}ð Planowanie zabezpieczenia i przygotowania na
wypadek katastrof wymaga często pokonania już
na wstępie oporów psychicznych i niepoddawania
się nasuwającym się często myślom w rodzaju:
ć% A może nic złego się nie zdarzy, bo przecież nie
zdarzyło się do tej pory
ć% Jeżeli się coś tak strasznego wydarzy, to i tak nic się nie
da zrobić.
}ð MyÅ›lÄ… najgorszÄ…, a niestety najczÄ™stszÄ…, jest
jednak
ć% Jak się zdarzy katastrofa, to będziemy po prostu
pracować więcej i jakoś to będzie.
}ð Matryca Haddona
}ð Ogólne wytyczne planowania zabezpieczenia
ratunkowego
}ð Podstawowe zasady opracowania planu
zabezpieczenia ratunkowego
}ð Elementy planu zabezpieczenia ratunkowego
}ð Katastrofa poza szpitalem
}ð Katastrofa wewnÄ…trz szpitala
}ð Matryca Haddona
}ð Ogólne wytyczne planowania zabezpieczenia
ratunkowego
}ð Podstawowe zasady opracowania planu
zabezpieczenia ratunkowego
}ð Elementy planu zabezpieczenia ratunkowego
}ð Katastrofa poza szpitalem
}ð Katastrofa wewnÄ…trz szpitala
}ð MatrycÄ™ stworzyÅ‚ w latach 60. ubiegÅ‚ego wieku
W.J. Haddon, zajmujÄ…cy siÄ™ zapobieganiem
obrażeniom.
}ð Matryca Haddona jest to tabela przedstawiajÄ…ca
w polach pionowych pionowych dane dotyczÄ…ce
człowieka, jego środowiska i czynnika
działającego, natomiast w układzie poziomym
odpowiadajÄ…ce im stany: przed zdarzeniem
podczas niego i po zdarzeniu oraz zdarzenie, na
które się przygotowujemy.
}ð W pola tabeli wpisujemy wszystkie
przewidywane możliwości i działania, które
należy w odpowiednim czasie wykonać.
Człowiek Czynnik Środowisko Środowisko
działający fizyczne społeczno-
kulturowe
Przed
zdarzeniem
Zdarzenie
Po
zdarzeniu
}ð Zalety matrycy
ć% Przyjazna dla użytkownika
ć% Może być wykorzystana na sesjach burzy mózgu
ć% Można ją wykorzystać do planowania
zabezpieczenia ratunkowego
ć% Może być wykorzystana do oceny planu
zabezpieczenia medycznego
ć% Jest narzędziem interdyscyplinarnym
ć% Pomaga w opracowaniu mniejszych elementów
jednego bardzo skomplikowanego planu
y
ródło http://www.ispub.com/ispub/ijrdm/volume_5_number_2_30/comparative_analysis_of_the_bellview_and_sosoliso_air_crashes_in_nigeria_matters_arising/aircrash-tbl3.jpg
}ð Matryca Haddona
}ð Ogólne wytyczne planowania zabezpieczenia
ratunkowego
}ð Podstawowe zasady opracowania planu
zabezpieczenia ratunkowego
}ð Elementy planu zabezpieczenia ratunkowego
}ð Katastrofa poza szpitalem
}ð Katastrofa wewnÄ…trz szpitala
}ð Ustawa o PaÅ„stwowym Ratownictwie
Medycznym i wydane na jej podstawie
rozporzÄ…dzenie o powiatowych,
wojewódzkich i krajowych planach
zabezpieczenia ratunkowego wprowadziły
ustawowy obowiązek planowań koordynacji
działań ratunkowych
}ð Plany sÄ… podstawÄ… co dziennej dziaÅ‚alnoÅ›ci
ratownictwa, ale też punktem wyjścia do
planowania postępowania na wypadek
zdarzeń masowych i katastrof
}ð Ważne jest przy tym, że poza planami dla caÅ‚ych
obszarów administracyjnych obowiązek ten obejmuje
planowanie zabezpieczenia wielu obiektów ważnych z
punktu widzenia zbiorowego bezpieczeństwa.
}ð Warto jednak pamiÄ™tać, ze w krajach o wysokim
stopniu rozwoju uważa się za naturalne podobne
planowanie także na poziomie gminy, miasta, wsi,
każdej instytucji i zakładu pracy a nawet rodziny
}ð Dlatego plany, o których mówi ustawa, konstruuje siÄ™
od dołu: plany zabezpieczenia ratunkowego
powiatów są podstawą do tworzenia planów
wojewódzkich, a te z kolei planu krajowego.
}ð Charakterystyka obszaru jest punktem
wyjścia i obejmuje omówienie
ć% ukształtowania terenu
ć% warunków hydrometeorologicznych
ć% struktury zatrudnienia
ć% urbanistyki
ć% sieci komunikacyjnej
}ð SÄ… tu elementy niezmienne, jak
ukształtowanie terenu i urbanistyka, ale już
od pory roku mogą zależeć warunki wodne i
pogodowe oraz dostępność sieci
komunikacyjnej.
}ð Statystyczna analiza zagrożeÅ„ jest
opracowywana na podstawie danych z
poprzedniego roku.
}ð Obejmuje ona:
ć% liczbę przypadków chorób przebiegających z
zagrożeniem życia
ć% liczbę interwencji zespołów ratownictwa
medycznego z podziałem na przyczyny tych
interwencji i grupy wiekowe poszkodowanych
ć% liczbę pacjentów przyjmowanych do szpitali w
stanie zagrożenia życia
ć% epidemiologię chorób zakaz
nych.
}ð Ewidencja posiadanych Å›rodków zabezpieczenia
medycznego.
}ð W tym punkcie omawia siÄ™:
ć% liczbę, usytuowanie i wyposażenie centrów
powiadamiania ratunkowego (CPR)
ć% liczbę i rodzaje szpitali zarówno publicznych, jak i
niepublicznych, w tym posiadających szpitalne oddziały
ratunkowe (SOR) i zespoły ratownictwa medycznego
(ZRM)
ć% liczbę i rodzaj publicznych i niepublicznych zespołów
ratownictwa medycznego
ć% dane o środkach łączności
ć% dane o lotnictwie sanitarnym i dostępnych lądowiskach
ć% dane o innych jednostkach ratownictwa i innych
zasobach sprzętowych
}ð Zgromadzone dane sÅ‚użą także za podstawÄ™
opracowania szczegółowych planów
zabezpieczenia obiektów stanowiących
szczególne zagrożenie.
}ð Należą do nich:
ć% duże zakłady przemysłowe z toksycznymi substancjami
chemicznymi
ć% rafinerie
ć% lotniska
ć% porty
ć% obiekty kolejowe
ć% tereny powodziowe
ć% obszary turystyczne
ć% szpitale i duże obiekty użyteczności publicznej
}ð Na szczeblu powiatu plany powinny być
przygotowywane przez zespoły, w których
skład wchodzą:
ć% ordynatorzy SOR
ć% koordynatorzy medyczni CPR
ć% przedstawiciele PSP
ć% przedstawiciele policji
ć% przedstawiciele pogotowia ratunkowego
ć% przedstawiciele Powiatowego Centrum Ratownictwa
i Reagowania Kryzysowego
}ð Opisany powyżej sposób planowania pozwala
opierać się na danych rzeczywistych, co jest
jego wielką zaletą, złą praktyką bowiem jest
planowanie na podstawie teoretycznych,
nieistniejących jeszcze zasobów.
}ð Za brak planowania i wÅ‚aÅ›ciwego przygotowania
na wypadek katastrofy płacą najwyższą cenę jej
ofiary.
}ð Trudno policzyć ilu ludzi, którzy przeżyli sam
wypadek, umarło nie doczekawszy się udzielenia
właściwej pomocy na miejscu wypadku, a nawet
w przeciążonym szpitalu, w którym w dodatku
panował bałagan organizacyjny.
}ð Opracowany przez lekarzy sÄ…dowych raport
dotyczący jednej z katastrof mówi o 30% ofiar
śmiertelnych, które potencjalnie można było
uratować.
}ð Matryca Haddona
}ð Ogólne wytyczne planowania zabezpieczenia
ratunkowego
}ð Podstawowe zasady opracowania planu
zabezpieczenia ratunkowego
}ð Elementy planu zabezpieczenia ratunkowego
}ð Katastrofa poza szpitalem
}ð Katastrofa wewnÄ…trz szpitala
}ð Jakiej katastrofy możemy siÄ™ spodziewać?
}ð Gzy dziaÅ‚ać bÄ™dziemy w ramach jakiegoÅ›
ogólnego planu, czy samodzielnie?
}ð Komu podlegamy i z kim współpracujemy?
}ð Jaki jest zakres naszej odpowiedzialnoÅ›ci? Ja­
kie są nasze realne możliwości?
}ð Jakiej katastrofy możemy siÄ™ spodziewać?
}ð Gzy dziaÅ‚ać bÄ™dziemy w ramach jakiegoÅ›
ogólnego planu, czy samodzielnie?
}ð Komu podlegamy i z kim współpracujemy?
}ð Jaki jest zakres naszej odpowiedzialnoÅ›ci? Ja­
kie są nasze realne możliwości?
}ð Należy brać pod uwagÄ™ przede wszystkim te
najbardziej prawdopodobne, a tymi w warunkach
polskich sÄ…:
ć% masowe wypadki komunikacyjne
ć% pożary
ć% wybuchy
ć% zawalenia budynków
ć% awarie w zakładach przemysłowych i wypadki podczas
transportu materiałów niebezpiecznych
ć% agresja i panika w czasie dużych zgromadzeń
ć% klęski żywiołowe
ć% masowe zachorowania
ć% akty terroru z użyciem materiałów wybuchowych,
środków chemicznych i substancji biologicznych
}ð Wydaje siÄ™, że wystÄ…pić mogÄ… dwa rodzaje
zdarzeń:
ć% w jednym u ofiar dominować będą obrażenia
urazowe i oparzenia
ć% w drugim zatrucia lub zagrożenia pochodzenia
wewnętrznego.
}ð W obu rodzajach zdarzeÅ„ różne bÄ™dÄ™
działania podejmowane na miejscu wypadku i
różne obciążenie poszczególnych oddziałów
szpitalnych.
}ð Poza rodzajem katastrofy trzeba przy planowaniu
przyjąć także jej prawdopodobny rozmiar.
}ð Wypadek może dotyczyć przecież kilkunastu
osób poszkodowanych w zderzeniu; autobusu z
samochodem, ale może to być też awaria dużego
samoloty podczas startu, lub katastrofa kolejowa
i wówczas liczba ofiar może być podawana w
setkach.
}ð Wtedy bez wzglÄ™du na to, czy wypadek nastÄ…piÅ‚
na terenie danego powiatu, czy w znacznej nawet
odległości, do likwidacji jego skutków powinny
być zaangażowana zarówno własne jednostki
systemu ratownictwa, jak i kierowane z innych
powiatów.
}ð Do celów planowania liczbÄ™ poszkodowanych w
statystycznej katastrofie powinno się zakładać z
pewnym nadmiarem i przyjąć, że będzie to ok.
100 osób, w różnym stopniu zagrożenia życia.
}ð Przy takich zaÅ‚ożeniach istnieje duże
prawdopodobieństwo, że przygotowanie pozwoli
na skompensowanie zdarzenia masowego, a w
rzadkich sytuacjach większych katastrof i tak
pozwoli na maksymalnÄ… koordynacjÄ™
rozpoczynanych działań.
}ð Jakiej katastrofy możemy siÄ™ spodziewać?
}ð Gzy dziaÅ‚ać bÄ™dziemy w ramach jakiegoÅ›
ogólnego planu, czy samodzielnie?
}ð Komu podlegamy i z kim współpracujemy?
}ð Jaki jest zakres naszej odpowiedzialnoÅ›ci? Ja­
kie są nasze realne możliwości?
}ð MyÅ›lenie o akcji prowadzonej w ramach
ogólnego planu narzuca oczywiście
konieczność szerszej koordynacji i
współpracy z innymi podmiotami
ratowniczymi, ale niesie także nadzieję na
uzyskanie w razie potrzeby większej pomocy.
}ð Planowanie dziaÅ‚ania samodzielnego zmusza
do szukania rozwiązań możliwych we
własnym zakresie.
}ð Jakiej katastrofy możemy siÄ™ spodziewać?
}ð Gzy dziaÅ‚ać bÄ™dziemy w ramach jakiegoÅ›
ogólnego planu, czy samodzielnie?
}ð Komu podlegamy i z kim współpracujemy?
}ð Jaki jest zakres naszej odpowiedzialnoÅ›ci? Ja­
kie są nasze realne możliwości?
}ð Zakres podlegÅ‚oÅ›ci powinny normować odpowiednie akty
prawne.
}ð W różnym zakresie należy myÅ›leć o współdziaÅ‚aniu lub
współpracy z takimi instytucjami i służbami, jak
ć% Państwowa Straż Pożarna
ć% policja
ć% straż miejska
ć% pogotowie ratunkowe
ć% ratownictwo lotnicze
ć% jednostki ratownictwa specjalistycznego
ć% służby - techniczne, energetyczne, łącznościowe, komunikacyjne
ć% CPR
ć% najbliższe szpitale i ośrodki specjalistyczne
ć% instytucje zapewniające zaopatrzenie
}ð Z nimi wszystkimi trzeba bÄ™dzie prowadzić uzgodnienia, a
niekiedy zawierać umowy cywilnoprawne.
}ð Jakiej katastrofy możemy siÄ™ spodziewać?
}ð Gzy dziaÅ‚ać bÄ™dziemy w ramach jakiegoÅ›
ogólnego planu, czy samodzielnie?
}ð Komu podlegamy i z kim współpracujemy?
}ð Jaki jest zakres naszej odpowiedzialnoÅ›ci? Ja­
kie są nasze realne możliwości?
}ð Zakres odpowiedzialnoÅ›ci wynika z zakresu
zadań powierzonych planującemu przez tego,
komu podlega.
}ð Ale żeby zmniejszyć możliwość ponoszenia
odpowiedzialności warto pamiętać, iż jednym z
najbardziej kardynalnych błędów w planowaniu
zabezpieczenia na wypadek katastrof jest
myślenie życzeniowe i przyjmowanie bez
sprawdzenia, że coś lub ktoś będzie do naszej
dyspozycji.
}ð RozsÄ…dniej jest raczej brać pod uwagÄ™, że czegoÅ›
może zabraknąć i zawczasu przewidywać, co
wtedy należy zrobić.
}ð Matryca Haddona
}ð Ogólne wytyczne planowania zabezpieczenia
ratunkowego
}ð Podstawowe zasady opracowania planu
zabezpieczenia ratunkowego
}ð Elementy planu zabezpieczenia ratunkowego
}ð Katastrofa poza szpitalem
}ð Katastrofa wewnÄ…trz szpitala
}ð OkreÅ›lenie konkretnego zagrożenia
}ð OkreÅ›lenie zasobów ludzkich
}ð Ustalenie zasad kierowania akcjÄ…
}ð Zapewnienie Å›rodków technicznych i zapasów
}ð Finansowe zabezpieczenie dziaÅ‚aÅ„
}ð Opracowanie zasad powiadamiania i Å‚Ä…cznoÅ›ci
wewnętrznej i zewnętrznej
}ð Zakres i sposób informowania rodzin i mediów
}ð Opracowanie planu dróg dojazdowych dla
zespołów ratownictwa
}ð Zapewnienie opieki psychologicznej
}ð Szkolenie pracowników szpitala do pracy w
warunkach katastrofy
}ð OkreÅ›lenie konkretnego zagrożenia
}ð OkreÅ›lenie zasobów ludzkich
}ð Ustalenie zasad kierowania akcjÄ…
}ð Zapewnienie Å›rodków technicznych i zapasów
}ð Finansowe zabezpieczenie dziaÅ‚aÅ„
}ð Opracowanie zasad powiadamiania i Å‚Ä…cznoÅ›ci
wewnętrznej i zewnętrznej
}ð Zakres i sposób informowania rodzin i mediów
}ð Opracowanie planu dróg dojazdowych dla
zespołów ratownictwa
}ð Zapewnienie opieki psychologicznej
}ð Szkolenie pracowników szpitala do pracy w
warunkach katastrofy
}ð Pozwala, w zestawieniu z realnymi
możliwościami, przygotować zabezpieczenie we
własnym zakresie na większość przewidywalnych
sytuacji
}ð Na podstawie planu zasadniczego powstajÄ…
wtedy bardziej szczegółowe plany dla
konkretnych sytuacji np. wypadku
komunikacyjnego, pożaru, awarii w zakładach
chemicznych, aktu bioterrorystycznego, itp
}ð Może siÄ™ jednak zdarzyć, że nie dysponuje siÄ™
potrzebnym sprzętem lub właściwie
przygotowanymi pracownikami
}ð Wówczas plan musi zawierać sposoby szybkiego
komunikowania się i właściwymi instytucjami
}ð OkreÅ›lenie konkretnego zagrożenia
}ð OkreÅ›lenie zasobów ludzkich
}ð Ustalenie zasad kierowania akcjÄ…
}ð Zapewnienie Å›rodków technicznych i zapasów
}ð Finansowe zabezpieczenie dziaÅ‚aÅ„
}ð Opracowanie zasad powiadamiania i Å‚Ä…cznoÅ›ci
wewnętrznej i zewnętrznej
}ð Zakres i sposób informowania rodzin i mediów
}ð Opracowanie planu dróg dojazdowych dla
zespołów ratownictwa
}ð Zapewnienie opieki psychologicznej
}ð Szkolenie pracowników szpitala do pracy w
warunkach katastrofy
}ð Jest to jeden z kluczowych elementów planu, już
bowiem samej definicji katastrofy wynika, że
liczba potrzebujących pomocy może przekroczyć
możliwości jej udzielenia
}ð Do udzielania pomocy na miejscu wypadku
kieruje się wszystkie dostępne ambulanse, nawet
odwołując je z mniej pilnych wyjazdów, a jeśli
lokalny system nie dysponuje ich odpowiedniÄ…
liczbÄ…, CPR kieruje na miejsce zdarzenia
dodatkowe ambulanse z innych rejonów
operacyjnych lub powiatów sąsiednich
}ð Jeżeli dostÄ™pne sÄ… ambulanse nieobsadzone
załogami, to należy opracować system wzywania
pracowników przebywających w domach
}ð Szpital może być w szczególnie trudnej sytuacji
ć% Wypadek może zdarzyć się w dzień, kiedy w SOR jest
dużo pacjentów i wszyscy są nimi zajęci, a w salach
operacyjnych odbywajÄ… siÄ™ planowe zabiegi.
ć% Przeciętny szpital nie ma wolno stojących sal
operacyjnych i dysponuje niewielkim nadmiarem
niepracujących zespołów.
ć% Z kolei w nocy liczba personelu jest znacznie
ograniczona.
}ð W pierwszym okresie napÅ‚ywu
poszkodowanych najbardziej obciążony
będzie SOR, którego obsadę należy
natychmiast wzmocnić, przesuwając tam do
pracy w pierwszym okresie część personelu
pielęgniarskiego i lekarskiego z innych
oddziałów.
}ð Także pracownicy pracowni, laboratoriów szpitala
i administracji, którzy w pierwszym okresie nie
są jeszcze obciążeni nadmiarem pracy, mogą być
potrzebni jako personel pomocniczy SOR, przede
wszystkim w zespołach transportujących
przyjmowanych chorych na oddziały.
}ð Operacja taka, aby przyniosÅ‚a oczekiwany efekt
musi być zaplanowana, gdyż będzie się to
wiązało z właściwym przeszkoleniem
pracowników, którzy muszą też nauczyć się
reagować na określony komunikat, a nie czekać
na polecenia.
}ð W czasie dziaÅ‚aÅ„ szpitala zwiÄ…zanych z
katastrofÄ… stosunkowo szybko zmniejsza siÄ™
jednak obciążenie SOR, a stopniowo zwiększa
się obciążenie pracą bloku operacyjnego i
innych oddziałów szpitalnych.
}ð Operacje bÄ™dÄ…ce w toku muszÄ… być
oczywiście zakończone, ale planowe zabiegi
trzeba odwołać.
}ð Konieczne jest zorganizowanie, w sposób
wcześniej zaplanowany i przećwiczony, wzywania
pracowników z domów do pracy w szpitalu.
}ð Zwykle odbywa siÄ™ to telefonicznie.
}ð Innym, ale w naszych realiach trudnym i
niepewnym rozwiązaniem, możliwym praktycznie
tylko podczas katastrof o ogromnych rozmiarach,
jest podawanie takich informacji przez lokalne
radio lub telewizjÄ™.
}ð Trzeba jednak wtedy brać pod uwagÄ™
niebezpieczeństwo wywołania poczucia
zagrożenia, a nawet paniki w społeczeństwie.
}ð Na wypadek dużych katastrof szpital może też starać
się zorganizować pewną liczbę rezerwowych
pracowników spośród emerytowanych, korzystających
z urlopów, a nawet byłych pracowników, którzy
podjęli pracę gdzie indziej.
}ð MuszÄ… oni być w kontakcie ze szpitalem także i
wtedy, kiedy się nic specjalnego nie dzieje, żeby w
razie potrzeby móc stanąć do pracy.
}ð Dotyczy to także wolontariuszy spoza zawodów
medycznych.
}ð Wszyscy oni muszÄ… być Å‚atwi do zlokalizowania i
powinni raczej zastępować w pracy, zwłaszcza na
mniej obciążonych oddziałach, personel przesunięty
do pracy w SOR.
}ð Dopuszczanie nie w peÅ‚ni zorientowanych i
wciągniętych do wykonywanych zadań
pracowników i wolontariuszy do pracy z
najciężej chorymi powoduje konieczność
zwracania dodatkowo na nich uwagi, co
zwiększa i odpowiedzialność, i stres stałego
personelu.
}ð Jako miarÄ™ zdolnoÅ›ci szpitala do
natychmiastowego przyjęcia dodatkowych
pacjentów, jak to się dzieje przy wypadkach
masowych, często traktuje się liczbę wolnych
łóżek.
}ð Ale prawdziwÄ… miarÄ… wydolnoÅ›ci szpitala pod
tym względem jest liczba wykwalifikowanego
personelu, który byłby w stanie otoczyć
należytą opieką takich chorych.
}ð Dobrze jest też zdać sobie sprawÄ™ z tego, że
nadmierne zmęczenie personelu pracą w
nadzwyczajnych warunkach nie przekłada się na
sukces organizacyjny.
}ð Może ono być nawet bardzo niebezpieczne, bo w
miarę przemęczenia rośnie ryzyko popełniania
pomyłek.
}ð Dlatego trzeba siÄ™ starać o zapewnienie
pracującym ludziom choćby krótkich chwil
odpoczynku i regeneracji sił, a także o
dostarczenie im posiłków podczas trwającego
niekiedy godzinami ich zwiększonego wysiłku.
}ð OkreÅ›lenie konkretnego zagrożenia
}ð OkreÅ›lenie zasobów ludzkich
}ð Ustalenie zasad kierowania akcjÄ…
}ð Zapewnienie Å›rodków technicznych i zapasów
}ð Finansowe zabezpieczenie dziaÅ‚aÅ„
}ð Opracowanie zasad powiadamiania i Å‚Ä…cznoÅ›ci
wewnętrznej i zewnętrznej
}ð Zakres i sposób informowania rodzin i mediów
}ð Opracowanie planu dróg dojazdowych dla
zespołów ratownictwa
}ð Zapewnienie opieki psychologicznej
}ð Szkolenie pracowników szpitala do pracy w
warunkach katastrofy
}ð Brak osoby kierujÄ…cej akcjÄ… od pierwszej do
ostatniej chwili w sytuacji nadzwyczajnej
musi odbić się na sprawności działania, grozi
bałaganem, a co gorsza - sprzyja
powstawaniu i rozprzestrzenianiu siÄ™ paniki.
}ð Pracownicy kierujÄ…cy różnymi dziaÅ‚ami mogÄ…
być nie obecni w chwili rozpoczęcia akcji, a w
dodatku bywa, że nie mogą znalez
ć się na
miejscu wystarczajÄ…co szybko.
}ð Obejmowanie każdej funkcji kierowniczej,
podobnie jak wejście w swoją właściwą rolę po
przybyciu na miejsce, powinno być wyraz
nie
podane do wiadomości zainteresowanych.
}ð Podczas prowadzenia akcji ratunkowej w
warunkach pozaszpitalnych dobrze sprawdza siÄ™
zasada, że obowiązek rozpoczęcia kierowania
medycznymi działaniami ratunkowymi spada na
lekarza pierwszego ambulansu, który dotrze na
miejsce i ma on pełnić to zadanie do czasu, aż
przybędzie ktoś lepiej do tego przygotowany.
}ð OkreÅ›lenie konkretnego zagrożenia
}ð OkreÅ›lenie zasobów ludzkich
}ð Ustalenie zasad kierowania akcjÄ…
}ð Zapewnienie Å›rodków technicznych i zapasów
}ð Finansowe zabezpieczenie dziaÅ‚aÅ„
}ð Opracowanie zasad powiadamiania i Å‚Ä…cznoÅ›ci
wewnętrznej i zewnętrznej
}ð Zakres i sposób informowania rodzin i mediów
}ð Opracowanie planu dróg dojazdowych dla
zespołów ratownictwa
}ð Zapewnienie opieki psychologicznej
}ð Szkolenie pracowników szpitala do pracy w
warunkach katastrofy
}ð Wydaje siÄ™ to oczywiste, ale bywa bardzo
kłopotliwe.
}ð Zapasy zarówno leków, jak i innych materiałów
potrzebnych do diagnozowania i leczenia muszÄ…
być okresowo sprawdzane i odnawiane w miarę
upływu daty ważności produktów.
}ð Powoduje to znaczne koszty trudne do
udz
wignięcia przez szpital utrzymujący się z
bieżącej działalności.
}ð Jeżeli jednak poważnie traktuje siÄ™ możliwość
leczenia znacznie zwiększonej liczby pacjentów,
to odpowiedni zapas leków musi być
zgromadzony.
}ð Pewnym rozwiÄ…zaniem pozwalajÄ…cym
zmniejszyć liczbę przechowywanych leków i
materiałów może być zawierane umów ze
stałymi dostawcami o natychmiastowe
uzupełnianie zapasów na hasło  katastrofa".
}ð Trzeba przy tym pamiÄ™tać, że w bardzo
stresujÄ…cych sytuacjach, kiedy czas odgrywa
ogromną rolę, wolno planować stosowanie
tylko takich leków i używanie tylko takiego
sprzętu, z którymi wszyscy są dobrze
obeznani.
}ð OkreÅ›lenie konkretnego zagrożenia
}ð OkreÅ›lenie zasobów ludzkich
}ð Ustalenie zasad kierowania akcjÄ…
}ð Zapewnienie Å›rodków technicznych i zapasów
}ð Finansowe zabezpieczenie dziaÅ‚aÅ„
}ð Opracowanie zasad powiadamiania i Å‚Ä…cznoÅ›ci
wewnętrznej i zewnętrznej
}ð Zakres i sposób informowania rodzin i mediów
}ð Opracowanie planu dróg dojazdowych dla
zespołów ratownictwa
}ð Zapewnienie opieki psychologicznej
}ð Szkolenie pracowników szpitala do pracy w
warunkach katastrofy
}ð PieniÄ…dze sÄ… potrzebne i to nie tylko na leki i sprzÄ™t ,
ale także na środki łączności, prowadzenie ćwiczeń,
szkolenia pracowników.
}ð Trudno jest je uzyskać od pÅ‚atnika, który pokrywa, i
to często z oporami, tylko koszty dokonanego
leczenia.
}ð Uzyskiwanie ich z budżetu paÅ„stwa w znacznym
stopniu zależy od jego kondycji - na pewno jest
Å‚atwiejsze w krajach bogatych.
}ð Jednak nawet w tych krajach siÄ™ga siÄ™ po zasoby
lokalnej społeczności, uświadamiając jej
przedstawicielom decydującym o finansach, że
przygotowanie na wypadek zdarzeń nadzwyczajnych
jest bardzo istotną częścią zapewnień
bezpieczeństwa publicznego.
}ð OkreÅ›lenie konkretnego zagrożenia
}ð OkreÅ›lenie zasobów ludzkich
}ð Ustalenie zasad kierowania akcjÄ…
}ð Zapewnienie Å›rodków technicznych i zapasów
}ð Finansowe zabezpieczenie dziaÅ‚aÅ„
}ð Opracowanie zasad powiadamiania i Å‚Ä…cznoÅ›ci
wewnętrznej i zewnętrznej
}ð Zakres i sposób informowania rodzin i mediów
}ð Opracowanie planu dróg dojazdowych dla
zespołów ratownictwa
}ð Zapewnienie opieki psychologicznej
}ð Szkolenie pracowników szpitala do pracy w
warunkach katastrofy
}ð DziaÅ‚anie to w dużym stopniu rozstrzyga o
spraw przeprowadzeniu akcji.
}ð Telefon jest na co dzieÅ„ narzÄ™dziem
podstawowym, a rozwój telefonii komórkowej
usprawnił taki sposób komunikowania się.
}ð Przy planowaniu trzeba jednak brać pod
uwagę, że nadmiar rozmów może
spowodować przeciążenie linii i że sieci
komórkowe w takich sytuacjach również
ulegajÄ… zablokowaniu.
}ð Jako podstawowy Å›rodek Å‚Ä…cznoÅ›ci sÅ‚użb
ratowniczych pozostaje zawsze łączność radiowa z
istotnymi elementami systemu ratownictwa.
}ð Używanie jej przez personel który nie przywykÅ‚
korzystać z niej w codziennej pracy może być jednak
kłopotliwe i dlatego konieczne jest odpowiednie
przeszkolenie w tym zakresie.
}ð Konieczne jest wprowadzanie  żelaznej" dyscypliny
dotyczącej dostępu do telefonów tylko dla
upoważnionych do tego pracowników.
}ð Na wypadek katastrof byÅ‚oby dobrze uzyskać u
operatorów sieci komórkowych zapewnianie
pierwszeństwa dostępu do połączeń dla wybranych i
wskazanych wcześniej abonentów.
}ð Zasady powiadamiania i wezwaÅ„ zarówno do
szpitala, jak i z innych oddziałów do SOR
powinno ustalić się według listy, ułożonej
stosownie do przydatności zawiadamianych i
wzywanych osób, co w znacznym stopniu
wiązałoby się z charakterem zdarzenia.
}ð Należy zdać sobie sprawÄ™, że wezwanie
telefoniczne pracowników podług listy pochłania
dużo czasu.
}ð Na jedno poÅ‚Ä…czenie i rozmowÄ™ potrzeba
przynajmniej 1 do 2 minut, a wzywać trzeba
czasem i kilkadziesiąt osób, co powoduje
dodatkowo blokowanie linii telefonicznej
szpitala.
}ð PewnÄ… pomocÄ… może być wzywanie wedÅ‚ug
ustalonego schematu, np. jedna powiadomiona
osoba przed wyjściem z domu zawiadamia dwie
inne i tak kaskadowo można przekazać
stosunkowo szybko informacje do wielu osób,
nie blokując już linii szpitalnej.
}ð Ale tak powinno siÄ™ wzywać raczej pracowników
zajmujÄ…cych mniej istotne stanowiska.
}ð Każde powiadomienie i wezwanie powinno być
zaznaczone przez telefonującego na liście wraz z
wpisaniem czasu przekazania informacji.
}ð OkreÅ›lenie konkretnego zagrożenia
}ð OkreÅ›lenie zasobów ludzkich
}ð Ustalenie zasad kierowania akcjÄ…
}ð Zapewnienie Å›rodków technicznych i zapasów
}ð Finansowe zabezpieczenie dziaÅ‚aÅ„
}ð Opracowanie zasad powiadamiania i Å‚Ä…cznoÅ›ci
wewnętrznej i zewnętrznej
}ð Zakres i sposób informowania rodzin i mediów
}ð Opracowanie planu dróg dojazdowych dla
zespołów ratownictwa
}ð Zapewnienie opieki psychologicznej
}ð Szkolenie pracowników szpitala do pracy w
warunkach katastrofy
}ð W zasadniczy sposób wpÅ‚ywa na wizerunek
zarówno akcji ratunkowej, jak i
zaangażowanych w niej ludzi i instytucji
}ð ObowiÄ…zek informowania rodzin wynika nie
tylko z ustaw i kodeksów, ale jest
elementarnym nakazem etycznym
wynikajÄ…cym z rozumienia ich niepokoju.
}ð ZwÅ‚aszcza w poczÄ…tkowym okresie akcji
ratunkowej może to powodować wiele
utrudnień.
}ð Ze wzglÄ™du na to konieczne jest stosunkowo
szybkie przekazanie rodzinie ogólnej.
wstępnej informacji o stanie oraz miejscu, do
którego ofiara została przewieziona.
}ð Takich wiadomoÅ›ci nie należy raczej udzielać na
miejscu zdarzenia, ale przekazać je do
zorganizowanego punktu informacji, który warto
planować w oparciu o istniejące CPR.
}ð Numer, pod który chcÄ…cy uzyskać informacjÄ™
powinni telefonować, należy natychmiast,
możliwie szeroko, kolportować.
}ð Tylko w ten sposób można zapobiegać dużej
ilości rozmów ze szpitalami w okresie
wymagającym ich największego wysiłku.
}ð W okresie póz
niejszym zakres udzielanych
informacji i sposób ich udzielania rodzinom
zbliża się do rutynowego.
}ð Współpraca z mediami musi siÄ™ opierać na
zrozumieniu ich roli społecznej, którą też trzeba
starać się wykorzystać.
}ð W okresie przygotowawczym media nie tylko mogÄ…,
ale i powinny stać się największym sojusznikiem
wpływającym na zachowanie społeczeństwa i
wywierającym presję na ośrodki decyzyjne.
}ð Należy też pamiÄ™tać, iż w okresie podejmowanych
działań i po nich to właśnie media stają się
najsurowszym recenzentem.
}ð To, czy ich ocena bÄ™dzie sprawiedliwa zależy w dużej
mierze od właściwego doboru rzecznika prasowego,
który jako jedyny powinien udzielać informacji i
wyjaśnień, ale też od tego, na co zwraca się uwagę
dziennikarzy.
}ð OkreÅ›lenie konkretnego zagrożenia
}ð OkreÅ›lenie zasobów ludzkich
}ð Ustalenie zasad kierowania akcjÄ…
}ð Zapewnienie Å›rodków technicznych i zapasów
}ð Finansowe zabezpieczenie dziaÅ‚aÅ„
}ð Opracowanie zasad powiadamiania i Å‚Ä…cznoÅ›ci
wewnętrznej i zewnętrznej
}ð Zakres i sposób informowania rodzin i mediów
}ð Opracowanie planu dróg dojazdowych dla
zespołów ratownictwa
}ð Zapewnienie opieki psychologicznej
}ð Szkolenie pracowników szpitala do pracy w
warunkach katastrofy
}ð Jest częściÄ… konstruowania planu
powiatowego, ale i plan w szczegółowy
powinien uwzględniać ten element.
}ð Chodzi przede wszystkim o drogi dojazdowe
w obrębie i wokół terenu szpitala.
}ð W sytuacjach nadzwyczajnych również ruch
samochodowy i pieszy będzie miał
nadzwyczajne natężenie.
ć% Przyjadą ambulanse
ć% Przyjadą inne samochody, często prywatne,
przywożące poszkodowanych
ć% Przyjadą wozy bojowe PSP  w przypadku katastrofy
w szpitalu
ć% Będzie przybywał wezwany z domów personel
ć% Zjawią się media i rodziny ofiar
}ð W opracowaniu planu dróg dojazdowych
należy uwzględnić przede wszystkim
zapewnienie pierwszeństwa dojazdu
ambulansom i uÅ‚atwie­nie im powrotu na
miejsce zdarzenia, najlepiej w ruchu
jednokierunkowym, z możliwie najkrótszym
postojem w celu przekazania pacjentów w
punkcie segregacji.
}ð Awaryjne parkingi mogÄ… być lokalizowane np.
na trawnikach.
}ð TÄ™ część planu należy uzgodnić z policjÄ….
}ð OkreÅ›lenie konkretnego zagrożenia
}ð OkreÅ›lenie zasobów ludzkich
}ð Ustalenie zasad kierowania akcjÄ…
}ð Zapewnienie Å›rodków technicznych i zapasów
}ð Finansowe zabezpieczenie dziaÅ‚aÅ„
}ð Opracowanie zasad powiadamiania i Å‚Ä…cznoÅ›ci
wewnętrznej i zewnętrznej
}ð Zakres i sposób informowania rodzin i mediów
}ð Opracowanie planu dróg dojazdowych dla
zespołów ratownictwa
}ð Zapewnienie opieki psychologicznej
}ð Szkolenie pracowników szpitala do pracy w
warunkach katastrofy
}ð DziaÅ‚anie to jest potrzebne zarówno ofiarom
zdarzeń masowych, jak i personelowi
pracującemu w zwiększonym stresie.
}ð Ponieważ szpitalna obsada psychologów może
nie być wystarczająca, warto o tym elemencie
planu pamiętać i uwzględniać go w planowaniu
zarówno w aspekcie szkolenia personelu, jak i
wcześniejszego nawiązywania kontaktów z
ośrodkami interwencji kryzysowej, skąd w razie
potrzeby, jeśli to wcześniej zostanie ustalone,
można spodziewać się uzyskania
wykwalifikowanej pomocy.
}ð OkreÅ›lenie konkretnego zagrożenia
}ð OkreÅ›lenie zasobów ludzkich
}ð Ustalenie zasad kierowania akcjÄ…
}ð Zapewnienie Å›rodków technicznych i zapasów
}ð Finansowe zabezpieczenie dziaÅ‚aÅ„
}ð Opracowanie zasad powiadamiania i Å‚Ä…cznoÅ›ci
wewnętrznej i zewnętrznej
}ð Zakres i sposób informowania rodzin i mediów
}ð Opracowanie planu dróg dojazdowych dla
zespołów ratownictwa
}ð Zapewnienie opieki psychologicznej
}ð Szkolenie pracowników szpitala do pracy w
warunkach katastrofy
}ð Jakkolwiek może spotykać siÄ™ z oporem i generować
koszty, to jest absolutnie niezbędnym i chyba nawet
najistotniejszym elementem przygotowania na takÄ…
ewentualność.
}ð Pracownicy muszÄ… być przeszkoleni pod kÄ…tem zadaÅ„
odbiegajÄ…cych od wykonywanych w ich codziennej pracy, a
które powinni umieć wykonać w sytuacjach kryzysowych.
}ð To samo dotyczy zachowaÅ„ w nagle zmienionych
warunkach, takich jak zadymienie, ciemność czy zetknięcie
siÄ™ z nieznanÄ… chorobÄ….
}ð Jeżeli np. zajdzie konieczność leczenia znacznej liczby
zatrutych z porażeniem mięśni oddechowych, a żaden
szpital nie ma tylu dostępnych natychmiast respiratorów,
wentylację ich trzeba będzie prowadzić ręcznie workami
samorozprężalnymi. Na taką ewentualność również należy
przeszkolić odpowiednią liczbę pracowników.
}ð DrugÄ… ważnÄ… częściÄ… szkolenia muszÄ… być
ćwiczenia prowadzone w formie symulowanej
katastrofy.
}ð Może to wiÄ™c być albo inscenizowany napÅ‚yw
poszkodowanych z różnego rodzaju zdarzeń
masowych, z koniecznością przećwiczenia
procedur przyjmowania ich do szpitala, albo
symulacja wypadku wewnątrz szpitala i wiążącej
siÄ™ z tym akcji ratunkowej z przemieszczaniem
lub ewakuacją pacjentów.
}ð Ćwiczenia w formie symulowanej katastrofy sÄ…
jedynym sposobem wcześniejszego sprawdzenia,
czy i w jakim stopniu zaplanowane działania są
realne i skuteczne.
}ð Zdobyte podczas ćwiczeÅ„ doÅ›wiadczenia
pozwalajÄ… nie tylko na modyfikowanie
planów, ale i oswajają załogę szpitala z pracą
w nagle zmienionych warunkach.
}ð Katastrofy zdarzajÄ… siÄ™ zwykle
niespodziewanie i wtedy, gdy szpital pracuje.
}ð Tak też należy organizować ćwiczenia, nie
przerywajÄ…c, ale jedynie modyfikujÄ…c
normalnÄ… pracÄ™, zwracajÄ…c przy tym bacznÄ…
uwagÄ™ na czas rzeczywisty wykonywanych i
symulowanych czynności.
}ð Bardzo pomaga urealnienie sytuacji przez
wykorzystanie ucharakteryzowanych pozorantów,
wcześniej pouczonych, jak powinni się
zachowywać.
}ð W zależnoÅ›ci od warunków miejscowych mogÄ… to
być żołnierze lub młodzież szkolna. Można
ćwiczyć poszczególne części akcji, aczkolwiek
lepiej jest prowadzić taką akcję w całości, tzn.
angażując SOR, blok operacyjny, diagnostykę
obrazową, oddziały i pracowników technicznych,
z przekazaniem części personelu do nowych
zadań.
}ð Dla kierownictwa szpitala oraz osób przewidzianych do
pełnienia takich funkcji podczas katastrofy korzystna jest
też forma szkolenia w postaci ćwiczeń  sztabowych".
}ð SiedzÄ…c wspólnie nad planami, zależnie od zmieniajÄ…cej
się założonej sytuacji podejmują oni decyzje, które
następnie są wspólnie analizowane.
}ð Takie ćwiczenia sztabu winny być prowadzone już na
etapie planowania i przed dużymi ćwiczeniami z udziałem
całej załogi.
}ð Wszelkie ćwiczenia muszÄ… być oczywiÅ›cie szczegółowo
omówione w gronie wszystkich zainteresowanych, a
wszelkie zgłaszane uwagi analizowane.
}ð DoÅ›wiadczenia wielu krajów dowodzÄ… skutecznoÅ›ci tak
prowadzonych ćwiczeń w szkoleniu i przygotowaniu na
wypadek katastrof.
}ð Matryca Haddona
}ð Ogólne wytyczne planowania zabezpieczenia
ratunkowego
}ð Podstawowe zasady opracowania planu
zabezpieczenia ratunkowego
}ð Elementy planu zabezpieczenia ratunkowego
}ð Katastrofa poza szpitalem
}ð Katastrofa wewnÄ…trz szpitala
}ð W szpitalu dokonuje siÄ™ ponownie segregacji
(triage) przywożonych i przybywających w inny
sposób ofiar zdarzenia, ponieważ ich stan mógł
w czasie transportu zmienić się w stosunku do
oceny na miejscu wypadku, a także dlatego, że
teraz trzeba już podejmować konkretne decyzje
o właściwym rozmieszczeniu ich wewnątrz
szpitala i ustalić kolejność leczenia
poszczególnych chorych.
}ð Należy siÄ™ też liczyć z przybywaniem do szpitala
niektórych ofiar wypadku, które docierają tam
przygodnymi środkami transportu, a które nie
przeszły procedury segregacji medycznej na
miejscu wypadku.
}ð Odpowiednie do prowadzenia triage miejsce powinno siÄ™
zaplanować przed wejściem do szpitala, tam gdzie będą
zajeżdżać ambulanse i przybywać poszkodowani
dostarczani innymi środkami transportu.
}ð OsobÄ… odpowiedzialnÄ… za triage w szpitalu powinien
być kompetentny lekarz, a więc w zależności od rodzaju
zdarzenia albo odpowiednio przeszkolony chirurg, albo
internista lub anestezjolog.
}ð Kompetentny, tzn potrafiÄ…cy nie tylko bardzo szybko
ocenić stopień zagrożenia życia i stosownie do tego
potwierdzić lub zmienić kod zaszeregowania
poszkodowanego, ale jest też zdolny do podjęcia wiążącej
decyzji co do dalszego trybu postępowania, a zwłaszcza
skierowania ofiary do właściwego miejsca w szpitalu.
}ð Do pomocy powinien mieć przynajmniej
jedną doświadczoną pielęgniarkę oraz
zespoły transportowe do przewożenia lub
prowadzenia pacjentów.
}ð Jako czÅ‚onków zespołów transportowych
można zaangażować pracowników szpitala,
którzy nie posiadają kwalifikacji medycznych.
}ð Po okresie napÅ‚ywu chorych, który jest
stosunkowo krótki, pracownicy Ci mogą
wrócić na swoje pierwotne stanowiska.
}ð Transport poszkodowanych należy
zaplanować i przećwiczyć.
}ð Jeżeli kierowca musi opuÅ›cić samochód, to
podobnie jak na miejscu wypadku obowiÄ…zuje
go pozostawienie kluczyków w stacyjce.
}ð Ze wzglÄ™du na duży ruch w miejscu
segregacji powinno ono być pod opieką
służby ochrony szpitala lub policji, aby nie
wpuszczać do wewnątrz bez potrzeby osób
niewymagajÄ…cych pomocy i
nieupoważnionych.
}ð W przypadku katastrof chemicznych może siÄ™
zdarzyć, że do szpitali będzie się dowozić
pacjentów, którzy powinni być poddani
dekontaminacji, ale z rożnych powodów nie
dokonano tego na miejscu zdarzenia.
}ð Konieczne jest wtedy zorganizowanie punktu
dekontaminacji, tak by żaden skażony chory
bez tej procedury nie znalazł się w obrębie
szpitala.
}ð Może to bowiem zagrażać zarówno
pozostałym pacjentom, jak i personelowi.
}ð Wszystkie SOR powinny dysponować
odpowiednimi pomieszczeniami z
doprowadzoną wodą i odpływem do
oddzielnych zbiorników, aby woda użyta do
spłukiwania środków chemicznych mogła być
potem bezpiecznie utylizowana.
}ð Konieczne jest też zabezpieczenie wÅ‚aÅ›ciwych
środków ochrony osobistej.
}ð Dekontaminacji należy w takich wypadkach
poddać także karetki przywożące skażonych
chorych.
}ð Jeżeli specjalnych pomieszczeÅ„ nie ma, to trzeba
będzie je na wypadek katastrofy improwizować,
co przychodzi łatwiej, jeśli problem jest
wcześniej przemyślany i ujęty w planie.
}ð PomocÄ… w planowaniu dekontaminacji, a czÄ™sto i
w jej wykonaniu, może służyć PSP.
}ð Przyjmowanie i rozmieszczenie w szpitalu znacznej
liczby poszkodowanych musi być wykonane w
krótkim czasie i jeżeli nie jest wcześniej przemyślane
i odpowiednio zaplanowane, stwarza ogromne
problemy i grozi zaniedbaniami w leczeniu.
}ð Dzieje siÄ™ tak nawet wtedy, gdy trzeba przyjąć na raz
kilkunastu pacjentów, a co dopiero, gdy zacznie się
ich liczyć na dziesiątki.
}ð Wprawdzie wÅ‚aÅ›ciwa dyspozycja chorych z miejsca
wypadku i rozsyłanie ich do wielu szpitali może
zmniejszyć takie niebezpieczeństwo, ale ze względu
na nieprzewidywalną skalę zdarzeń i rozmaite
okoliczności nie można na to do końca liczyć.
}ð KluczowÄ… sprawÄ… jest utrzymanie podziaÅ‚u na trzy
zasadnicze kategorie chorych stosownie do stopnia
zagrożenia ich życia.
}ð Wygodne jest też utrzymanie dla nich kolorów
ć% czerwonego dla tych, których życie jest bezpośrednio
zagrożone i którzy wymagają natychmiastowych działań w
celu ich ratowania,
ć% żółtego dla przyjmowanych do hospitalizacji i rozpoczęcia
zasadniczego leczenia w ciągu kilku, najwyżej kilkunastu
godzin
ć% zielonego - dla lżej poszkodowanych, ale zawsze i
koniecznie wymagajÄ…cych zbadania i zaopatrzenia w
warunkach, ambulatoryjnych, a często opieki
psychologicznej i udzielenia socjalnej pomocy, jeśli są z
innej miejscowości lub kraju
}ð Matryca Haddona
}ð Ogólne wytyczne planowania zabezpieczenia
ratunkowego
}ð Podstawowe zasady opracowania planu
zabezpieczenia ratunkowego
}ð Elementy planu zabezpieczenia ratunkowego
}ð Katastrofa poza szpitalem
}ð Katastrofa wewnÄ…trz szpitala
}ð Zdarzeniami, które mogÄ… mieć cechy katastrofy,
a rozegrać się wewnątrz szpitala, mogą być
ć% pożary
ć% wybuchy
ć% akty terroru
ć% zawalenia budynku
ć% panika wywołana poczuciem zagrożenia
}ð Zawsze wtedy bowiem istnieje ryzyko Å›mierci,
obrażeń i zniszczenia mienia o takim nasileniu,
że do opanowania skutków nie wystarczą
standardowo podejmowane działania.
}ð Drzwi, za którymi szaleje ogieÅ„, powinna
otwierać tylko straż pożarna, ponieważ grozi
to wybuchem i gwałtownym
rozprzestrzenieniem się pożaru.
}ð W zadymieniu trzeba poruszać siÄ™ możliwie
nisko przy podłodze.
}ð Niemożliwe bÄ™dzie używanie wózków do
ewakuacji leżących pacjentów. Windy muszą
być w razie pożaru wyłączone, aby nie
zmieniły się w śmiertelne pułapki, a po
schodach nie da siÄ™ jez
dzić wózkami.
}ð Trzeba bÄ™dzie przemieszczać
unieruchomionych chorych po podłodze na
materacach i tak opuszczać ich po schodach,
co bez wcześniejszego przećwiczenia nie jest
wcale proste.
}ð W czasie szkoleÅ„ ogromnej pomocy mogÄ…
udzielić strażacy, ale podczas prawdziwego
pożaru ich naczelnym zadaniem będzie jego
opanowanie i dlatego nie do końca można
liczyć na pomoc strażaków w ewakuacji
pacjentów.
}ð Każdy odpowiedzialny pracownik musi wtedy
znać odpowiedz
- i to na pamięć, bo nie będzie
czasu na czytanie instrukcji  na następujące
pytania:
ć% Kto pokieruje akcją i czyich poleceń trzeba słuchać?
ć% Gdzie w nagłej sytuacji przenieść chorych będących pod
mojÄ… opiekÄ…?
ć% Jak ich tam przemieścić?
ć% Gdzie poza budynkiem przetrzymać ich do czasu
zapewnienia transportu, zwłaszcza w złych warunkach
pogodowych?
ć% Kto ich zaopatrzy, jeśli w czasie akcji doznają obrażeń?
}ð Bez poczynienia wielu uzgodnieÅ„, a nawet
zawarcia konkretnych umów, odpowiedzi na
powyższe pytania wcale nie będą oczywiste.
}ð Ambulansów sanitarnych może z trudem starczyć
dla pacjentów leżących.
}ð Na  pospolite ruszenie" ludzi dobrej woli nie
powinno się liczyć, bez względu na porę dnia i
roku.
}ð Bezpieczniejsze może być uzgodnienie z
miejskim przedsiębiorstwem komunikacyjnym,
które podstawi autobusy miejskie pod szpital.
}ð SzczególnÄ… sytuacjÄ… może być odebranie
wiadomości, że na terenie szpitala jest
podłożona bomba.
}ð WiadomoÅ›ci takiej nie wolno lekceważyć,
gdyż po pierwsze może być prawdziwa, a po
drugie - stwarza zagrożenie pojawienia się
paniki.
}ð Ktokolwiek odbierze takÄ… wiadomość, zwykle
przekazywaną telefonicznie, powinien starać
się przedłużać rozmowę, by móc potem
dostarczyć policji istotnych informacji.
ć% Czy dzwonił mężczyzna, kobieta czy dziecko?
ć% Jak tonem głosu mówił?
ć% Czy słychać było jakieś odgłosy, na przykład
przejeżdżającego pociągu?
ć% Czy mówił, o której godzinie nastąpi wybuch i czy
podawał jakieś warunki?
}ð Wiadomość należy natychmiast przekazać policji
i dyrekcji zakładu.
}ð JednÄ… z pierwszych decyzji powinno być
powiadomienie wszystkich odpowiedzialnych za
swoje odcinki pracy - jak choćby pielęgniarek w
oddziałach i portierów, by zorientowali się, czy
gdzieś nie ma pakunku lub torby, do której nikt
siÄ™ nie przyznaje.
}ð Pakunków tych nie wolno dotykać. PostÄ™powanie
takie pozwala na znaczne skrócenie sprawdzania
pomieszczeń przez ekipę pirotechników
policyjnych.
}ð Decyzja o ewakuacji szpitala, którÄ… może
podjąć tylko dyrektor zakładu lub pełniący
awaryjnie jego obowiązki, nie powinna być
pochopna.
}ð Z ewakuacjÄ… zawsze Å‚Ä…czy siÄ™
niebezpieczeństwo pojawienia się paniki, a ta
łatwo może przerodzić się w katastrofę.
}ð Jeszcze niedawno wydawaÅ‚o siÄ™, że czasy, kiedy
wprowadzano w szpitalach kwarantannÄ™, czyli
kompletnÄ… izolacjÄ™ w obawie przed
rozprzestrzenianiem się chorób zakaz
nych, minęły.
}ð A
atwość przemieszczania się ludzi między
kontynentami w ciÄ…gu kilku, kilkunastu godzin i
przeniesienia w ten sposób niebezpiecznych chorób,
a także groz
ba bioterroryzmu, spowodowały, że bywa
to nadal konieczne i że bywa stosowane.
}ð Pojawienie siÄ™ w populacji nieznanej choroby,
zwłaszcza jeśli jej przebieg jest gwałtowny, może do
takiego kroku skłonić władze pionu sanitarno-
epidemiologicznego, przynajmniej do czasu ustalenia
diagnozy.
}ð Warto wczeÅ›niej przemyÅ›leć i zaplanować
odpowiednie sposoby postępowania, tj. właściwe
środki ochrony osobistej, pomieszczenia, sposób
utylizacji odpadów, jak również rozwiązanie
problemu warunków pobytu części personelu, który
być może nie będzie mógł przez jakiś czas opuścić
szpitala.
}ð W tym wypadku może nie wystarczyć zapewnienie
pomieszczeń, wyżywienia i warunków sanitarnych, ale
trzeba będzie przemyśleć sposoby komunikowania
siÄ™ z rodzinami, a czasem nawet zapewnienia opieki i
pomocy dla pozostawionych na zewnÄ…trz dzieci i
członków rodzin personelu.
}ð Brak takiego poczucia bezpieczeÅ„stwa może grozić
naruszaniem warunków kwarantanny
}ð ZÅ‚e przygotowanie do katastrof jest okreÅ›lane
jako zespół  papierowego planu .
}ð Plan jest spisany, ale nie jest znany tym, którzy
mają go wykonać  co prowadzi w razie
katastrofy do kompletnego chaosu.
}ð Jedynym naprawdÄ™ skutecznym sposobem
zapobieżenia temu jest włączanie do udziału w
planowaniu wszystkich pracowników szpitala,
oczywiście w zakresie bezpośrednio ich
dotyczącym, a następnie prowadzenie ćwiczeń
pozwalających nie tylko na względnie spokojne
zaznajomienie wszystkich ze szczegółami planu,
ale i na sprawdzenie, czy plan jest realny.