Projekty AVT
P
r
o
j
e
k
t
y
A
V
T
Mikrokomputer
edukacyjny z 8051 część 2
Montaż i uruchomienie nieważ jednak jest to egzemplarz prototy- Do wlutowywania elementów najlepiej
Cały układ elektryczny zmontowano powy układu, nie widać na nim dwóch jest posłużyć się stacją lutowniczą o mo-
na dwóch dwustronnych płytkach druko- układów scalonych (U6 i U13), zostały cy max. 40W. W ostateczności wprawie-
wanych z metalizacją otworów. Niestety one dolutowane od spodu. Wszyscy na- ni elektronicy amatorzy mogą dokonać
ze względu na ilość elementów nie uda- bywcy zestawu AVT-2250 otrzymają płyt- montażu przy pomocy zwykłej transfor-
łoby się wykonać wersji jednostronnej ki drukowane takie same jak przedsta- matorówki z dobrze wykonanym grotem,
przy porównywalnym koszcie obu płytek. wiono na rysunkach montażowych, dlate- przełączając moc na max. 45W. Pod żad-
r
y
s
u
n
k
a
c
h
4
5
Na rysunkach 4 i 5 przedstawiono roz- go ich tylko należy się trzymać montując nym pozorem nie należy używać popu-
mieszczenie elementów obu płytek mik- cały układ, a nie zdjęć prototypu. larnych niegdyś w składnicach harcers-
rokomputerka: bazowej i wyświetlacza. Ze względu na dość duże upakowanie kich dużych lutownic z kolbą, które nada-
Dodatkowo zmontowane urządzenie wi- elementów, należy bezwzględnie prze- ją się jedynie do ... lutowania dachów
doczne jest na zdjęciach w artykule. Po- strzegać prawidłowych zasad montażu. z blachy. Jak wynika z mojej praktyki
w pracowni, wielu czytelników przesyła
mi z prośbą o uruchomienie zmontowa-
ne kity AVT, na widok których włos się na
głowie jeży. Efektem prawdopodobnie
używania lutownicy o zbyt dużej mocy są
powypalane punkty lutownicze, prze-
grzane krople cyny na końcówkach ele-
mentów, przerwane i poodklejane ścież-
ki. Taki układ nie nadaj się do reanimacji
a jedynie do kosza.
Dlatego jeżeli nie masz wprawy w po-
sługiwaniu się lutownicą, poproś kogoś
znajomego, aby fachowo bez uszkodzeń
zmontował Ci obie płytki mikrokomputerka.
Montaż należy rozpocząć od płytki ba-
zowej  kit AVT-2250/1. Kolejność monta-
żu jest następująca: rezystory, dioda D1,
podstawki pod układy scalone, dioda LED,
kondensatory elektrolityczne a następnie
stałe, mikroswicz S1, dławik, złącze portu
Rys. 4. Schemat montażowy płytki bazowej
szeregowego Z1 oraz zasilające Z2.
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/97 15
2250
Projekty AVT
P
r
o
j
e
k
t
y
A
V
T
raz
ne obrysy na płytce drukowanej ułat-
wią to zadanie. Dostarczane w zestawie
mikroswicze klawiatury należy wlutować
w płytkę wciskając je  do końca . Umoż-
liwi to potem prawidłowe zamocowanie
(wykonanej samodzielnie domowym
sposobem !) folii klawiatury.
Po zmontowaniu płytki wyświetlacza,
należy dokonać wstępnego sprawdzenia
 na sucho . Po sprawdzeniu poprawnoś-
ci montażu i usunięciu ewentualnej nad-
wyżki kalafonii (takie sytuacja nie powin-
na się zdarzać !) sprawdzamy wzrokowo
jeszcze raz całość bardzo dokładnie. Te-
raz można włożyć układy scalone w pod-
stawki na płytce wyświetlacza.
Odkładamy mikrokomputerek na bok
i przystępujemy do wykonania kabla łą-
czącego obie płytki. Do tego celu służą
Rys. 5. Schemat montażowy płytki klawiatury i wyświetlacza
2 złącza typu Z-FC16, typowe  zacis-
kane na 16-żyłowy kabel taśmowy, któ-
Uwaga przy wlutowaniu rezonatora Do tego celu należy użyć zasilacza stabili- ry znajduje się w kicie. Tym Czytelnikom,
kwarcowego! Ze względu na metalizo- zowanego o napięciu wyjściowym 5V którzy nie wiedzą dokładnie jak prawidło-
wane punkty na płytce drukowanej, ele- TTL, i wydajności prądowej min. 200mA. wo wykonać tę czynność przypominam,
ment ten należy wlutować nieco (1mm) Zasilacz taki powinien być zbudowany że w numerze 7/96 EdW w artykule na
ponad powierzchnią płytki, tak aby meta- w oparciu o scalony stabilizator typu stronie 10-11 pisaliśmy o tym, toteż ser-
lowa obudowa rezonatora nie zwierała, 7805, co zapewni prawidłowe warunki decznie zapraszam do lektury. Wspomnę
poprzez punktu lutownicze, jego wypro- zasilania bez możliwości uszkodzenia tylko że bez imadła lub kawałka płaskiej
wadzeń. Można także posłużyć się kawał- drogich kostek. Przykładowe rozwiązanie deski się nie obejdzie.
kiem taśmy samoprzylepnej i  podłożyć takiego układu idealnie nadające się do Przykład prawidłowo zmontowanego
ją pod montowany rezonator. zastosowania w naszym urządzeniu opi- kabla przedstawia zdjęcie w artykule. Po-
Złącza typu goldpin należy przed wlu- szemy w kolejnym numerze EdW. Na ra- łączenie pomiędzy obiema płytkami nie
towaniem dopasować, odcinając po- zie musi nam wystarczyć chociażby zasi- powinno być dłuższe niż 5...10 cm.
trzebne ich długości (ilości pinów) w za- lacz laboratoryjny lub popularna  wtycz- Teraz można połączyć obie płytki. Ukła-
leżności od typu złącza. I tak dla złącza ka ze stabilizacją na poziomie 5V TTL damy je na stole w pozycji jak pokazano
systemowego (CONN1) będzie to listwa (TTL tzn. z tolerancją 0,25V). na zdjęciu, płytka wyświetlacza z klawia-
2x40 pinów, złącza portu P1 (PORT1) list- Po dołączeniu zasilania do  pustego turą znajduje się na dole a bazowa na gó-
wa 2x5 pinów, jumpera JP3  listwa 2x3 ciągle układu, dioda LED powinna zaświe- rze a następnie spinamy całość wykona-
piny. Podobnie postępujemy przed wluto- cić. Należy skontrolować napięcia zasilają- nym wcześniej kablem. Próbnikiem
waniem pozostałych jumperów: JP1, ce na podstawkach wszystkich układów zwarć warto jest skontrolować prawidło-
JP2, JP4, a następnie na wszystkie JPx scalonych, a także na złączach ( goldpin ). we połączenie szyny zasilania +5V i masy
zakłądamy po 1 zworniku (jumper). W ze- Jeżeli wszystkie podstawki są zasilane GND pomiędzy dwiema płytkami.
stawach AVT-2250/1, /2 w wersji B załą- prawidłowo, odłączamy zasilanie, zwiera- Przed uruchomieniem należy uzbroić
czono wystarczającej długości listwy my na chwilę wyprowadzenia złącza zasi- nasz układ w jumpery, i tak płytce bazo-
 goldpin , które należy porozcinać najle- lającego Z2 a następnie wkładamy układy wej zakładamy je na:
piej za pomocą ostrego nożyka introliga- scalone w podstawki zwracając szczegól-  JP1: pozycja  0000h
torskiego. Nie należy używać do tego ce- na uwagę na ich prawidłowy kierunek.  JP2: pozycja  8k (w przypadku użycia
lu np. zaostrzonych szczypiec, bo może Jeszcze raz upewniwszy się o prawid- jako U4  6264), lub pozycja  32k
to spowodować odłamanie plastikowej łowym kierunku układów scalonych, od- (dla U4  62256)
listwy  wspornika, przez co w efekcie kładamy na bok płytkę bazową i zabiera-
stracimy 1 rząd  goldpinów . my się do zmontowania płytki wyświetla-
Po zakończeniu montażu płytki bazo- cza z klawiaturą.
wej, jeszcze raz sprawdzamy jakość luto- Płytka ta wymiarami jest dopasowana
wania, usuwamy ewentualne zwarcia po- do bazowej, wykonano ją także w wersji
między punktami oraz dodatkowo spraw- dwustronnej z metalizacją otworów. Po-
dzamy całą płytkę metodą  pod światło , stępujemy zgodnie z zasadami omówio-
tak na wszelki wypadek, aby upewnić się nymi wcześniej podczas opisu montażu
że montaż jest w porządku. Bardziej prze- płytki bazowej mikrokomputera.
zorni mogą przedzwonić dodatkowo płyt- Dla ułatwienia podaję praktycznie
kę używając do tego celu wskaz
nika sprawdzoną kolejność montażu: rezysto-
zwarć lub zwykłego multimetru. Należy ry poziome, diody D2...D17, podstawki
przy tym wzorować się schematem ideo- pod układy scalone, kondensatory stałe,
wym z rysunkiem 2. wyświetlacze, klawiaturę (K1...K18) oraz
Przed włożeniem układów scalonych tranzystory. Następnie należy zamonto-
w podstawki należy bezwzględnie doko- wać rezystory ułożone w pozycji piono-
nać próby zasilenia układu  na sucho . wej, czyli R24...R31 oraz R2...R17  wy-
16 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/97
Projekty AVT
P
r
o
j
e
k
t
y
A
V
T
przeprowadzimy przy okazji kursu progra- wiedniej wysokości kilkoma dodatkowy-
mowania procesora 8051. mi nakrętkami. Przymocowanie folii tyl-
Przy okazji cały układ w wersji z ukła- ko w 2 miejscach w zupełności wystar-
dami HCT nie powinien pobierać więcej cza, jest ona wystarczająco sztywna, to-
niż 170mA (165 mA w układzie modelo- też z pewnością nie będzie ona podatna
wym przy zapalonej na wyświetlaczu na uszkodzenia. Wypróbujmy teraz jej
sekwencji cyfr  12345678 ). Przy zasto- działanie, prawda że proste a jednocześ-
sowaniu układów serii TTL-LS pobór prą- nie doskonałe ...!
du może nieco wzrosnąć, co zależy też Pozostaje sprawa wyświetlaczy. Dob-
od ilości zapalonych segmentów. rze jest przykryć je kawałkiem barwionej
folii lub filtrem w kolorze uzależnionym
 Upiększanie
od zastosowanych wyświetlaczy. Zdecy-
mikrokomputera
dowanie poprawi to kontrast całego pola
Na koniec kilka praktycznych wskazó- odczytowego, co przy wielu godzinach
wek na temat wykonania niezbędnej spędzonych z naszym komputerkiem za-
 JP3: pozycja  8000h w przyszłości klawiatury. Na wkładce oszczędzi nam zmęczenia wzroku.
 JP4: pozycja  EXT. (praca z zewnętrzną wewnątrz numeru znajduje się szablon W układzie modelowym do zrobienia
pamięcią programu EPROM U3) takiej klawiatury, który należy dokładnie filtru wykorzystano odcięty pasek cien-
 zwora Z powinna być rozwarta. wyciąć a następnie.. uwaga !.... zwy- kiej pleksi (0,5 mm) który przyklejono do
Na płytce wyświetlacza jumper JP6 czajnie  zafoliować udając się do naj- bocznych ścianek wyświetlaczy.
zakładamy w pozycji  od lewej , czyli łą- bliższego punktu kserokopii. Tak wyko- Można także pokusić się o bardziej
cząc piny 1-2. naną folię klawiatury przycinamy, tak wyrafinowane rozwiązanie w postaci za-
Uff, chyba nie było tak ciężko, cierpli- aby pasowała ona wielkością do płytki foliowanego wraz z klawiaturą kawałka
wości w praktyce te czynności sprawiają wyświetlacza, a następnie wycinamy filtru, decyzja zależy od Ciebie drogi Czy-
sporo uciechy szczególnie jeżeli za mo- (lub wiercimy) dwa otwory o średnicy telniku.
ment cały komputerek zasilimy w celu je- 3mm na jej prawym prawym brzegu. Tak wykonany mikrokomputerek jest
go przetestowania. Dzięki nim oraz otworom w tych sa- gotowy do pracy. Teraz pora na opis po-
Uruchomienie układu prawidłowo mych miejscach na płytce drukowanej, szczególnych funkcji i sposób programo-
zmontowanego ze sprawdzonych ele- za pomocą dwóch śrub M3-10mm przy- wania... ale to już temat na kolejny artykuł.
S
ł
a
w
o
m
i
r
S
u
r
o
w
i
ń
s
k
i
mentów jest bardzo proste. Do złącza za- kręcamy folię dystansując ją na odpo- Sławomir Surowiński
silającego Z2 dołączamy wcześniej wspo-
minany zasilacz (+5V TTL/200mA) tu
uwaga na polaryzację !!!, co w efekcie
powinno spowodować pojawienie się na
wyświetlaczach napisu
 HELLO
a następnie po 1 sekundzie napis zniknie
a pozostanie zapalona jedynie kropka na
pierwszym wyświetlaczu. Dodatkowo po
włączeniu zasilania można układ zreseto-
wać wciskając na chwilę przycisk S1.
Jeżeli tak się dzieje wstępne urucho-
mienie można nazwać za zakończone.
Działanie klawiatury oraz całego wyświet-
lacza można przetestować specjalną pro-
cedurą zawartą w dostarczanym w kicie
EPROM ie, a uruchamianą poprzez naciś-
nięcie klawisza K10 (cyfra  9 ). Kompu-
terek najpierw samoczynnie zacznie wy-
pisywać na wyświetlaczu znaki
 0123456789ABCDEF-..... 
a następnie po wyświetleniu napisu
PrESS
poprosi o naciskanie klawiszy, których ko-
dy wypisywane będą na wyświetlaczu.
Wciśnięcie specjalnego klawisza K18
( M ) zwanego  klawiszem powrotu do
monitora można przerwać działanie pro-
cedury testującej i powrócić do stanu
oczekiwania, czyli wtedy gdy wyświet-
lacz jest wygaszony a pali się jedynie
pierwsza kropka. Tu uwaga, w wyniku na-
ciśnięcia klawisza K17 ( OK ) wyświetlo-
ny zostanie znak  minus .
Dalsze testy dotyczące działania portu
szeregowego oraz testowanie pamięci
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/97 17