MIESI
CZNIK NAUKOWO-TECHNICZNY " ORGAN STOWARZYSZENIA INŻYNIERÓW I TECHNIKÓW MECHANIKÓW POLSKICH " ROK LXXXIII
Doskonalenie procesów obróbki ściernej
Cz. IV. Gładzenie, dogładzanie i obróbka luz
nym ścierniwem
KAZIMIERZ E. OCZOŚ*
konturu otworowi tulei, z uwzględnieniem jego póz
niej-
Doskonalenie procesów i urządzeń do gładzenia i do-
szych deformacji. Dokonuje się tego nie przez mocowa-
gładzania oscylacyjnego. Doskonalenie procesu i urządzeń
nie całej obudowy bloku cylindrycznego pod wrzecionem
do obróbki przetłoczno-ściernej. Innowacyjne procesy
gładzącym, lecz za pomocą inteligentnej techniki maszy-
i urządzenia do obróbki rotacyjno- i wibracyjno-ściernej.
nowo-narzędziowej, umożliwiającej wytwarzanie odpo-
wiedniego konturu podczas gładzenia tulei. Gładzenie
Wykończeniowa obróbka ścierna różnych materiałów
jest dokonywana zarówno spojonym, jak i luz
nym ścier- jest przy tego rodzaju zabiegu dlatego zalecane, gdyż
stanowi ostatni krok w łańcuchu procesowym służącym
niwem. Spośród sposobów realizowanych narzędziami,
wytwarzaniu gładzi cylindrów i nadaje przy tym otworowi
w których ziarna ścierne są związane spoiwem, wiodącą
nie tylko mikrokształt (właściwości powierzchni), ale także
rolę  poza szlifowaniem  spełnia gładzenie (określane
makrokształt (formę cylindra).
również honowaniem) oraz dogładzanie oscylacyjne.
Wytworzenie określonej nieokrągłości na gładzarce wy-
Jeśli zaś chodzi o sposoby wykorzystujące luz
ne ziarna
maga wyznaczenia nowych mierników w odniesieniu do
ścierne, obserwuje się rozwój w odniesieniu do obróbki
przetłoczno-ściernej oraz obróbki rotacyjno- i wib- techniki sterowania i narzędzi gładzarskich. Bazą dla
obróbki swobodnej jest zawsze kontur obrabianego ot-
racyjno-ściernej.
woru, określany przez symulację lub na podstawie do-
Doskonalenie procesów i urządzeń świadczeń. W przeciwieństwie do konwencjonalnych na-
do gładzenia i dogładzania oscylacyjnego rzędzi gładzarskich, w których zawsze wszystkie osełki
ścierne są jednocześnie dosuwane promieniowo w celu
W związku ze wzrostem wymagań w odniesieniu do
wytworzenia możliwie najbardziej okrągłego otworu, do
jakości powierzchni współpracujących ze sobą i niezawod-
realizacji gładzenia swobodnego potrzeba narzędzia
ności pracy urządzeń, w wielu gałęziach przemysłu wy-
z większą liczbą stopni swobody. Wszystkie osełki takie-
twórczego zyskują na znaczeniu wykończeniowe sposo-
go narzędzia muszą być dosuwane indywidualnie, jedna
by obróbki ściernej z wysoką dokładnością. Najbardziej
niezależnie od drugiej, zgodnie z ustalonymi danymi kon-
spektakularnym przykładem jest przemysł budowy pojaz-
turu otworu i zależnie od ich położenia w otworze. Miaro-
dów, w którym dąży się do optymalizacji zużycia pali-
dajnymi parametrami gładzenia swobodnego są: miejs-
wa i emisji CO2, co powoduje, że w technice wytwarzania
cowy, promieniowy dosuw i miejscowa siła docisku ose-
komponentów tłokowych silników spalinowych rosnącą
łek gładzarskich do ścianki otworu, zależne od wymaga-
rolę odgrywają innowacyjne, a zarazem bardziej efektyw-
nego jego konturu. Miejscowy ubytek materiału może być
ne procesy obróbkowe i modułowa budowa urządzeń do
sterowany poprzez zmianę obu tych parametrów.
ich realizacji.
O dynamice całego procesu gładzenia decydują przede
Rozpatrując gładzenie otworów cylindrów współczes-
wszystkim osiągalne przyspieszenia i prędkości, z który-
nych silników spalinowych o postępowo-zwrotnym ruchu
mi można zmienić promieniowy dosuw i wywoływany nim
tłoka należy stwierdzić, że są one obrabiane niemal
docisk osełek, zależnie od prędkości obrotowej wrzeciona
idealnie na okrągło z niewielkimi tolerancjami. Jednakże
i prędkości osiowej (przesuwu) osełki [32].
badania silników po końcowym montażu i przy tempera-
Z kolei inteligentna strategia gładzenia  oprócz oprog-
turze pracy wykazują znaczne odchylenia konturu tulei
ramowania  stawia również najwyższe wymagania
cylindrowej od kształtu okrągłego. Na tej podstawie moż-
w stosunku do sterowania i regulacji takiego systemu
na sformułować tezę, że wszelkiego rodzaju odkształ-
obróbki. W tym celu został opracowany odpowiedni inter-
cenia wywołane zamocowaniem tulei cylindra (tj. odkszta-
fejs, który pozwala przetwarzać dane konturu otworu
łcenia montażowe lub dynamiczne i termiczne odształ-
w indywidualną strategię dosuwu osełek.
cenia powstające w trakcie pracy silnika) można by wyeli-
Do innowacyjnych odmian ściernej obróbki wykończe-
minować po zastosowaniu tulei z odpowiednio nieokrąg-
niowej należy również zaliczyć opatentowane gładzenie
łym kształtem otworu.
położeniowe (Positionshonen), które zastępuje wytacza-
Techniczno-wytwórcze podejście do rozwiązania tego
nie bardzo dokładne i gładzenie wstępne średnic cylind-
zagadnienia, alternatywne do obecnie stosowanego, po-
rów oraz zapewnia osiąganie tolerancji położenia po
lega na celowym nadawaniu obróbką wyprzedzającego
usunięciu ok. 1 mm naddatku w czasie cyklu taktu [33].
Po gładzeniu położeniowym może być przeprowadzana
* Prof. zw. dr inż. Kazimierz E. Oczoś jest pracownikiem nauko-
dowolna obróbka końcowa gładzi cylindrów. Specyficzne
wym Katedry Technik Wytwarzania i Automatyzacji na Wydziale
Budowy Maszyn i Lotnictwa Politechniki Rzeszowskiej oraz redak- zadania kroków procesowych, zastępowanych tą odmia-
torem naczelnym czasopisma  Mechanik
ną gładzenia, jak: wysoka wydajność ubytkowa, zapew-
784 MECHANIK NR 11/2010
nianie wytaczaniem tolerancji położenia oraz uzyskiwa- Przykładowo  nowa, modułowa maszyna-gładzarka
nie podczas gładzenia wstępnego tolerancji powierzchni Powertrainhon (rys. 3) firmy Gehring Technologies zo-
i kształtu muszą być osiągnięte w tym połączonym proce- stała opracowana przede wszystkim do gładzenia gładzi
sie zazwyczaj w czasie taktu < 30 s, przy niezmiennej cylindrów silników w przemyśle samochodowym. Zasto-
jakości obróbki.
Oprócz wymienionych wymagań, których realizacja jest
możliwa tylko przy sztywnym układzie wrzeciono-narzę-
dzie w urządzeniu do gładzenia, do usuwania naddatku
sięgającego 0,8 mm na średnicy otworu musi być za-
stosowana całkowicie nowa koncepcja jednostki gładzą-
cej. Aby możliwe było osiąganie przez nowoczesne linie
wytwórcze wynikających z czasu taktu wydajności ubyt-
kowych, które przekraczają 10 � 15 razy wartości uzys-
kiwane w konwencjonalnym gładzeniu wstępnym, są wy-
magane zarówno bardzo duże prędkości skrawania, jak
i prędkości osiowe narzędzia.
Przez wzmocnienie napędu wrzeciona i nadzwyczaj-
nie duże prędkości osiowe (przesuwu) narzędzia (rys. 1)
Rys. 3. Urządzenie do gładzenia Powertrainhon firmy Gehring Tech-
nologies
sowanie w niej bezpośredniego i o dużej mocy napędu
wrzeciona stworzyło możliwość realizacji różnych odmian
Rys. 1. Wysoką dynami-
gładzenia zarówno konwencjonalnego, jak i położeniowe-
kę gładzenia z prędkoś-
ciami osiowymi (przesu- go czy gładzenia laserowego. Szybki system wymiany
wu) do 60 m/min i przy-
narzędzi z 24-pozycyjnego magazynu pozwala na osią-
spieszeniami nawrotnymi
ganie wysokiej elastyczności podczas gładzenia różnych
do 3g umożliwia nowo-
przedmiotów lub stosowania obróbki wielooperacyjnej.
czesna technika napędu
Często sprzecznie formułowane cele nowoczesnej te-
narzędzia
chniki wytwarzania znajdują możliwość realizacji dzięki
modułowym, samouzupełniającym się systemom obra-
biarkowym, które z jednej strony pracują podobnie jak
automatyczna linia wytwórcza, z drugiej zaś mogą samo-
dzielnie przeprowadzać obróbkę kompletną z wieloma
krokami procesowymi. Na rys. 4 pokazano możliwe połą-
otrzymuje się w gładzeniu położeniowym wydajności uby-
czenie pojedynczych modułów gładzarskich.
tkowe, które w przeszłości uchodziły za nieosiągalne dla
obróbki bardzo dokładnej. Z kolei realizacja korektur poło-
żenia jest skutecznie przeprowadzana dzięki sztywnemu
zamocowaniu bezpośrednio we wrzecionie krótkiego, sta-
bilnie osadzonego narzędzia gładzarskiego (rys. 2).
Ogólnie należy stwierdzić, że najróżniejsze odmiany
gładzenia ze specyficznymi koncepcjami narzędzi i stra-
tegiami obróbki, jak też wymaganiami krótkich czasów
taktu, wyższej efektywności i elastyczności stosowanych
urządzeń intensyfikują potrzebę tworzenia nowych roz-
wiązań maszynowych.
Rys. 4. Sprzęgnięcie pojedynczych modułów gładzarskich (Gehring
Technologies)
Firma Gehring Technologies zbudowała również gładzar-
kę L 200 prezentowaną na Targach Metav 2010 (rys. 5),
która rozszerzyła program produkcyjny tej firmy w zakresie
maszyn do obróbki ściernej przedmiotów małogabaryto-
wych. Gładzarkę L 200 charakteryzują dynamiczne sys-
temy napędowe o bardzo wysokiej zdolności wytwórczej
oraz zwarta konstrukcja. Dysponuje ona silnikiem o mocy
10 kW do realizacji przesuwów narzędzia na długości
200 mm przy długości gładzonych otworów w granicach
2 � 100 mm. Do napędu wrzeciona zastosowano serwomo-
tor z maksymalną prędkością obrotową 6000 min 1. Zakres
Rys. 2. Wrzeciono do gładzenia położeniowego z bezpośrednio przy-
kręconym za pomocą kołnierza narzędziem gładzarskim gładzonych średnic mieści się w przedziale 0,6 � 10 mm.

786 MECHANIK NR 11/2010
Rys. 5. Urządzenie do
Analogicznie do urządzeń do gładzenia, następuje dos-
gładzenia L 200 firmy
konalenie procesów i urządzeń do dogładzania. Jeden
Gehring Technologies
z czołowych wytwórców urządzeń dogładzarskich  firma
przeznaczone do obróbki
małych przedmiotów Supfina Grieshaber wystawiła na Targach Metav 2010
nową dogładzarkę LeanCost Machine (rys. 7) do różno-
rodnych operacji dogładzarskich przy produkcji mało-
i średnioseryjnej. Modułowa budowa obrabiarki powodu-
je, że można ją dostosować do wymaganego zadania
obróbkowego dzięki wykorzystaniu gotowych modułów.
Podobnie firma Nagel, dążąc do zapewnienia użytkow-
nikom efektywnego gładzenia wyrobów, zbudowała mo-
dułowe centra gładzarskie Variohone (rys. 6), które mogą
być łączone szeregowo, równolegle lub hybrydowo. Cen-
trum gładzarskie Variohone, jako pojedyncza maszyna
Rys. 7. Dogładzarka LeanCost MachineŁł firmy Supfina Grieshaber
Równocześnie daje się eksploatować maksymalnie czte-
ry zabudowane przyrządy wytwórcy do dogładzania oseł-
kowego i taśmowego (rys. 8), jak też do szczotkowania
i polerowania, które mogą być montowane na stałe,
przesuwane ręcznie lub sterowane NC. Maksymalna śre-
dnica dogładzanych przedmiotów wynosi 160 mm, a ich
długość może sięgać 800 mm.
Rys. 6. Modułowe centrum gładzarskie Variohone firmy Nagel
z jedną lub dwiema niezależnymi, względnie skojarzonymi,
stacjami obróbkowymi i z maksymalnie czterema wrzecio-
nami gładzarskimi, jest w stanie  zdaniem wytwórcy
 realizować operacje gładzarskie w typowej kolejności.
Wolny wybór między różnymi odmianami gładzenia, jak
Rys. 8. Przestrzeń robocza dogładzarki LeanCost MachineŁł z widocz-
np. gładzenie wydajne, gładzenie położeniowe czy gładze-
nymi przyrządami do dogładzania osełkowego i taśmowego (Supfina)
nie plateau oraz optymalnie dostosowane do zadania
obróbkowego rozmieszczenie urządzeń do gładzenia,
Oprócz uwzględnienia optymalnego rozmieszczenia ró-
wykazują dwie zalety: z jednej strony staje się możliwa
żnych przyrządów, także poszczególne elementy maszy-
obróbka kompletna przez gładzenie na jednej stacji wielo- ny: szafa sterownicza, drzwi ochronne, zamocowanie
wrzecionowego centrum, z drugiej zaś procesy obróbkowe
przyrządu czy pulpit operatora mogą (zależnie od wyma-
mogą zostać efektywnie rozdzielone na poszczególne cen- gania) zostać zamocowane na już przewidzianych ot-
tra gładzarskie. Ponieważ wszystkie centra gładzarskie
worach i zawieszeniach. Dzięki temu można urządzenie
mają jednakowe wyposażenie techniczne, ich sprzęgnięcie
dowolnie konfigurować, odpowiednio do miejsca jego
po wykonaniu danego zadania obróbkowego może zostać
posadowienia i sposobu dostarczania do niego obrabia-
 w razie potrzeby  na nowo skonfigurowane.
nych przedmiotów. Mogą one być wstawiane do urządze-

788 MECHANIK NR 11/2010
nia ręcznie lub z zastosowaniem systemu za- i wyładow- Doskonalenie procesów i urządzeń
czego od góry, z przodu lub z boku przez maszynę. do obróbki ściernej luz
nym ścierniwem
Urządzenie jest przeznaczone do dogładzania elementów
głównie w przemyśle budowy pojazdów, urządzeń hyd- Spośród licznych procesów obróbki ściernej luz
nym
raulicznych, techniki medycznej czy budowy silników ele- ścierniwem zasygnalizowano w niniejszym artykule kie-
ktrycznych [34, 35]. runki rozwoju obróbki przetłoczno-ściernej oraz obróbki
Z kolei na Targach AMB 2010 firma Supfina Grieshaber rotacyjno- i wibracyjno-ściernej, chociaż i w odniesieniu
zaprezentowała urządzenie Supfina Multiflex live, umoż- do większości pozostałych sposobów tego rodzaju obró-
liwiające elastyczne dogładzanie obrotowo-symetrycz- bki następuje ciągłe doskonalenie ich walorów użytko-
nych przedmiotów, jak zębatki i wałki czy toczne śruby wych.
pociągowe (rys. 9). Na tym uniwersalnym urządzeniu Obróbka przetłoczno-ścierna polega na cyklicznym
można implementować przyrządy wytwórcy do dogładza- i naprzemiennym przetłaczaniu wzdłuż wewnętrznych
i/lub zewnętrznych powierzchni obrabianego przedmiotu
polimerowej masy plastycznej (spełniającej rolę materiału
nośnego) zawierającej ziarna ścierne z Al2O3, SiC, B4C
lub diamentu, nazywanej medium lub pastą ścierną.
Medium ścierne, przemieszczając się wzdłuż powierzchni
przedmiotu, oddziaływuje na nie ściernie i usuwa z nie-
wielkimi prędkościami materiał warstwowo, dzięki czemu
wytwarza powierzchnię o wysokiej jakości, pozbawioną
w możliwie najwyższym stopniu uszkodzeń w strefie wie-
rzchniej.
Poddawany obróbce przetłoczno-ściernej przedmiot
jest mocowany wewnątrz uchwytu (np. z poliamidu) po-
między cylindrami naciskowymi (rys. 10a), co powoduje,
że powstaje system zamknięty. Uchwyt spełnia trzy istot-
ne funkcje: mocuje przedmiot, steruje przepływem me-
dium ściernego i uszczelnia system. Dolny tłok przetłacza
medium przez uchwyt wzdłuż obrabianych powierzchni
przedmiotu do górnego cylindra (rys. 10b). Po osiągnięciu
górnego położenia zwrotnego proces jest kontynuowany
w kierunku przeciwnym (rys. 10c). Podczas procesu ob-
róbkowego podgrzewany lub chłodzony uchwyt zapewnia
stałą temperaturę i niezmienne warunki realizacji zada-
nia. Nastawialnymi parametrami, oprócz nacisku robo-
czego na medium ścierne (np. w zakresie do 8 MPa),
Rys. 9. Dogładzanie tocznej śruby pociągowej na urządzeniu Supfina
Multiflex live są także temperatura pracy i czas obróbki. Specyfikacja
medium ściernego wynika z lepkości materiału nośnego,
nia taśmowego i osełkowego oraz do gwintów tocznych
wielkości i rodzaju ziaren ściernych oraz udziałów tych
i szczotkowania. Załadowywanie przedmiotów może na-
składników.
stępować ręcznie lub automatycznie, z zastosowaniem
Medium ścierne przy powolnym obciążaniu wykazuje
systemu dwupaletowego lub przesuwu belkowego.
skłonność do płynięcia (rys. 11), natomiast pod szybkim
obciążaniem  przeciwnie, wykazuje właściwości spręży-
Rys. 10. Istota obróbki przetłoczno-ściernej: a) przed umieszczeniem
ste i tym samym zapewnia  dzięki usztywnieniu  opór
uchwytu z przedmiotem, b) przetłaczanie medium ściernego z dol-
mechaniczny, który jest potrzebny, aby umożliwić ubyt-
nego do górnego cylindra, c) przetłaczanie medium w kierunku
przeciwnym kowe oddziaływanie ziaren ściernych na materiał. Podob-

Rys. 11. Zdolność płynięcia medium ścier-
nego przy powolnym obciążaniu

790 MECHANIK NR 11/2010
nie, jak przy każdym sposobie obróbki ściernej, stosowa- Użyteczny system powinien przy tym wykrywać  z po-
ne media ścierne ulegają zużyciu. Zbyt wczesna wymia- mocą symulacji CFD (Computational Fluid Dynamics)
na medium niepotrzebnie zwiększa koszty, natomiast za  miejscowe prędkości przepływu i przewidywać, poprzez
póz
na  szkodzi powtarzalności uzyskiwanych wyników dane technologiczne, wynik obróbki. Podobnie bank da-
obróbki. nych technologicznych powinien  w zależności od zada-
Obróbka przetłoczno-ścierna wykazuje duży potencjał nia obróbkowego i strategii obróbki  określać pozo-
w odniesieniu do obrabianych cieplnie, geometrycznie stającą do dyspozycji użytkownika trwałość medium ścier-
złożonych przedmiotów, które mają trudno dostępne nego [36, 37].
lub wewnątrz usytuowane graty, kontury, otwory czy Firma Perfect Finish zaprezentowała na Targach Me-
podcięcia (rys. 12) oraz mogą być korzystnie obrabiane tav 2010 urządzenie do obróbki przetłoczno-ściernej PFM
Vario (rys. 14), które umożliwia wykończeniowe szlifowa-
nie i polerowanie geometrycznie złożonych przedmiotów.
Istotą tego urządzenia jest polimerowy materiał nośny
zastosowany jako osnowa dla materiału ściernego. Bez
obciążenia ścinającego medium ścierne, nazwane Multi-
cut Flowgrind, wykazuje konsystencję płynnego miodu,
Rys. 12. Obróbka przetłoczno-ścierna złożonego wewnętrznie kon-
turu: a) przed obróbką, b) po obróbce (Micro Technika)
przepływem medium ściernego lub muszą odznaczać
się jakościowo najwyższą dokładnością powierzchni
(Ra < 0,02 �m). Nadaje się ona do niemal każdego mate-
riału, od ciągliwego do bardzo twardego, a więc również
do obróbki węglików spiekanych (rys. 13) czy ceramiki
specjalnej.
Rys. 14. Urządzenie do obróbki przetłoczno-ściernej PFM Vario firmy
Perfect Finish
natomiast pod obciążeniem  okazuje się jednak sprężys-
te. Wystający grat podwyższa obciążenie ścinające prze-
tłaczanego medium, przez co z gęstopłynnej masy po-
wstaje sztywne narzędzie ścierne, dostosowane do we-
wnętrznej geometrii obrabianego przedmiotu (rys. 15).
Rys. 13. Krawędz
ostrza z węglików spiekanych zaokrąglona obrób-
ką przetłoczno-ścierną może zapewnić nawet 4-krotne podwyższenie
trwałości [36]
Optymalizacja wytwarzania z użyciem obróbki prze-
tłoczno-ściernej może być istotnie przyspieszona za po-
mocą technik komputerowych i symulacyjnych. Przykła-
dowo, można określić zdolność wytwórczą medium ścier-
nego w odniesieniu do dowolnego kształtu geometrycz-
nego przedmiotu tylko na drodze numerycznej. W tym
celu zostały rozbudowane banki danych technologicz-
nych, z których można wyznaczyć korelacje pomiędzy
Rys. 15. Medium ścierne jako narzędzie do usuwania gratów i pole-
miejscowymi prędkościami przepływu medium ściernego
rowania sztywnieje pod naciskiem i dostosowuje się kształtem do
względem przedmiotu i uzyskiwanymi efektami obróbki. wewnętrznej geometrii przedmiotu (Perfect Finish)

792 MECHANIK NR 11/2010
Rys. 16. Urządzenie do obróbki rotacyjno-ściernej za pomocą procesu Schleppfinish:
a) z zanurzonymi wrzecionami z przedmiotami w nieruchomym złożu kształtek ściernych,
b) z kątowym ustawieniem wrzecion (R�sler)

Rys. 19. Urządze-
Miałkość (ziarnistość) medium Multicut Flowgrind jest
nie R 4/640 SF fir-
określona niezbędną do uzyskania jakością powierzchni,
my R�sler (R) do
wynikającą z wyboru głównego celu zadania obróbkowe-
realizacji procesu
go  polerowanie, czy usuwanie gratów [38].
Schleppfinish (SF)
daje się karuzelowy ruch obrotowy. Po zanurzeniu przed-
miotów, poddawanych złożonemu ruchowi obrotowemu,
w znajdującym się w pojemniku nieruchomym złożu kształ-
tek ściernych (rys. 16a) następuje ich obróbka wykończe-
niowa. Można uwzględniać szczególnie złożone geometrie
i różne wielkości przedmiotów przez promieniowe przesu-
nięcie wrzecion czy ich kątowe ustawienie (rys. 16b).
Przykład stanowi obróbka wykończeniowa implantów
stawu kolanowego (szlifowanie bardzo dokładne i polero-
wanie  rys. 17) oraz dobór wielkości, kształtu i składu
kształtek ściernych, jak też parametrów procesu (głębo-
Rys. 17. Poszczególne stadia obróbki implantu stawu kolanowego
kości zanurzenia i prędkości ruchów obrotowych). Obrób-
 surowy, szlifowany dokładnie, szlifowany bardzo dokładnie i polero-
ka przebiega w wielostopniowym procesie, przy czym
wany
dwa pierwsze kroki  szlifowanie dokładne z użyciem
ceramicznych kształtek ściernych i szlifowanie bardzo
Innowacyjną, a zarazem najbardziej intensywną formą
dokładne z użyciem tworzywowych kształtek ściernych
obróbki rotacyjno-ściernej, jest tzw. Schleppfinish firmy
R�sler Oberfl�chentechnik, polegający na ślizgowym szli-  są realizowane na mokro. Końcowe polerowanie na
wysoki połysk z zastosowaniem specjalnie spreparowa-
fowaniu lub polerowaniu przedmiotów, zwłaszcza o dużej
nego ziarna polerskiego następuje natomiast na sucho.
wrażliwości na uszkodzenia. W tym procesie przedmioty
Aby zminimalizować czasy pomocnicze pomiędzy po-
mocuje się w uchwytach umieszczonych bezpośrednio lub
na ramionach napędzanych wrzecion, którym łącznie na- szczególnymi krokami obróbkowymi, urządzenie wyposa-
żono w szybko wymienne uchwyty przedmiotów (rys. 18).
Dzięki odpowiednio wytworzonym kształtkom ściernym
na bazie tworzywa sztucznego można uzyskać chropo-
watość powierzchni Ra H" 0,02 �m.
Firma R�sler przystępuje do produkcji trzech nowych
urządzeń do realizacji procesu SchleppFinish (SF):
typu R 4/640 SF z 4 wrzecionami i średnicą pojem-
nika roboczego wynoszącą 640 mm (rys. 19),
typu R 6/950 SF z 6 wrzecionami i średnicą pojem-
nika roboczego wynoszącą 950 mm,
typu R 4/1300 SF z 4 wrzecionami i średnicą pojem-
nika roboczego wynoszącą 1300 mm.
Wszystkie urządzenia mają oddzielną regulację napę-
dów wrzecion i karuzeli oraz poziomy i pionowy przesuw
wrzecion; wymagają też niewielkiej powierzchni na posa-
dowienie [39].
Na Targach Metav 2010 firma R�sler Oberfl�chentech-
nik wystawiła urządzenie FBA 24 Turbo (rys. 20) do
powierzchniowej obróbki wibracyjno-ściernej luz
nym ścier-
niwem części samochodowych czy motocyklowych zaró-
Rys. 18. Zamocowanie implantów stawu kolanowego w uchwytach
umieszczonych na ramionach napędzanego wrzeciona urządzenia wno nowych, jak i używanych. Aluminiowe koła czy felgi
MECHANIK NR 11/2010 793
Rys. 20. Urządzenie 8. K. E. OCZOŚ, W. HABRAT: Innowacje w obróbce ściernej. Cz. I.
FBA 24 Turbo firmy
Ściernice, szlifierki uniwersalne i produkcyjne. Mechanik,
R�sler do powierzch- 81(2008)11, 895 � 909.
niowej obróbki wi-
9. K. E. OCZOŚ: Innowacyjne procesy obróbki ściernej spojonym
bracyjno-ściernej kół
ścierniwem. Cz. I. Mechanik, 73(2000)8/9, 529 � 539; Cz. II.
i felg aluminiowych
Mechanik, 73(2000)10, 639 � 649.
lub stalowych
10. H. HELLETBERGER, J. NOICHL: Grenzwerte und Wirtschaft-

lichkeit von Korund, Sinterkorund und CBN. Einsatzbereiche von
Schleifstoffen. Technische Rundschau, 85(1993)13, 24 � 28.
11. D. BIERMANN, K. WEINERT, T. JANSEN, N. NOYEN: Hoch-
technologie Schleifen. IDR, 42(2008)3, 44 � 52.
12. K. NADOLNY: Klasyfikacja procesów szlifowania jednoprzejś-
ciowego. Mechanik, 81(2008)5/6, 450 � 455.
13. D. BIERMANN, K. WEINERT, K. MARSCHALKOWSKI, B. STU-
Rys. 21. Wgląd w
CKENHOLZ: Einschichtig belegte galwanisch gebundene CBN-
przestrzeń roboczą
Schleifscheiben  Potenziale nutzen durch Innerund-Sch�lschlei-
urządzenia FBA 24
fen. IDR, 41(2007)3, 50 � 53.
Turbo z elementami
14. E. UHLMANN u. a.: Einsatz innovativer Schleifverfahren macht
polerowanymi na wy-
Hochleistungsbearbeitung wirtschaftkicher. Maschinenmarkt,
soki połysk
115(2009)30, 22 � 26.
15. I. GROTKOPP: Komplexe Regulungsstrategie erm�glicht Schleifen
am Prozess-Optimum. Maschinenmarkt online, 19. Januar 2009.
16. B. KUTTKAT: Rundschleiftechnik birgt noch reichlich Entwick-
lungspotenzial. Maschinenmarkt online, 29. Januar 2010.
17. E. ABELE, J. HOHENSTEIN, M. DEWALD: Komplettbearbeitung
als Schl�ssel zum Erfolg. Produktivit�t 2.0. Werkstatt u. Betrieb,
141(2008)11, 76 � 83.
18. B. KUTTKAT: In der Rundschleiftechnik geht der Trend zur Ver-
fahrenskombination. Maschinenmarkt online, 7. Dezember 2009.
19. Verfahrensintegration erweitert die Prazisionsbearbeitung. Mas-
chinenmarkt online, 11. Februar 2010.
20. S. C. SALMON: Grinding fluids  what s the solution? Manufac-
turing Engineering, 140(2008)2.
21. H. DWULEDZKI: K�hlschmierkonzept f�rs Schleifen bietet enor-
mes Leistungspotenzial. Maschinenmarkt online, 18. Februar
2010.
22. Das Schleifen von morgen. Maschine & Werkzeug, Nr.1, 2010,
56 � 58.
23. R. H. HAYES: Compelling grinding productivity. American Machi-
nist, 154(2010)4.
24. T. TAWAKOLI, A. VESALI: V-D�se steigert Effizienz der K�hl-
schmierung bei Schleifen. Maschinenmarkt online, 27 Juli 2010.
25. M. N. MORGAN et al.: Optimisation of fluid application in
grinding. CIRP Annals, 57(2008)1, 363 � 366.
26. E. BRINKSMEIER, A. BOHLING: Beherrschungdes K�hlschmier-
mogą w bardzo krótkim czasie uzyskiwać polerowaniem
stoffeinsatzes beim Schleifen. IDR, 42(2008)3, 26 � 33.
lustrzany wygląd.
27. L. MEYER: Einsatz von Temperatur und Kraftsensoren in Schleif-
Urządzenie dostosowuje się do stanu wejściowego pole-
werkzeugen. Diss., Universitat Bremen, Sharer Verlag, 2006.
rowanych elementów oraz realizuje szlifowanie wstępne
28. M. WITTMANN: Bedarfsgerechte K�hlschmierung beim Schlei-
i wykończeniowe, jak i polerowanie na wysoki połysk
fen. Diss., Universit�t Bremen, Sharer Verlag, 2007.
29. R. WÓJCIK: Badania teoretyczne i eksperymentalne przepływu
podczas wytwarzania lub regeneracji felg (rys. 21). Silnik
mgły olejowej w strefie przedmiot-ściernica podczas szlifowania
wibracyjny o dobranej mocy i żywotności, w połączeniu
z podawaniem cieczy obróbkowej z minimalnym wydatkiem
z bezstopniową regulacją prędkości, umożliwia efektywne
(MQL). Projekt badawczy MNiSzW, Politechnika A
ódzka, 2009.
dopasowanie do każdego zadania obróbkowego i do
30. E.BRINKSMEIER, A. WILKINKS, E. GIESE: In-Prozess-Tempe-
dowolnej konstrukcji felg czy innych przedmiotów. Oprócz
raturmessung erm�glicht optimal Auslegung des K�hlschmiers-
części motoryzacyjnych można bezproblemowo polero- toffs. Maschinenmarkt online, 10. Juli 2009.
wać inne komponenty ze stali, stali szlachetnej i alumi- 31. F. KLOCKE u. a.: K�hlschmierstoff beeinflusst Verschleiss von
CBN-Schleifscheiben. Maschinenmarkt online, 5. Juni 2009.
nium, również w cyklu automatycznym [40].
32. T. ABELN, G. FLORES, U. KLINK: Modular aufgebaute Hon-
lagen gewinnen im Automotive-Bereich am Bedeutung. Mas-
chinenmarkt online, 8. Januar 2009.
LITERATURA do cz. I � IV
33. G. FLORES, T. BIRKNER: Positionshonen statt Feinbohren.
VDI-Zeitschrift, 149(2007)4, 83 � 85.
1. S. C. SALMON: Grinding is high-tech. Manufacturing Engine-
34. M. ZWETTLER: Superfinishing im Baukastensystem. Maschi-
ering, 143(2009)2, 53 � 59.
nenmarkt online, 11. Februar 2010.
2. E. UHLMANN: Precision machining, quo vadis? Motion, Nr 1,
35. Super-Finish Maschine f�r kleine und mittlere St�ckzahlen.
2009, 32 � 33.
Schleifen + Polieren, Nr. 2, 2010, 90.
3. S. C. SALMON: What is abrasive machining? Manufacturing
36. V. MIHOTOVIC, E. UHLMANN: Str�mungsschleifen erm�glicht
Engi-neering, 144(2010)2.
flexible Endbearbeitung komplexer Strukturen. Maschinenmarkt
4. P. BALIVA: Converting machining applications to grinding. Manu-
online, 22. August 2008.
facturing Engineering, 142(2009)2, 73 � 83.
37. V. MIHOTOVIC, E. UHLMANN: Str�mungsschleifen. Welche
5. K. E. OCZOŚ: Doskonalenie techniki szlifowania. Cz. I. Mecha-
Paste geben harten Oberfl�chen den rechten Schliff. Maschinen-
nik, 78(2005)8/9 643 � 656; Cz. II. Mechanik, 78(2005)10,
markt online, 23. Februar 2010.
747 � 756.
38. M. ZWETTLER: Z�hfl�ssige Paste beim Str�mungsschleifen
6. K. E. OCZOŚ, W. HABRAT: Ściernice supertwarde  właści-
zum massgeschneiderten Schleifstein. Maschinenmarkt online,
wości, zastosowanie i perspektywy rozwoju. Mechanik,
18. Februar 2010.
80(2007)8/9, 595 � 607.
39. R�sler News; www.rosler.com
7. K. E. OCZOŚ, W. HABRAT: Forum narzędzi i obrabiarek ścier-
40. M. ZWETTLER: Aluminiumr�der werden im Schnelldurchlauf
nych  przykłady nowych rozwiązań. Mechanik, 81(2008)2,
poliert. Maschinenmarkt online, 9. Februar 2010.
69 � 83.