mb0320
 TEMAT WYDANiA
mgr inż. Tomasz Rybarczyk
Stropy filigran
trop filigran, znany w Polsce również pod nazwą
2K, jest stropem półprefabrykowanym. Oznacza
to, że częS
ć stropu wykonuje się w zakładzie pre-
Sfabrykacji, natomiast częS
ć na budowie. W tym wy-
padku prefabrykatami są: płyty potocznie zwane filigrana-
mi, w których umieszczone jest zbrojenie w postaci prętów,
oraz kratownice przestrzenne lub inne dodatkowe elemen-
ty. Płyty te stanowią dolną częS
ć stropu oraz tzw. szalunek
tracony. Pręty zbrojeniowe w płycie stanowią jednoczeS
nie
zbrojenie dolne w stropie, natomiast zadaniem przestrzen-
nych kratownic jest przeniesienie sił S
cinających oraz ze-
spolenie płyty filigran z warstwą nadbetonu. Na budowie
trzeba jedynie ułożyć zbrojenie dodatkowe i górne oraz wy-
konać warstwę nadbetonu.
Zastosowanie
Stropy filigran stosuje się w budownictwie mieszkaniowym
wielo- i jednorodzinnym, ogólnym i przemysłowym. Projek-
tant stosując strop filigran ma praktycznie nieograniczone
możliwoS
ci kształtowania przestrzeni, gdyż płyty filigran mo-
gą mieć dowolne kształty, a rozpiętoS
ć w S
wietle podpór mo- podczas produkcji, to można jeszcze zrobić to na budowie,
że sięgać nawet 12 m. Płyty można opierać na S
cianach, najlepiej przed zalaniem nadbetonu.
podciągach, słupach, a nawet podwieszać na innych sąsie- Całkowita gruboS
ć stropu filigran, która wynosi 15  24 cm,
dnich płytach. Wynika z tego, że stropy filigran mogą być ob- jest znacznie mniejsza w porównaniu z innymi stropami
ciążone siłami skupionymi np. pochodzącymi od oparcia na (gęstożebrowym czy z płyt z betonu komórkowego). W ce-
słupach lub obciążonych słupami (np. z więx
by dachowej). lu zmniejszenia masy stropu umieszcza się w warstwie
W tym wypadku wymagane jest zazbrojenie stropu specjal- nadbetonu wkładki styropianowe, które w strefie obojętnej
nym zbrojeniem na przebicie. W ekstremalnych przypad- wypełniają przestrzeń stropu zamiast masy betonowej
kach płyty można obciążać nawet S
cianami noS
nymi, ale (wkładki styropianowe mocuje się już na etapie produkcji
trzeba pamiętać o odpowiednim ich zazbrojeniu. płyt w zakładzie prefabrykacji). Stropy filigran można bar-
Zaletą stropów filigran jest dowolne kształtowanie balko- dzo łatwo łączyć z prefabrykowanymi elementami klatek
nów w budynku. Można je wbudowywać równolegle, prosto- schodowych. Wówczas w płycie filigran kształtuje się kon-
padle lub ukoS
nie do kierunku podparcia płyt niezależnie od sole do oparcia biegów schodowych.
kierunku podparcia płyt przekrywających kondygnacje. Niewątpliwą zaletą omawianych stropów jest  odpor-
Płyty balkonowe mogą mieć różne kształty. Prefabryka- noS
ć na pomyłki projektowe, produkcyjne bądx
wykonaw-
ty balkonowe w zakładzie prefabrykacji produkuje się już cze, np. gdy zaprojektuje się płyty zbyt słabo zazbrojone,
z tzw. obrzeżem na pełną wysokoS
ć stropu. Dzięki temu wówczas na budowie można dozbroić dolną strefę rozcią-
krawędx
płyty od strony zewnętrznej balkonu jest gładka, ganą. Natomiast gdy wyprodukuje się płyty za krótkie, jest
a nadbeton można wygodnie wylać do poziomu obrzeża. również możliwoS
ć uratowania sytuacji przez wylanie bra-
Na dolnej częS
ci obrzeża kształtuje się kapinos zabezpie- kującej częS
ci na budowie. W tym wypadku należy wysza-
czający spód płyty przed penetracją wody opadowej w kie- lować i dozbroić brakującą częS
ć stropu z zachowaniem
runku budynku. W płytach balkonowych w zakładzie prefa- wymaganych w normie zakładów i kotwień dla zbrojenia.
brykacji wbudowuje się także wkładki izolacyjne, tzw. Iso-
Projektowanie
korby, które wykluczają powstanie mostka termicznego na
styku płyta balkonowa  wieniec budynku. W związku z tym, że strop filigranu jest żelbetowy,
W stropie zawsze trzeba wykonać otwory. W opisywa- podstawę do projektowania stanowi Polska Norma
nym systemie stropowym przebicia są uwzględniane na PN-B-03264:2002 Konstrukcje betonowe, żelbetowe
etapie wykonywania projektu, a więc płyty produkowane są i sprężone  Obliczenia statyczne i projektowanie.
już z otworami. W związku z tym warto już na etapie pro- Stropy projektowane są indywidualnie na potrzeby danego
jektowania zaplanować rozkład oS
wietlenia umieszczone- obiektu. Oznacza to, że noS
noS
ć i inne parametry (np. klasa
go na suficie, gdyż można wówczas w prefabrykatach przy- odpornoS
ci ogniowej) stropu dopasowuje się do wymagań sta-
gotować otwory pod instalacje. W otworach tych, przed za- wianym wznoszonym obiektom. Godne podkreS
lenia jest to,
laniem stropu na budowie, rozmieszcza się rurki tworzywa, że projektant ma duże możliwoS
ci wymuszenia pracy stropu.
w których poprowadzi się instalację elektryczną. Jeżeli jed- Może go zaprojektować jako strop jednokierunkowo lub krzy-
nak z jakichS
względów przeoczy się wykonanie otworów żowo zbrojony. Ma również możliwoS
ć np. tzw. uciąglenia
3  2005 (nr 391)
1
TEMAT WYDANiA 
stropu na podporach. Strop filigran tworzy tarczę i usztywnia
budynek dzięki czemu może zoptymalizować konstrukcję
pod względem konstrukcyjnym i ekonomicznym.
Przeprojektowując dowolny strop na strop filigran można
wyeliminować np. podciągi i ukryć je w gruboS
ci stropu lub
wykonać jako nadciągi. Dzięki temu uzyskuje się sufit bez
wystających podciągów, które mogą zaburzać wnętrze po-
mieszczeń.
Kompletny projekt stropu powinien zawierać obliczenia
statyczne, plan montażowy, układ zbrojenia dodatkowego,
układ zbrojenia górnego, niezbędne detale oraz inne infor-
macje, np. masę maksymalną płyty itp.
Produkcja
Płyty stropowe wykonuje się w zakładzie prefabrykacji,
najczęS
ciej z betonu B25. Płyty mają gruboS
ć 5  7 cm.
Wewnątrz znajduje się zbrojenie dolne stropu. SzerokoS
ć w stanie zabrać ok. 150 m2 stropu. W związku z tym, że pły-
płyt jest dopasowana do wymiarów budynku wg projektu, ale ty filigran wymagają podparcia montażowego, należy przed
najszersze, typowe płyty osiągają szerokoS
ć 220, 248, a na- ich ułożeniem przygotować podpory montażowe. Istnieje też
wet 270 cm. SzerokoS
ć maksymalna jest związana z szero- możliwoS
ć wyprodukowania stropu samonoS
nego niewyma-
koS
cią stołów szalunkowych, na których płyty są produkowa- gającego podparcia montażowego. W tym wypadku kratow-
ne, ale również z możliwoS
cią transportowania, czyli skrajnią nice zatopione w płycie muszą być mocniejsze, ponieważ
drogową. DługoS
ć płyt jest również dopasowana do rozpięto- pełnią funkcję noS
ną i usztywniają płytę. Jest to jednak droż-
S
ci w S
wietle podpór (z uwzględnieniem głębokoS
ci podpar- szy wariant i stosuje się go tylko w przypadkach, gdy nie-
cia) obiektu, na który są produkowane. W praktyce płyty fili- możliwe jest podparcie płyt na czas montażu.
gran mają długoS
ć do 7,5 m, ale znane są przypadki płyt dłu- Ze względu na masę płyt montaż stropu odbywa się za po-
goS
ci 12 m. GłębokoS
ć podparcia dla płyt filigran wynosi za- mocą dx
wigu. Najlepiej jeS
li strop montują trzy osoby, gdyż
zwyczaj 40 mm, a masa prefabrykatu ok. 125 kg/m2. wówczas jedna zaczepia płyty do zawiesia, a dwie układają je
Zaletą jest to, że zakłady prefabrykacji mogą produko- na podporach. Montaż przebiega zgodnie z planem montażo-
wać płyty filigran z dnia na dzień (również zimą). Oznacza wym, wg którego każda płyta ma swoje okreS
lone miejsce
to, że dzisiaj wyprodukowane płyty można już jutro wmon- w budynku. Po ułożeniu płyt należy rozmieS
cić zbrojenie do-
towywać na budowie. Jest to możliwe dzięki zaawansowa- datkowe i zbrojenie górne wg projektu. Następnie po odbiorze
nemu procesowi produkcji, w którym stosuje się specjalne i sprawdzeniu ułożenia zbrojenia przez kierownika budowy
domieszki do betonu, a prefabrykaty poddawane są obrób- można przystąpić do betonowania. Mieszankę betonową naj-
ce termicznej, która przyspiesza wiązanie betonu. Wszyst- lepiej zamówić w wytwórni i wylać na strop za pomocą pompy.
kie te procesy podlegają stałej kontroli i weryfikacji. Wylewając nadbeton należy pamiętać o odpowiednim zawi-
browaniu go łatą wibracyjną lub wibratorem buławowym. Po
Transport i montaż
zakończeniu betonowania pozostaje jeszcze wyczyszczenie
System filigran jest systemem  just in time , co oznacza, styków międzypłytowych z resztek betonu.
że płyty dowożone są na miejsce budowy w okreS
lonym Warstwa wierzchnia stropu, jak każda powierzchnia ze
przez inwestora lub wykonawcę terminie. Termin ten trzeba S
wieżego betonu, wymaga odpowiedniej pielęgnacji. W za-
oczywiS
cie zgrać z przyjazdem i rozlokowaniem się dx
wigu leżnoS
ci od warunków pogodowych należy ją polewać
na budowie. Samochód z naczepą o długoS
ci 12 m jest przez pierwsze 3  4 dni obficie, kilka razy dziennie wodą.
Podpory montażowe można usunąć po osiągnięciu 80%
projektowanej wytrzymałoS
ci. NajczęS
ciej wykonuje się to
po 28 dniach od momentu zalania nadbetonu.
Dzięki prefabrykacji dolna powierzchnia stropu jest bar-
dzo gładka. Nie wymaga tynkowania. Spoiny międzypłyto-
we można zostawić widoczne lub wypełnić je materiałem
trwale plastycznym przeznaczonym do tego typu spoin.
Dolną powierzchnię płyt pokrywa się najczęS
ciej farbami,
które są przystosowane do krycia podłoży betonowych,
nakłada na nią warstwę szpachlówki lub przykleja tapetę.
Istotną cechą każdego stropu są walory użytkowe, czyli
dobra izolacyjnoS
ć akustyczna, niewielka podatnoS
ć na
drgania i ugięcia, odpornoS
ć na powstanie rys. Stropy filigran
spełniają te wymagania. Monolityczna konstrukcja zapew-
nia bardzo dobrą izolacyjnoS
ć akustyczną stropu, a dzięki
zespoleniu z nadbetonem zostało wyeliminowane zjawisko
klawiszowania płyt.
3  2005 (nr 391)
2