REWOLUCJA BURŻUAZYJNA WE FRANCJI




PODŁOŻE,
WYBUCH I I FAZA REWOLUCJI BURŻUAZYJNEJ WE FRANCJI

 

Francja
w XVII w. była jednym z najpotężniejszych państw
europejskich. Państwo rozwijało się wszechstronnie pod
względem gospodarczym. Stawało się też znaczącą potęgą
kolonialną. Znaczną rolę w życiu gospodarczym odgrywała
burżuazja. Ustrój polityczny to monarchia absolutna, która
broniła porządku feudalnego i uprzywilejowanej pozycji tzw.
stanów uprzywilejowanych, czyli duchowieństwa i szlachty.
Ustrój polityczny nie był przystosowany do już
kapitalistycznych stosunków społeczno - gospodarczych.
Monarchia absolutna broniła interesów duchowieństwa, szlachty,
mimo że te stany liczyły tylko 2,3 % ogółu społeczeństwa.
Zkolei burżuazja, jako klasa najaktywniejsza w życiu
ekonomicznym, będzie dążyć do uzyskania większych praw,
uzyskania wpływu na władzę. Na inne okoliczności wybuchu
rewolucji złożyło się duże zróżnicowanie majątkowe:
konflikty w grupie stanów uprzywilejowanych, zarówno
duchowieństwa, jak i szlachty. W wyjątkowo trudnym położeniu
znajdowali się chłopi. Posiadali wolność osobistą, ale byli
zmuszani do płacenia wyjątkowo wysokich świadczeń zarówno
dla szlachty, duchowieństwa i króla. Świadczenia pochłaniały
od 60 do 80 % wszelkich dochodów chłopa. Pod koniec lat 80.
XVII w. Francja przeżywała okres nieurodzajów. W tym samym
czasie była związana niekorzystnymi traktatami handlowymi z
Anglią. Powyższe zjawiska wpływały na zaostrzenie sytuacji
społecznej. Wzrastało niezadowolenie biedoty miejskiej,
chłopa, ale także burżuazji.

Bezpośrednią
okolicznością wybuchu Rewolucji Francuskiej są związane z
tzw. przesileniem politycznym. Na tą napiętą sytuacje
polityczną złożyły się niezbyt udolne rządy Ludwika XVI.
Odziedziczył ondług państwowy w wysokości 4,5 mld liwrów.
Nadal prowadził wystawny dwór królewski i niekorzystną dla
Francji politykę zewnętrzną. Chcąc uzyskać nowe finanse,
zapełnić skarb, dążył do nałożenia nowych podatków.
Sytuacja społeczna była jednak bardzo napięta. Król obawiał
się podjąć taką decyzję osobiście, stąd odwołuje się do
Zgromadzenia Notablów, do posiedzenia przedstawicieli stanu I i
II. Zgromadzenie Notablów nie poparło, nie podjęło decyzji o
podatkach. W tej sytuacji Ludwik XVI decyduje się na zwołanie
Stanów Generalnych, nie zwoływanych od 1614 r. (Stany Generalne
pojawiają się we Francji po raz pierwszy w okresie
kształtowania się monarchii stanowej w 1302 r.; W obradach
przyjęto zasadę, że poszczególne stany są reprezentowane po
300 przedstawicieli, przy czym stany obradują oddzielnie; Przy
takim układzie stan II stał na pozycji straconej.)




I

II

III



duchowieństwo

szlachta

reszta
społeczeństwa



stany
uprzywilejowane

 


300

300

300





W
następstwie tradycyjnej struktury i zasad funkcjonowania Stanów
Generalnych burżuazja podjęła szeroką walkę polityczną. W
jej następstwie osiągnęła, że stan III miał być
reprezentowany przez 600 osób. 5 maja 1789 zebrały się
Stany Generalne. Wtedy stan III, w którym aktywną rolę
odgrywała burżuazja, żądał wspólnych obrad, odejścia od
zasady, że każdy stan obraduje oddzielnie. Początkowo stany I
i II oraz król nie zgadzają się na propozycję stanu III. W
tej atmosferze stan III ogłosił się Zgromadzeniem Narodowym i
zdecydował, że będzie obradował bez stanu I i II. Wtedy król
Ludwik XVI zarządził remont sali obrad. W odpowiedzi na to stan
III przeniósł się do sali gry w piłkę i złożył
przysięgę, że nie rozejdzie się, dopóki nie uchwali
konstytucji. Stan I i II zgodziły się na wspólne obrady, z tym
że zachowywano pozory i król potajemnie gromadził wojsko pod
Wersalem, przygotowując się do zbrojnego rozbicia Zgromadzenia
Narodowego.

O
tych zakamuflowanych działaniach króla dowiedział się lud
Paryża, który dając poparcie dla przedstawicieli stanu III
ruszył na Bastylię (największe więzienie we Francji,
utożsamiane z symbolem feudalizmu i absolutyzmu), zdobywając
ją 14 lipca 1789 r. Tę datę uważamy za ostateczny
wybuch rewolucji burżuazyjnej we Francji. Proces rewolucyjny
rozpoczął się od przesilenia politycznego. Po tych
wydarzeniach wydawało się, że król pogodził się z faktami.
Przybył do Paryża, uznając dotychczasowe zmiany. Obradowała
Konstytuanta, czyli Narodowe Zgromadzenie Ustawodawcze.

Konstytuanta
oglosiła akty prawne odużym znaczeniu tzn. 26 sierpnia 1789 r.
słynną Deklarację Praw Człowieka i Obywatela. Deklaracja
głosiła hasła równości, wolności, braterstwa,
nienaruszalności własności prywatnej. Podkreślała zasadę
suwerenności (zwierzchnictwa) narodu w funkcjonowaniu państwa.
Deklaracja jest uważana z a największe osiągnięcie Rewolucji
Francuskiej.

We wrześniu
1791 zostaje ogłoszona Konstytucja 1791. Konstytucja
mówiła o obaleniu monarchii absolutnej we Francji, wprowadzała
monarchię konstytucyjną. Konstytucja podkreślała, że
funkcjonowanie państwa będzie się opierać o monteskiuszowski
podział władzy: ustawodawczą, wykonawczą, sądowniczą.
Konstytucja dzieliła obywateli na 4 grupy zależnie od stanu
posiadanego majątku. W ten sposób ograniczono prawo wyborcze
(cenzus majątkowy).