago 'obraz’], wizerunek, jaki tworzy szkoła o sobie albo jaki jest stworzony o niej przez środki masowego przekazu, jej klientów czy kadrę pedag., wynikający ze zbioru wszystkich subiektywnych opinii i wyobrażeń, informacji i oczekiwań dotyczących jakości zachodzących w niej zdarzeń i procesów edukacyjnych; znaczący czynnik opiniotwórczy, który wpływa na wybór lub odrzucenie szkoły, buduje właściwy klimat i zaufanie wewnątrzszkolne, aktywizuje społeczność szkolną do większego zaangażowania i wzajemnego szacunku, wzmacnia poczucie identyfikacji, a także przyczynia się do akceptacji szkoły przez podmioty działające w jej środowisku; i.sz. tworzą następujące czynniki: trwałe, pozytywne i profesjonalne podejście jej pracowników, swoisty klimat, zakres i jakość oferty edukacyjnej, ujawnienie misji szkoły, właściwa komunikacja z wszystkimi partnerami szkoły i środowiskiem, troska o zewn. i wewn. wygląd placówki, pozyskiwanie informacji zwrotnej o pracy, wykorzystywanie środków masowego przekazu do upowszechniania własnych osiągnięć i tradycji oraz wydawanie własnych materiałów popularyzujących szkołę (np. zamieszczenie informacji w intemecie czy uczestnictwo w targach edukacyjnych).

immatrykulacja [łac. immatńculo 'wciągam do spisu’): 1) wpisanie na listę, zaliczenie w poczet studentów szkoły wyższej; 2) trąd. uroczystość przyjęcia nowych studentów na pierwszy rok studiów.

imprinting [ang. 'wdrukowanie’], zjawisko zakodowania obrazu postaci znaczących bądź wzorów zachowań w najwcześniejszej fazie rozwoju osobniczego; opisane przez K. Lorenza na przykładzie zachowania się gęsi.

indeks [łac. index 'wskaźnik’): 1) ksiąa ka ucznia bądź studenta służąca poświadl niu przebiegu nauki (wykaz zajęć, uzysk oceny, zaliczenia kolejnych okresów edq cji); 2) skorowidz, zwykle alfabetyczny 1 wisk (i. osobowy), nazw miejscowości (i.j ograficzny) bądź terminów (i. rzeczowy), | łączony do bibliografii lub książek; 3) wsk[ nik, litera, liczba lub inny znak, za pomi którego rozróżnia się wyrażenia mat., fiz. { chem. oznaczone jednakowymi symbolalli indeterminizm [łac. in 'przeczenie’, dea minatio 'granica’], pogląd negujący istniej koniecznej współzależności zjawisk (a rżeń), na mocy której każde zjawisko byłol jednoznacznie wyznaczone przez całoksztj sytuacji (warunków), w jakiej zachodzi,! zwł. kwestionujący powszechną ważna przyczynowego uwarunkowania zjawia spór i. z determinizmem dotyczy zwł. kwęj tii: wolności woli, odpowiedzialności morq nej człowieka, przyczynowości w przyrod konieczności i przypadku, a także możliwośl wychowania.

indoktrynacja [łac. in 'w’, doctrirm 'doi tryna’, 'zbiór przekonań’], proces wpaj członkom społeczeństwa przekonań, zwł. pi lit. i spoi., leżących w interesie grup rządzi cych, za pomocą uporczywej propagand prowadzonej przez środki masowego przeki zu czy system oświaty.

indukcja [łac. inductio 'wprowadzenie'] wnioskowanie indukcyjne, log. rozumowani polegające na wyprowadzaniu wnioskóu ogólnych z przesłanek będących ich poszczę gólnymi przypadkami; w szerszym znaczeni! — metoda polegająca na dokonywaniu obser wacji i eksperymentów, wyprowadzaniu na] tej podstawie uogólnień oraz formułowaniu] hipotez i ich weryfikacji; tzw. zasada i. jesljl regułą pozwalającą na przejście od przypadków zaobserwowanych do twierdzeń ogól-yi nych obejmujących także przypadki nie zaob-i serwowane.

indywiduacja [łac. indMduum 'całość niepodzielna’], proces kształtowania się tożsamości, zyskiwania poczucia własnej odrębności i niepowtarzalności.

indywidualizacja nauczania, dostosowywanie treści, metod i środków nauczania do indywidualnych zdolności, umiejętności i zainteresowań uczniów; organizacyjna forma kształcenia, pozwalająca na różnicowanie procesu uczenia się w taki sposób, by sprzyjał on maksymalizowaniu szans rozwojowych ucznia; kierując się zasadą i.n. nauczyciel po-*

||łtlen uwzględnić psychol. uwarunkowania

tMHśsn 1'ilnk.icji (np. zdolności i uzdolnie-i |in-'ium inteligencji, style poznawcze, imrul, motywację do uczenia się, za-aspiracje i inne cechy różnicu-ląn* im ninw); od strony dydakt. i.n. sprzyja Włitli i iwanie przez nauczyciela zakresu treś-ii h l il.rnia, różnicowanie tempa, czasu i miii*|", in /,1’iiia się czy stosowanie aktywizu-

i)i o li miiiiil.

Mywlilualne nauczanie, zajęcia eduka-■ tliii. imiw.idzone na wniosek szkoły lub ro-.Ulumi w domu dziecka przewlekle chorego, |nnl'il,iwie orzeczenia poradni psychol.-pe-

iiij)i'l!li /.iu‘j.

Indywidualny program nauki, szczególik 11 v11 realizowania zadań edukacyjnych ■ii.i /d.iwania egzaminów klasyfikacyjnych ■* -otulę bądź na studiach dla uczniów bądź dni leniów szczególnie uzdolnionych.

INM) (World Information NetWork in Educa-iiiini. .światowa Sieć Informacji w Zakresie I iliil-.ieji zorganizowana 1977 przez IBE (In-iHiMiional Bureau of Education) w Genewie; liiHiii.idzi informacje z zakresu edukacji oraz -ijiiilililuiwane przez rządy poszczególnych o in-.iw dokumenty oświatowe.

Iillormacja zwrotna [feedback), przekazy-«- nile informacji zwrotnej w procesie komunii- -n ji; feedback jest wykorzystywany w to-ł- u /ujęć prowadzonych metodami aktywi-■M|.|i yini, np. w czasie treningu interpersonalnego, mikronauczania, w procesie dos-l-iiii.ilcnia moderatorów; dla podniesienia i lHUywności i.z. wymaga się od uczestników l-iiinunikacji słuchania innych, nie oceniania i',Minera, nie dawania mu rad czy moralizo-iv,Mila, stosowania jednoznacznych form |n.-i'kazu, swobodnego i szczerego wyraża-iil.i własnych odczuć.

lukontrologia pedagogiczna, współcz. mu l pedagogiki humanist., nawiązujący do lllnzofii dialogu, dotyczący warunków i możliwości spotkania między wychowawcą a wy-i Imwankiem; nurt ten zapoczątkowała w Pol-•II e w latach 70. prof. J. Binczycka, wskazując n.i rolę spotkań jako specyficznej odmiany li.nlnerstwa wych., co — niezależnie od orientacji ideologicznej pedagoga — może wpłynąć na uspołecznienie i jakość procesu wychowania.

Inku Kuracja, proces wrastania w kulturę bądź kultury; asymilacja dorobku kulturowego będąca jednym i gl. mechanizmów -> socjalizacji.

instytucjonalna

innowacje pedagogiczne [łac. in-novo 'odnowić’), proces tworzenia lub przyswajania nowych, progresywnych rozwiązań edukacyjnych; i.p. dotyczą zmian w zakresie celów, norm prawno-organizacyjnych, warunków, struktur, procesów lub mechanizmów kształcenia i wychowania; wyróżnia się dwa rodź. i.p.: 1) oryginalne, polegające na tworzeniu zupełnie nowego projektu zmian, 2) naśladowcze — inspirowane z zewnątrz, sprowadzające się do wdrożenia w danym środowisku czy instytucji sprawdzonych już nowości.

R. SCHULZ Studia z innowatyki pedagogicznej, Toruń 1996.

innowiercze szkoły -► szkolnictwo nie-rzymskokatolickie.

instruktor harcerski, czł. organizacji harcerskiej, który ukończył 16 lat, posiada odpowiednie przeszkolenie i złożyi zobowiązanie, pozwalające mu na pełnienie funkcji organi-zacyjno-wych. wobec zuchów, harcerzy lub innych instruktorów.

instrumentalna reakcja, wyuczona reakcja wykonywana w celu osiągnięcia określonego skutku, umożliwiająca zaspokojenie jakiejś potrzeby; odruch warunkowy wytworzony w drodze tzw. warunkowania instrumentalnego.

instynkt [łac. mstincłus 'popęd’], uwarunkowana genetycznie dziedziczna zdolność zwierząt i ludzi do wykonywania łańcucha różnych rodzajów zachowań, napędzanych przez popędy i sterowanych przez odpowiednie bodźce zewn., prowadzących do skutków koniecznych dla życia osobnika lub utrzymania gatunku.

instytucjonalna pedagogika, subdyscy-plina wiedzy pedag., czyniąca przedmiotem swoich zainteresowań i badań zjawiska, mechanizmy oraz procesy, jakie zachodzą w przestrzeni instytucji oświatowo-wych.; i.p. nawiązuje m.in. do filozofii umowy społ. i władzy wychowawczej J.J. Rousseau oraz koncepcji wymiany wzajemności Z. Freuda; termin wprowadził 1958 fr. psychiatra F. Ou-ry; wyróżnia się dwa nurty badań: 1) psychologiczny, dotyczący analizy wyobrażeń indywidualnych i zbiorowych w danej instytucji oraz rozpoznawania czynników nieuświadomionych, 2) socjologiczny, podejmujący badania nad życiem grup spoi. i jednostek w danej instytucji, ich wzajemnych relacji w konfrontacji z obowiązującymi w niej normami; w Polsce badahia w zakresie bp. prowadzi m.irt; prbf. E. MdfyndWicZ-Hetka ż UL