Granice i obszar Polski
Wybuch drugiej wojny światowej spowodował podział Rzeczypospolitej
między III Rzeszę Niemiecką a Związek Socjalistycznych Republik
Radzieckich. Kapitulacja Niemiec (1945 r.)
poprzedzona ustaleniami trzech mocarstw: Stanów Zjednoczonych
Ameryki Północnej, Wielkiej Brytanii i ZSRR, miała istotny wpływ na
ukształtowanie się obszaru Polski w nowych granicach.
Długość naszych granic zmniej szyła się o ponad 2000 km w stosunku do
granic z 1939 r. Zmniejszył się również współczynnik rozwinięcia granic
(świadczący o zwartości obszaru). Wynosi on około 90 km2 na l km
granic, podczas gdy przed wojną wynosił on 71 km2 na l km granic.
Dnia 31 grudnia 1945 roku powierzchnia Polski wynosiła 311,7 tyś. km2, z
czego obszar ziem dawnych (do 1939 r.) obejmował 208,9 tyś. km2, tzw.
Ziemie Odzyskane liczyły 100,9 tyś. km , a 1,9 tyś. km stanowił obszar
byłego Wolnego Miasta Gdańska.
Obecny obszar Polski wynosi 312 685 km2 i ma kształt zbliżony do koła,
którego geometryczny środek leży na północny zachód od A
odzi - 19°07'
dÅ‚ugoÅ›ci geograficznej wschodniej i 51°55' szerokoÅ›ci geograficznej
północnej.
W Europie większą powierzchnię mają: Rosja, Ukraina, Francja, Hiszpania,
Szwecja, Niemcy, Finlandia i Norwegia.
Najdalej wysuniętymi punktami naszej granicy państwowej są:
- Przylądek Rozewie w byłym województwie
gdaÅ„skim, 54°50' N;
- szczyt Opołonek w Bieszczadach w byłym województwie
kroÅ›nieÅ„skim, 49°00'N;
1
- kolano Odry na zachód od Cedyni w byłym województwie
szczeciÅ„skim, 14°08'E;
- kolano Bugu na wschód od Strzyżowa w byłym województwie
zamojskim, 24°09' E.
Całkowita długość granic wynosiła w 1947 roku 3566 km, z czego na
granicÄ™
z Niemcami przypadało 456 km, z Czechosłowacją- 1292 km, a z ZSRR -
1321 km. Resztę (497 km) stanowiła granica morska. Obecna długość
granic wynosi 3582 km, w tym 528 km to granica morska.
Granice te były ustalane w różnym okresie i w różny sposób: z ZSRR na
podstawie umowy z 16 sierpnia 1945 roku, z wyjątkiem części
przylegającej do Bałtyku, która została wytyczona wskutek umowy z 25
marca 1957 roku; z byłą Niemiecką Republiką Demokratyczną - na
podstawie układu z 6 lipca 1950 roku, a z Czechosłowacją na podstawie
umowy z 13 czerwca 1958 roku.
Granice Polski obejmujÄ…: obszar lÄ…dowy - 311 904 km ,
obszar morski - wody wewnętrzne Zalewu Wiślanego, Zalewu
Szczecińskiego,
Zalewu Kamieńskiego - 1991 km2 a także około 12-milowy pas wód
terytorialnych - 8682 km . Do Polski należy również, wyznaczony jej
granicami, obszar powietrzny. Wysokość tego obszaru sięga przestrzeni
kosmicznej. Na skutek zmian politycznych, które nastąpiły w Europie
Åšrodkowej po roku 1990,
Polska graniczy obecnie:
z Rosją - 210 km (Obwód Kalimngradzki)',
- ze SÅ‚owacjÄ… - 539 km;
z LitwÄ… - 103 km;
2
- z Czechami - 790 km;
z Białorusią-416 km;
- z Niemcami - 467 km;
z UkrainÄ… - 529 km;
- długość granicy morskiej - 528 km.
3