Kable do zastosowań w gospodarce wodno-ściekowej
Gospodarka wodno-ściekowa sta- nych czynników typowych dla środo- trów elektrycznych kabla (np. obni-
nowi ważny element infrastruktury wiska w którym pracuje. żona pojemność właściwa).
każdego kraju. W ciągu ostatnich lat Kable, przewody i osprzęt kablowy Ponadto stosowane kable
obserwujemy ciągły rozwój technolo- (np. dławice), stosowany w insta- i przewody muszą być przysto-
gii uzdatniania wody i oczyszczania lacjach wodociągów oraz przetwa- sowane do pracy w układach
ścieków. Znaczną rolę w tym proce- rzania ścieków muszą w zależności ze stosowanymi w gospodarce
sie odgrywają nowoczesne techniki od miejsca zainstalowania spełniać wodno-ściekowej urządzeniami,
pomiarowe i regulacyjne, napęd, wysokie wymagania w następują- takimi jak np. przekształtniki, róż-
sterowanie i łączność. Właściwe cych zakresach kompatybilności śro- norodne przetworniki pomiarowe,
funkcjonowanie stacji uzdatnia- dowiskowej i elektromagnetycznej: sieci komunikacji cyfrowej, układy
nia wody lub oczyszczalni ścieków " Odporność na wodę (w tym pełne sygnalizacji. Poniżej prezentujemy
jest uzależnione od zastosowania zanurzenie w wodzie w czasie kilka przykładowych zastosowań
odpowiedniej klasy urządzeń, mogą- całego okresu eksploatacji), kabli i przewodów w obiektach
cych pracować przy narażeniach " Odporność na środowisko agresywne gospodarki wodno-ściekowej.
środowiskowych występujących chemicznie (chlor, ozon i inne),
Przekształtnik
i silnik indukcyjny
Przekształtniki są niezastąpione
w regulacji pomp i wszelkiego
rodzaju napędów. Umożliwiają
nie tylko płynną i dokładną regula-
cję wydajności, ale również istotnie
zmniejszają zużycie energii. Dlatego
znajdują szerokie zastosowanie
wśród szeregu urządzeń stosowa-
nych w gospodarce wodno-ścieko-
wej, jak np. pompy z napędami prze-
kształtnikowymi w układach regulacji
przepływu, napędy dmuchaw w sys-
temach napowietrzania, itp. Jednak
ze względu na wysoką częstotliwość
impulsowania (we współczesnych
przekształtnikach typową częstotli-
np. w oczyszczalni ścieków, lub " Odporność na promieniowanie UV, wością jest 4,5 kHz, ale część prze-
mogących pracować w bezpośred- " Kompatybilność elektromagne- kształtników pozwala na regulację
nim kontakcie z wodą pitną. Prawi- tyczna (właściwe ekranowanie) tej częstotliwości przez użytkow-
dłowa i bezawaryjna praca urządzeń w przypadku kabli siłowych nika nawet do 15kHz) urządzenia te
jest uzależniona między innymi i sygnałowych, są z
ródłem zakłóceń elektromagne-
od zastosowanych połączeń kablo- " Spełnienie wymagań dla instalacji tycznych, mogących wpłynąć nieko-
wych i osprzętu kablowego. Należy bezpieczeństwa, rzystnie na pracę innych urządzeń
w tym miejscu zauważyć, że problem " Spełnienie wymagań dla pracy znajdujących się w ich sąsiedztwie.
doboru kabla jest w Polsce często w strefach zagrożonych wybuchem, W całym układzie przekształtnik
niedoceniany. A przecież to właśnie " Podwyższone parametry odpor-  kabel  silnik, największym z
ró-
kable stanowią w sensie gabaryto- ności napięciowej (0,6/1kV), dłem zakłóceń jest kabel zasilający.
wym istotną część instalacji, która " Spełnienie specyficznych wyma- Dlatego, ze względu na zachowanie
jest poddawana działaniu różnorod- gań dotyczących innych parame- kompatybilności elektromagnetycz-
i kontrola wielkości takich jak
poziomy, przepływy, stężenia tlenu,
stężenie ortofosforanów, tempera-
tura, gęstości, mętności i ciśnienia.
Połączenie urządzeń wymieniają-
cych dane ze sterownią centralną
można w prosty sposób zrealizować
za pomocą systemów BUS. Wyko-
rzystanie magistrali BUS daje duże
Rys. 1. Kabel TOPFLEX-EMC-2YSLCY-J przeznaczony do zasilania silników
indukcyjnych z przekształtników częstotliwości.
możliwości zaoszczędzenia kosz-
tów, dzięki zmniejszeniu ilości kabli
na rzecz jednego przewodu BUS.
W takim systemie informacja prze-
kazywana jest na przewód BUS,
który obiega wszystkich uczest-
ników magistrali. Tylko uczestnik
magistrali do którego skierowane
jest zapytanie przejmuje sygnał
Rys.2. Przewód Profibus L2 stosowany do łączenia ze sobą komponentów L2-BUS
i przetwarza go.
HELUKABEL oferuje przewody
nej tego układu, warunkiem koniecz- również w wersji uodpornionej do wszystkich rozpowszechnionych
nym jest stosowanie podwójnie ekra- na działanie promieniowania UV. systemów BUS. Najczęściej stoso-
nowanego kabla specjalnego, prze- Dodatkowo zastosowanie specja- wanym jest przewód Profibus L2,
znaczonego do tego rodzaju połą- listycznych kabli, które charakte- dzięki zastosowaniu kilku rodza-
czeń. Musimy oczywiście pamiętać, ryzują się obniżoną pojemnością, jów materiałów powłokowych (PVC,
że właściwe ekranowanie wymaga pozwala na zwiększenie odległości PE, PUR), nadający się do układa-
obustronnego uziemienia ekranu pomiędzy szafą w której umiesz- nia w instalacjach wewnętrznych
kabla. W ofercie HELUKABEL, znaj- czono przekształtnik a silnikiem. i zewnętrznych (odporny na UV),
dują się kable TOPFLEX EMC, które o wzmocnionej odporności na uszko-
wraz z dławikami HELUTOP stano- dzenie w wyniku zginania, do połączeń
Transmisja danych
wią kompletne rozwiązanie zapew- odpornych na ciągłe zginanie (łańcu-
niające spełnienie warunków kom- System sterownia obejmuje swym chowych), do ułożenia w ziemi. Dodat-
patybilności elektromagnetycznej zasięgiem praktycznie wszystkie klu- kowo ekranowanie zastosowane
przy zasilaniu silników indukcyjnych czowe elementy instalacji nowocze- w przewodach Profibus zabezpiecza
z przekształtników częstotliwości. snej oczyszczalni. W części techno- magistralę przed wpływem zakłóceń
Kable TOPFLEX EMC są produ- logicznej są to pomiary, regulacje elektromagnetycznych.
kowane również w wersji uodpor-
nionej na działanie promieniowania
UV, w czarnej oponie zewnętrz-
nej, co umożliwia ich zastoso-
wanie w miejscach narażonych
na działanie promieni słonecznych.
Na uwagę zasługuje również kabel
nowej generacji TOPFLEX EMC-
Rys. 3. JE-H(St)H......Bd Kabel przeciwpożarowy FE 180/E30 do E90 (czerwony).
Płomienioodporny, bezhalogenowy, statycznie ekranowany kabel instalacyjny
-3PLUS, zapewniający symetrię
do celów telekomunikacyjnych. Statyczny ekran zabezpiecza przez wpływem
napięcia zasilającego silnik induk-
silnych impulsów zakłócających.
cyjny. Kabel ten jest produkowany
 Aby zmniejszyć palność kabli HMH-C. Kable te są produkowane
Obwody Bezpieczeństwa
do obwodów bezpieczeństwa, sto- jako zapewniające trwałość izola-
suje się mieszanki polimerów, które cji podczas pożaru przez 180 min*
W skład obwodów bezpieczeń- zawierają istotny procent środków i podtrzymujące funkcje elektryczne
stwa wchodzą instalacje zasilające chroniących przed płomieniami. przez 90 min**
urządzenia niezbędne do ugaszenia Podczas spalania nie wydzielają one
*  oznaczone jako FE 180, test
pożaru, jak również instalacje sygna- toksycznych i korozyjnych gazów,
wg. DIN VDE 0472 cz. 814, IEC 60331,
łowe i telekomunikacyjne, które w szczególności fluoru i chloru, wią-
**  oznaczone jako E90, test
są odpowiedzialne za przesłanie żących się z wodorem z palącego
wg. DIN 4102 cz. 12
sygnału o ewentualnym zagrożeniu się materiału izolacyjnego i otacza-
pożarowym. Kable przeznaczone jącego powietrza w chlorowodór lub
do tych instalacji muszą być bez- fluorowodór. Środkiem chroniącym
Strefy zagrożone
halogenowe (nie wydzielające tru- kabel przed płomieniami, stoso-
wybuchem
jących gazów podczas palenia), wanym w procesie produkcji kabli
wykonane w wersji trudnopalnej niepalnych jest wodorotlenek alumi- Jeżeli instalacja przebiega
i samogasnącej. Odbywa się to przez nium. Związek ten podczas ogrzewa- w pomieszczeniu, w którym istnieje
zastosowanie na materiały izolacyjne nia wydziela wodę, która jednocze- możliwość emisji i gromadzenia się
i opony zewnętrzne tych kabli polimerów śnie ochładza miejsce pożaru i jako gazów lub oparów łatwopalnych
(np. metanu), należy zastosować
specjalne przewody przeznaczone
do systemów instalacji iskrobezpiecz-
nych. Instalacje te nie są uziemione
i posiadają oddzielny obwód zasila-
nia. Kable przeznaczone do tego typu
instalacji są łatwo rozpoznawalne
dzięki niebieskiej oponie zewnętrznej
Rys. 4. OZ-BL i OZ-BL-CY EMC, stosowany w rejonach zagrożonych eksplozją
(RAL 5015) wykonanej ze specjal-
jako samobezpieczny, oznaczony (niebieski) (typ zapłonu -i-) elastyczny kabel ste-
rowniczy i pomiarowy do instalacji samobezpiecznych w technice sterowania i nego PVC. Przewody te są produko-
pomiarów.
wane jako linki OZ-BL, linki ekrano-
wane OZ-BL-CY, linki ekranowane
parowane OZ-BL-PAAR-CY lub
przewody z żyłami jednodrutowymi
MOZ-BL.
Kable sygnałowe
i pomiarowe
Rys. 5. TRONIC-CY jest stosowany jako kabel sygnałowy i pomiarowy
Coraz większa ilość układów
w systemach komputerowych i aparaturze kontrolno pomiarowej. Jego mała
automatyki stosowanych we współ-
średnica zewnętrzna promuje go do stosowania w obwodach zminiaturyzowanych.
czesnych oczyszczalniach ścieków
na bazie czystych węglowodorów, para wodna uniemożliwia dopływ i stacjach uzdatniania wody wymaga
przy spalaniu których nie powstają tlenu. W izolacji bezhalogenowej stosowania wielu czujników, zbiera-
żadne gazy korozyjne i toksyczne wykonywane są nie tylko kable zasi- jących informacje o przebiegających
a jedynie para wodna i dwutlenek węgla. lające N2HX, NHXH, ale również w obiekcie procesach. Wymusza
Nie stosuje się tutaj materiałów zawie- telekomunikacyjne JE-H(St)H Bd to stosowanie różnego rodzaju kabli
rających np. chlor w łańcuchach mole- FE 180 E30-90, lub do instalacji sygnałowych i pomiarowych. Zada-
kuł (polichlorek winylu PVC). sygnałowych JZ-500 HMH i JZ-500 niem tych kabli jest podłączenie
(ekranowany), który dzięki podwyż-
szonej wytrzymałości napięciowej
izolacji (napięcie pracy 0,6/1 kV)
może być stosowany w obwodach
siłowych przekształtników.
Rys. 6. Przewód sterujący KOMPOFLEX JZ-500-C odporny na mikroby, przezna-
Stabilizacja temperatury
czony do instalowania w oczyszczalniach ścieków, szklarniach, stajniach.
Przy potrzebie stabilizacji tem-
czujników i przetworników pomia- peratury powierzchni i elementów
Środowisko
rowych, oraz transmisja sygnału długich bardzo wygodnym rozwią-
bez wprowadzania do niego zakłó- biologicznie czynne
zaniem jest zastosowanie kabli
ceń. Dlatego też kable sygnałowe grzejnych z rodziny HELUTERM.
są ekranowane, przez co zapew- Kable pracujące w oczyszczal- Kable te, w specjalnych wykona-
niają ochronę elektromagnetyczną niach ścieków mogą być narażone niach, mogą pracować w środo-
sygnałów. Dzięki zastosowaniu na wpływ bakterii, drobnoustrojów wisku agresywnym chemicznie.
odpowiednich opon zewnętrznych i grzybów. Izolacja oraz przede W przeciwieństwie do innych prze-
kable sygnałowe można stosować wszystkim opona zewnętrzna kabli wodów, w których ciepło Joule a
zarówno w środowisku suchym jak pracujących w takich warunkach jest niepożądanym efektem ubocz-
i mokrym, wewnątrz i na zewnątrz powinna być wykonana ze spe- nym, efekt ten jest świadomie wyko-
budynków oraz w środowisku nie- cjalnego polimeru termoplastycz- rzystywany w przewodach grzej-
bezpiecznym (niebieska opona nego. Przewody te w warunkach nych. Aby podnieść opór a co za tym
zewnętrzna). Dobór kabla odpor- działania drobnoustrojów i grzybów idzie zwiększyć ilość wydzielanego
nego na narażenia środowiskowe będą pracowały znacznie dłużej, niż przez przewód ciepła, żyła robo-
występujące w miejscu jego zain- nieodporne na takie warunki prze- cza przewodu grzejnego jest wyko-
stalowania zapewni dłuższy okres wody w oponie zewnętrznej wyko- nana ze specjalnych stopów (miedz

jego eksploatacji i uchroni nas przed nanej z PVC, które jest materiałem niklowa, miedzionikiel lub nichrom).
nieprzewidzianą awarią. Często powszechnie stosowanym w kablach Do czujników termicznych stosuje się
stosowane kable TRONIC-CY oraz sterowniczych i sygnałowych. przewody kompensacyjne, odporne
PAAR-TRONIC-CY są wykonane Obecnie produkowane są kable na wysokie lub niskie temperatury
w olejoodpornej oponie zewnętrz- uodpornione na działanie środowi- (w zależności od zastosowanych
nej z samogasnącego i płomienio- ska biologicznie czynnego, speł- do produkcji materiałów).
odpornego PVC. niające te same funkcje co kable Trudne warunki pracy i liczne
Często w przewodach sygnało- sterownicze w oponie PVC. Prze- narażenia środowiskowe występu-
wych stosuje się ekrany elektrosta- wody KOMPOFLEX JZ-500 oraz jące w obiektach gospodarki wodno-
tyczne wykonane z metalizowanej KOMPOSPEED 500 i 600 są prze- -ściekowej wymuszają zastosowa-
folii (oznaczane jako (St) w symbolu znaczone do pracy w warunkach nie kabli o podwyższonej odporności
kabla) zapewniające 100% pokry- środowiska biologicznie czyn- oraz specjalnych właściwościach.
cie powierzchni kabla, wyposażone nego jako przewody sterownicze. W ofercie HELUKABEL znajdą Pań-
dodatkowo w żyłę spływową umożli- Dostępne są również w wersjach stwo kable i przewody spełniające
wiającą dokładne uziemienie ekranu. kompatybilnych elektromagnetycz- wymogi narzucane przez to specy-
Jeśli kabel przenosi kilka sygnałów nie (ekranowanych). ficzne środowisko pracy i przezna-
może dojść do sytuacji, że sygnały Poza odpornością na drobnoustroje czone do zastosowania w warun-
te wzajemnie się zakłócają. Należy charakteryzują się odpornością na pro- kach oczyszczalni ścieków lub stacji
wtedy zastosować przewody o osobno mieniowanie UV, kwasy i ozon. uzdatniania wody.
ekranowanych parach żył np. PAAR- Na szczególną uwagę zasługuje
-TRONIC-CY-CY. tu kabel KOMPOSPEED 600-C
tel. kom. 609 10 01 59
tel. kom. 607 60 48 79
tel. kom. 609 54 33 44
tel. kom. 693 44 90 34
Siedziba:
tel. kom. 607 57 70 02
Biura regionalne:
HELUKABEL Polska Sp. z o.o.
Krze Duże 2
Poznań: Bielsko-Biała: Gdynia: Wrocław:
96-325 Radziejowice
ul. Jawornicka 8 ul. Montażowa 7 ul. Hutnicza 3 ul. Miłoszycka 75
60-161 Poznań 43-300 Bielsko-Biała 81-212 Gdynia 51-502 Wrocław
tel. [phone]
tel. [phone] tel./fax [phone] tel. [phone] tel./fax: [phone]
fax [phone]
tel./fax [phone] tel./fax [phone] fax [phone] tel./fax: [phone]
e-mail:[e-mail]
www.helukabel.pl
Wydanie 1
Kable do zastosowań
w gospodarce
wodno-ściekowej