MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Izabela Rosiak
Eksploatowanie maszyn i urządzeń do obróbki termicznej
321[09].Z1.05
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Apolonia Lewandowska
mgr inż. Jan Oczoś
Opracowanie redakcyjne:
Izabela Rosiak
Konsultacja:
mgr inż. Maria Majewska
Korekta:
Izabela Rosiak
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 321[09].Z1.05
 Eksploatowanie maszyn i urządzeń do obróbki termicznej zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu technik technologii żywności.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. Maszyny i urzÄ…dzenia do blanszowania, gotowania i parzenia 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Maszyny i urządzenia do smażenia i pieczenia 13
5.2.1. Ćwiczenia 13
5.3. Maszyny i urządzenia do zagęszczania i suszenia 16
5.3.1. Ćwiczenia 16
5.4. Maszyny i urzÄ…dzenia do pasteryzacji i sterylizacji 19
5.4.1. Ćwiczenia 19
6. Ewaluacja osiągnięć uczniów 22
7. Literatura 36
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik technologii żywności 321[09].
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne, jakie są konieczne by uczeń mógł przystąpić do realizacji tej
jednostki modułowej;
- cele kształcenia, które uczeń opanuje podczas kształcenia w tej jednostce modułowej;
- przykładowe scenariusze zajęć.
- propozycje ćwiczeń po każdym z rozdziałów, które pozwolą uczniom osiągnąć
umiejętności praktyczne związane z tą jednostką modułową.
- przykładowe dwa sprawdziany osiągnięć, które umożliwią sprawdzenie wiadomości
i umiejętności opanowanych przez uczniów podczas realizacji programu jednostki
modułowej. Sprawdziany podane są w formie testu.
- wykaz zalecanej literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać w celu poszerzenia swoich
wiadomości.
Przy realizacji jednostki modułowej mogą Państwo korzystać z zaproponowanych
w poradniku dla ucznia pytań sprawdzających oraz sprawdzianów postępów uczniów.
Poradnik zawiera wiadomości dotyczące budowy, zasady działania, eksploatowania oraz
obsługi maszyn i urządzeń do obróbki termicznej.
W trakcie omawiania programu należy zwrócić szczególną uwagę na przestrzeganie
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej podczas obsługi
maszyn i urządzeń do obróbki termicznej. Ważne jest by uczeń potrafił korzystać
z dokumentacji technicznej.
Działanie urządzeń stosowanych w procesach termicznych wiąże się ściśle
z zastosowaniem aparatury kontrolno-pomiarowej, w związku z tym należy zwrócić
szczególną uwagę na wpływ parametrów technologicznych na jakość produktu.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np.: wykładu informacyjnego,
pokazu z objaśnieniem, ćwiczeń praktycznych, metody projektów.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy zespołowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
321[09].Z1
Maszyny i urządzenia stosowane w przemyśle spożywczym
321[09].Z1.01
Eksploatowanie maszyn i urządzeń elektrycznych
321[09].Z1.02
Eksploatowanie maszyn i urządzeń ogólnego zastosowania
321[09].Z1.03 321[09].Z1.04 321[09].Z1.05
Wykorzystanie środków Eksploatowanie maszyn Eksploatowanie maszyn
transportu i urządzeń do obróbki i urządzeń do obróbki
w przemyśle spożywczym mechanicznej termicznej
321[09].Z1.06
Eksploatowanie maszyn i urządzeń stosowanych w procesach dyfuzyjnych,
fizykochemicznych i biotechnicznych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- korzystać z różnych z
ródeł informacji m.in.: norm, instrukcji, dokumentacji technicznej
i technologicznej,
- czytać rysunki w dokumentacji technicznej,
- wykonywać rysunki prostych części maszyn i urządzeń,
- stosować uproszczenia i oznaczenia umowne w rysunku technicznym,
- opisywać budowę części maszyn, ich działanie i zastosowanie,
- organizować stanowisko pracy w zakładzie przetwórstwa spożywczego zgodnie
z wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciw pożarowej,
- dobierać maszyny i urządzenia stosowane w przemyśle spożywczym,
- stosować aparaturę kontrolno-pomiarową,
- określać skutki nieprawidłowego działania przyrządów kontrolno-pomiarowych
w przetwórstwie żywności,
- charakteryzować układy automatycznego sterowania procesami w przemyśle
spożywczym,
- posługiwać się programami komputerowymi do wykonania rysunku technicznego,
- stosować programy komputerowe do planowania i kontrolowania procesów
produkcyjnych w przemyśle spożywczym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- rozróżnić maszyny i urządzenia do obróbki termicznej stosowane w przemyśle
spożywczym,
- określić budowę i zasadę działania maszyn i urządzeń do blanszowania, gotowania,
parzenia, smażenia i pieczenia,
- określić budowę i zasadę działania maszyn i urządzeń do zagęszczania i suszenia,
- określić budowę i zasadę działania maszyn i urządzeń do pasteryzacji i sterylizacji,
- obsłużyć maszyny i urządzenia do obróbki termicznej stosowane w przemyśle
spożywczym,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
podczas obsługi maszyn i urządzeń do obróbki termicznej,
- skorzystać z instrukcji serwisowych i dokumentacji technicznej dotyczącej eksploatacji
maszyn i urządzeń do obróbki termicznej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Technik technologii żywności 321[09]
Moduł: Maszyny i urządzenia stosowane w przemyśle spożywczym 321[09].Z1
Jednostka modułowa: Eksploatowanie maszyn i urządzeń do obróbki termicznej
321[09].Z1.05
Temat: Eksploatacja maszyn i urządzeń do obróbki termicznej
Cel ogólny: skorzystać z dokumentacji technicznej dotyczącej eksploatacji maszyn
i urządzeń do obróbki termicznej.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
 określić budowę i zasadę działania maszyn i urządzeń do obróbki termicznej,
- obsłużyć maszyny i urządzenia do obróbki termicznej stosowane w przemyśle
spożywczym,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
podczas obsługi maszyn i urządzeń do obróbki termicznej,
- skorzystać z instrukcji serwisowych,
- skorzystać z dokumentacji techniczno - ruchowej.
Metody nauczania  uczenia siÄ™:
- metoda sytuacyjna
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- grupowa zróżnicowana
Czas: 45 minut
Åšrodki dydaktyczne:
- schematy budowy maszyn i urządzeń do obróbki termicznej,
- instrukcje serwisowe maszyn i urządzeń do obróbki termicznej,
- dokumentacje techniczno  ruchowe maszyn i urządzeń do obróbki termicznej,
- arkusze papieru,
- przybory do pisania,
Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjne:
 podział klasy na grupy,
 podanie tematu,
 wyjaśnienie celów lekcji i omówienie zasad pracy.
2. Praca w grupach:
 przeanalizowanie budowy i działania wybranego urządzenia lub maszyny do obróbki
termicznej,
 ustalenie zasad obsługi danej maszyny lub urządzenia,
 określenie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
podczas obsługi danego urządzenia do obróbki termicznej,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
 określenie potencjalnych skutków nie stosowania przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy,
3. Prezentacja wyników i wniosków.
4. Ocena wykonanego zadania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Technik technologii żywności 321[09]
Moduł: Maszyny i urządzenia stosowane w przemyśle spożywczym 321[09].Z1
Jednostka modułowa: Eksploatowanie maszyn i urządzeń do obróbki termicznej 321[09].Z1.05
Temat: Narzędzia pomiarowe stosowane w przemyśle spożywczym
Cel ogólny: dobranie przyrządów pomiarowych do pomiaru wielkości fizycznych
w wybranym procesie termicznym.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- określić typowe procesy termiczne w przemyśle spożywczym,
- dobrać maszyny i urządzenia do danego procesu technologicznego,
- określić kontrolowane wielkości fizyczne w danym procesie termicznym,
- dobrać przyrządy pomiarowe w procesie termicznym,
- interpretować wskazania przyrządów pomiarowych,
- stosować przepisy bhp,
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- planować i organizować pracę w grupie,
- przedstawiać rezultaty wykonanego projektu,
Metody nauczania  uczenia siÄ™:
- metoda projektów
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- grupowa
Czas: 4 x 45min
Åšrodki dydaktyczne:
- podręcznik
- prospekty
- katalog przyrządów pomiarowych
- dokumentacja techniczno-ruchowa maszyny i urządzenia stosowanych do obróbki
termicznej
- sprawozdania i pomoce wykonane przez uczniów.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie do projektu:
W przemyśle spożywczym do utrzymania prawidłowego przebiegu większości
procesów technologicznych, a szczególnie procesów termicznych niezbędne jest
utrzymanie na określonym poziomie parametrów fizycznych m.in. takich jak: temperatura,
ciśnienie, poziom cieczy, masa, natężenie przepływu, wilgotność. Dla zapewnienia dobrej
jakości artykułów spożywczych konieczny jest prawidłowy dobór aparatury kontrolnej
oraz odpowiednie jej wykorzystanie. Bardzo ważne jest właściwe odczytanie i
zinterpretowanie wskazań przyrządów pomiarowych.
2. Treść projektu:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Dobrać maszyny i urządzenia do danego procesu termicznego. Określić niezbędne
parametry do przeprowadzenia procesu oraz zaproponować przyrządy pomiarowe, które
umożliwiają kontrolę prawidłowego przebiegu procesu.
3. Etapy pracy metodą projektów:
a) Wybór grup realizujących projekt - wybór i formułowanie tematu projektów.
Decyzja dotycząca wyboru procesu technologicznego, doboru maszyn i urządzeń,
określenia kontrolowanych wielkości fizycznych i przyrządów pomiarowych.
b) Przygotowanie opisów projektów - zawarcie kontraktów.
c) Planowanie pracy w grupie.
d) Realizacja projektu.
e) Prezentacja i ocena projektów
Na ocenę składają się oceny dokonane na poszczególnych etapach pracy nad projektem
oraz ocena sprawozdania, ewentualnie wykonanej pomocy i prezentacji projektu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Maszyny i urzÄ…dzenia do blanszowania, gotowania
i parzenia
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj schemat blanszownika o działaniu okresowym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z przeznaczeniem i zasadą działania blanszownika,
2) przeanalizować budowę i działanie blanszownika o działaniu ciągłym,
3) zaprojektować blanszownik o działaniu okresowym,
4) naszkicować schemat blanszownika o działaniu okresowym,
5) wykonać schemat blanszownika,
6) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne, metoda projektów.
Åšrodki dydaktyczne:
- dokumentacje techniczno-ruchowe dla danych urządzeń,
- podręcznik [2],
- zeszyt,
- przybory do rysowania.
Ćwiczenie 2
Na podstawie dokumentacji techniczno-ruchowej dla danych urządzeń określ parametry
pracy dla:
a) blanszownika,
b) kotła warzelnego,
c) parownika ciśnieniowego.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z dokumentacją techniczno-ruchową dla danych urządzeń,
2) odczytać optymalne parametry pracy urządzeń,
3) zapisać parametry pracy dla danych urządzeń,
4) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
 pogadanka, ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- katalogi i prospekty blanszowników,
- dokumentacja techniczno-ruchowa dla danych urządzeń,
- zeszyt,
- przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Scharakteryzuj przeznaczenie niezbędnej armatury kotła warzelnego.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z dokumentacją techniczno-ruchową kotła warzelnego,
2) wypisać niezbędną armaturę kotła warzelnego,
3) określić przeznaczenie niezbędnej armatury,
4) zaprezentować wnioski.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
 pogadanka,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- film dydaktyczny dotyczący eksploatacji kotła warzelnego,
- dokumentacja techniczno-ruchowa dla kotła warzelnego,
- zeszyt,
- przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5.2. Maszyny i urządzenia do smażenia i pieczenia
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie konstrukcji patelni głębokiej zaprojektuj urządzenie do smażenia frytek.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się budową i zasadą działania patelni głębokiej,
2) określić specyficzne wymagania urządzenia związane z procesem smażenia frytek,
3) zaprojektować urządzenie do smażenia frytek,
4) przedstawić projekt urządzenia w formie graficznej lub pisemnej.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
 metoda projektów, ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- model patelni głębokiej,
- katalogi i prospekty maszyn i urządzeń do smażenia,
- podręcznik [3],
- zeszyt,
- przybory do pisania i rysowania.
Ćwiczenie 2
Określ rodzaj trzonu pieca zaprezentowanego na rysunkach: A, B, C, D.
Rysunek do ćwiczenia 2. Rodzaje trzonów pieca.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z rodzajami trzonów w piecu,
2) określić działanie trzonów w danym piecu,
3) nazwać trzon zaznaczony na poszczególnych rysunkach,
4) zaprezentować wnioski.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- filmy dydaktyczne dotyczące eksploatacji pieców,
- plansze i foliogramy przedstawiające budowę pieców,
- zeszyt,
- przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Wyjaśnij zasadę działania obiegu cyklotermicznego na podstawie pieca obrotowego.
Wskazać zalety tego obiegu.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z budową pieca obrotowego,
2) przeanalizować działanie pieca obrotowego na podstawie schematu,
3) wskazać kolejne etapy obiegu czynnika grzewczego w piecu,
4) opisać zasadę działania obiegu cyklotermicznego,
5) wskazać zalety obiegu cyklotermicznego,
6) przedstawić wnioski.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- film dydaktyczny przedstawiajÄ…cy eksploatacjÄ™ pieca obrotowego,
- plansza przedstawiajÄ…ca schemat budowy pieca obrotowego,
- zeszyt,
- przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Ćwiczenie 4
Przygotuj skróconą instrukcję obsługi pieca tunelowego cyklotermicznego. Instrukcja
musi:
- zawierać niezbędne informacje dotyczące obsługi pieca,
- być czytelna i estetyczna, tak by mogła służyć pracownikom obsługującym piec tunelowy.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z budową pieca tunelowego,
2) przeanalizować działanie pieca tunelowego na podstawie schematu,
3) zapoznać się z zasadami bhp i zasadami prawidłowej eksploatacji pieca tunelowego,
4) zapisać kolejne etapy obsługi pieca,
5) zaprojektować czytelną instrukcję obsługi pieca tunelowego,
6) wykonać instrukcję zwracając uwagę na jej estetykę i przejrzystość,
7) zaprezentować pracę.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
 pogadanka,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- film dydaktyczny przedstawiajÄ…cy eksploatacjÄ™ pieca tunelowego,
- dokumentacja techniczno  ruchowa pieca tunelowego,
- brystol,
- przybory do rysowania i pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.3. Maszyny i urządzenia do zagęszczania i suszenia
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wyjaśnij zasadę działania wyparki wielodziałowej. Wskaż różnice w działaniu wyparek
zasilanych współprądowo, przeciwprądowo lub o zasilaniu mieszanym.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić główne elementy budowy korpusu wyparnego,
2) zapoznać się z budową i działaniem korpusu wyparnego,
3) określić zasadę działania wyparki wielodziałowej,
4) wskazać różnice w działaniu wyparek o różnym zasilaniu,
5) zapisać i przedstawić wnioski.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
 pogadanka,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- model wyparki wielodziałowej,
- plansze i foliogramy dotyczące działania wyparek wielodziałowych,
- zeszyt,
- przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Na podstawie schematu suszarki nazwij główne elementy jej budowy i przeanalizuj
działanie tej suszarki.
Rysunek do ćwiczenia 2. Schemat suszarki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z budową i działaniem suszarki komorowej,
2) przeanalizować schemat suszarki,
3) nazwać główne elementy budowy suszarki na schemacie,
4) przeanalizować działanie tej suszarki,
5) zapisać nazwy elementów budowy suszarki i zasadę jej działania.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
 pogadanka, ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- plansze i foliogramy dotyczące budowy i działania suszarki komorowej,
- podręcznik [6],
- zeszyt,
- przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Dokonaj klasyfikacji suszarek. Scharakteryzuj suszarki wykorzystując poniższą tabelę.
rodzaj pracy
przykłady materiału dodatkowe
rodzaj suszarki przykład suszarki (reprezentowany
suszonego informacje
przez suszarkÄ™)
konwekcyjne
kondukcyjne
promiennikowe
inne
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z rodzajami suszarek,
2) przeanalizować działanie suszarek,
3) dopasować poznane suszarki do danego rodzaju,
4) określić rodzaj pracy suszarek,
5) dobrać materiał, który jest przeznaczony do suszenia w danej suszarce,
6) określić dodatkowe informacje o danej suszarce,
7) wpisać zebrane wiadomości do tabelki,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
8) zaprezentować pracę.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
 pogadanka,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- katalogi i prospekty suszarek,
- podręcznik [6],
- zeszyt,
- przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
5.4. Maszyny i urzÄ…dzenia do pasteryzacji i sterylizacji
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie schematu pasteryzatora płytowego wyjaśnij jego działanie.
Rysunek do ćwiczenia 1. Pasteryzator płytowy  schemat przepływu mleka oraz czynnika grzejnego i
chłodzącego w pasteryzatorze płytowym [2, s. 280]
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z budową i działaniem pasteryzatora płytowego,
2) przeanalizować schemat pasteryzatora płytowego,
3) rozróżnić drogi przepływu poszczególnych czynników.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
 pogadanka,
 pokaz z objaśnieniem.
Åšrodki dydaktyczne:
- model pasteryzatora płytowego,
- plansze i foliogramy dotyczące budowy i działania pasteryzatora płytowego,
- zeszyt,
- przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Ćwiczenie 2
Dobrać urządzenia do utrwalania żywności, do wybranych produktów.
przykłady materiału dodatkowe
urzÄ…dzenie rodzaj pracy
poddanego utrwalaniu informacje
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z rodzajami urządzeń do utrwalania żywności,
2) przeanalizować działanie urządzenia do utrwalania żywności,
3) określić rodzaj pracy urządzeń,
4) dobrać materiał, który jest przeznaczony do utrwalania w danym urządzeniu,
5) określić dodatkowe informacje o danej suszarce,
6) wpisać zebrane wiadomości do tabelki,
7) zaprezentować pracę.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
 metoda projektu, ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- katalogi i prospekty urządzeń do utrwalania żywności,
- plansze i foliogramy przedstawiające urządzenia do utrwalania żywności,
- podręcznik [2],
- zeszyt,
- przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Określ przeznaczenie niezbędnej armatury kontrolnej wybranego autoklawu.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z dokumentacją techniczno-ruchową autoklawu,
2) wypisać niezbędną armaturę autoklawu,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
3) określ przeznaczenie niezbędnej armatury,
4) zaprezentować wnioski.
Zalecane metody nauczania-uczenia siÄ™:
 pogadanka,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- film dydaktyczny dotyczÄ…cy eksploatacji autoklawu,
- dokumentacja techniczno-ruchowa autoklawu,
- zeszyt,
- przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Eksploatowanie maszyn
i urządzeń do obróbki termicznej
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 5, 7, 8, 9, 10, 13, 14, 15, 16, 18 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 4, 6, 11, 12, 17, 19, 20 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. d, 4. c, 5. c, 6. a, 7. b, 8. a, 9. b, 10. a, 11. d,
12. c, 13. c, 14. c, 15. d, 16. a, 17. c, 18. b, 19. a, 20. c.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Rozróżnia elementy konstrukcyjne
1. B P b
blanszownika
Rozróżnia armaturę parnika
2. A P c
ciśnieniowego
Objaśnia zasadę działania kotła
3. B P d
warzelnego
Stosuje zasady obsługi kotła
4. C PP c
warzelnego
Rozróżnia parametry procesu
5. A P c
blanszowania
Dobiera urządzenie do materiału
6. C PP a
poddawanego obróbce cieplnej
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Identyfikuje z
ródło ogrzewania płyty
7. A P b
grzejnej
Wskazuje główny element
8. A P a
konstrukcyjny pieca
Wyjaśnia zasadę działania pieca
9. B P b
Wyjaśnia zasadę działania obiegu
10. B P a
cyklotermicznego w piecu
Dobiera urzÄ…dzenie do rodzaju pracy
11. C PP d
Określa cel stosowania magnetronu
12. C PP c
Identyfikuje główne elementy
13. A P c
konstrukcyjne wyparki próżniowej
Rozróżnia elementy wyparki
14. A P c
Identyfikuje czynnik chłodniczy
15. A P d
stosowany w wyparce
Objaśnia zasadę działania wyparki
16. B P a
Określa cel stosowania urządzenia
17. C PP c
kontrolnego wyparki
Objaśnia zasadę działania pasteryzatora
18. B P b
Określa cel stosowania autoklawu
19. C PP a
Określa właściwości konstrukcyjne
20. C PP c
sterylizatora
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej dwutygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.
7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru.
dydaktycznego (rozładuj niepokój, motywuj uczniów do rozwiązywania zadań).
8. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
9. Sprawdz
testy i dokonaj zbiorczego zestawienia wyników.
10. Przeprowadz
analizę ilościową i jakościową zadań (m.in. wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności).
11. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych uczniów.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań wyboru wielokrotnego (tylko jedna odpowiedz jest prawidłowa).
5. Test składa się z zadań o różnym stopniu trudności: zadania 10, 12, 16, 18, 29 są
z poziomu ponadpodstawowego i z poziomu podstawowego.
6. Odpowiedzi udzielaj na załączonej karcie odpowiedzi. Prawidłową odpowiedz
zakreśl
 X .
7. W przypadku pomyłki dotyczącej wyboru odpowiedzi poprzednio zaznaczoną odpowiedz

zakreśl  kółkiem i zaznacz ponownie  X właściwą odpowiedz
.
8. Przestrzegaj podanej przez nauczyciela normy czasowej (40 min).
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Porozumiewanie się z innymi uczniami lub korzystanie ze  środków pomocy wiąże się
z otrzymaniem oceny niedostatecznej.
11. Jeżeli masz jakieś wątpliwości dotyczące testu spytaj nauczyciela.
12. Po skończonej pracy test wraz z kartą odpowiedzi oddaj nauczycielowi.
Życzę powodzenia
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Ogrzewanie wody za pomocą bełkotki stosowane jest w:
a) kotłach warzelnych,
b) blanszownikach,
c) parnikach,
d) wyparkach.
2. Parnik ciśnieniowy nie posiada:
a) manometru,
b) zaworu bezpieczeństwa,
c) zaworu zwrotnego,
d) zaworu odprowadzajÄ…cego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
3. Potrawy ogrzewane w kotle warzelnym nie przypalają się ze względu na:
a) ogrzewanie kotła energią elektryczną,
b) możliwość szczelnego zamknięcia kotła,
c) ogrzewanie kotła parą,
d) podwójne ścianki kotła.
4. W trakcie pracy kotła warzelnego należy m.in.:
a) nie podchodzić do kotła,
b) uruchomić mieszadło,
c) kontrolować wskazanie manometru,
d) zapoznać się z dokumentacją techniczno-ruchową.
5. Proces blanszowania odbywa siÄ™ w temperaturze:
a) 30  40°C,
b) 60  65oC,
c) 85  90oC,
d) 100  105oC.
6. Frytki i konfitury otrzymywane są w wyniku obróbki termicznej w:
a) smażalniku,
b) kotłach warzelnych,
c) piecach,
d) wyparkach.
7. Płyty grzejne mogą być ogrzewane:
a) parÄ… technologicznÄ…,
b) gazem,
c) olejem,
d) wrzÄ…cÄ… wodÄ….
8. Do głównych elementów każdego typu pieca można zaliczyć:
a) komorÄ™ wypiekowÄ…,
b) palnik,
c) trzon siatkowy,
d) wózek obrotowy.
9. W piecu komorowym trzon w postaci siatkowej taśmy:
a) pozostaje w bezruchu,
b) wykonuje ruch postępowo-zwrotny,
c) wykonuje ruch okrężny,
d) przesuwa siÄ™ z boku na bok.
10. W obiegu cyklotermicznym spaliny (gorÄ…ce powietrze):
a) za pomocÄ… wentylatora przekazywane sÄ… do ponownego obiegu,
b) za pomocą wentylatora wyprowadzane są przez przewód kominowy,
c) dzięki wentylatorowi omijają komorą grzewczą,
d) dzięki wentylatorowi omijają komorę wypiekową.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
11. Piec wykorzystywany w produkcji potokowej (taśmowej) to:
a) obrotowy,
b) rurowy,
c) komorowy,
d) tunelowy.
12. Magnetron to:
a) katalizator ciepła,
b) urzÄ…dzenie sterujÄ…ce,
c) z
ródło promieniowania,
d) zabezpieczenie uniemożliwiające przedostanie się mikrofal.
13. Do głównych elementów wyparek próżniowych można zaliczyć:
a) komorę grzejną, płaszcz grzejny,
b) sprężarkę, komorę oparów,
c) komorę grzejną, komorę oparów,
d) skraplacz, płyty.
14. Redukcję ciśnienia w wyparce próżniowej uzyskuje się stosując:
a) kondycjoner,
b) płaszcz grzejny,
c) pompę próżniową,
d) sprężarkę próżniową.
15. Czynnikiem chłodzącym w skraplaczu wyparki próżniowej jest:
a) woda destylowana,
b) chlorek sodu,
c) freon,
d) woda studzienna.
16. Skrócenie czasu odparowania w wyparce możliwe jest dzięki:
a) odparowaniu cieczy w cienkim filmie,
b) wprowadzeniu pary wodnej (o temp. 100°C ) do zagÄ™szczanej cieczy,
c) wprowadzeniu pary wodnej przegrzanej o temp. 400°C,
d) sprężenie zagęszczonej cieczy wrzącej.
17. Wziernik w wyparce umożliwia kontrolę:
a) temperatury zagęszczanej cieczy,
b) ciśnienia zagęszczanej cieczy,
c) poziomu zagęszczanej cieczy,
d) prężności zagęszczanej cieczy.
18. Dział regeneracji ciepła w pasteryzatorze płytowym umożliwia:
a) ogrzewanie cieczy (mleka) do temperatury pasteryzacji,
b) ogrzewanie wchodzÄ…cej do pasteryzatora cieczy,
c) schładzanie, wychodzącej z pasteryzatora cieczy,
d) ogrzewanie wychodzÄ…cej z pasteryzatora cieczy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
19. Autoklaw umożliwia:
a) sterylizacjÄ™,
b) pasteryzacjÄ™,
c) zagęszczenie,
d) prażenie.
20. Sterylizator hydrostatyczny osiąga znaczną wysokość ze względu na:
a) ilość sekcji,
b) skomplikowanÄ… konstrukcjÄ™,
c) zapewnienie odpowiedniego ciśnienia,
d) rodzaj sterylizowanego materiału.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko..........................................................................................
Eksploatowanie maszyn i urządzeń do obróbki termicznej
Zakreśl poprawną odpowiedz

Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Eksploatowanie maszyn
i urządzeń do obróbki termicznej
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 12, 13, 15, 16, 17 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 4, 10, 11, 14, 18, 19, 20 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. b, 4. a, 5. b, 6. b, 7. d, 8. b, 9. c, 10. d, 11. b,
12. a, 13. d, 14. a, 15. a, 16. d, 17. d, 18. c 19. b, 20. c.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Rozróżnia elementy konstrukcyjne
1. blanszownika B P c
Rozróżnia armaturę parnika
2. A P a
ciśnieniowego
Objaśnia zasadę działania kotła
3. B P b
warzelnego
Stosuje zasady obsługi kotła
4. C PP a
warzelnego
Wyjaśnia budowę wanny smażalniczej
5. B P b
Identyfikuje z
ródło ogrzewania płyty
6. A P b
grzejnej
Rozróżnia środki transportu
7. A P d
wewnętrznego
Wyjaśnia zasadę działania pieca
8. B P b
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Wyjaśnia zasadę działania obiegu
9. B P c
cyklotermicznego w piecu
Dobiera piec do rodzaju pracy
10. C PP d
Określa cel stosowania nagnetronu
11. C PP b
Wyjaśnia budowę pieca obrotowego
12. B P a
Identyfikuje główne elementy budowy
13. A P d
wyparki próżniowej
Dobiera czynnik chłodzący stosowany
14. C PP a
w wyparce
Objaśnia zasadę działania wyparki
15. B P a
Wyjaśnia zasadę działania suszarki
16. B P d
Wyjaśnia zasadę działania
17. B P d
pasteryzatora
Określa cel stosowania autoklawu
18. C PP c
Stosuje urzÄ…dzenie do danej metody
19. C PP b
sterylizacji
Określa właściwości konstrukcyjne
20. C PP c
sterylizatora
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej dwutygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.
7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, motywuj uczniów do rozwiązywania zadań).
8. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
9. Sprawdz
testy i dokonaj zbiorczego zestawienia wyników.
10. Przeprowadz
analizę ilościową i jakościową zadań (m.in. wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności).
11. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych uczniów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań wyboru wielokrotnego (tylko jedna odpowiedz jest prawidłowa).
5. Test składa się z zadań o różnym stopniu trudności: zadania są z poziomu podstawowego,
i z poziomu ponadpodstawowego.
6. Odpowiedzi udzielaj na załączonej karcie odpowiedzi. Prawidłową odpowiedz
zakreśl
 X .
7. W przypadku pomyłki dotyczącej wyboru odpowiedzi poprzednio zaznaczoną odpowiedz

zakreśl  kółkiem i zaznacz ponownie  X właściwą odpowiedz
.
8. Przestrzegaj podanej przez nauczyciela normy czasowej (40 min).
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Porozumiewanie się z innymi uczniami lub korzystanie ze  środków pomocy wiąże się
z otrzymaniem oceny niedostatecznej.
11. Jeżeli masz jakieś wątpliwości dotyczące testu spytaj nauczyciela.
12. Po skończonej pracy test wraz z kartą odpowiedzi oddaj nauczycielowi.
Życzę powodzenia
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Ogrzewanie wody za pomocą bełkotki stosowane jest w:
a) kotłach warzelnych,
b) wyparkach.
c) blanszownikach,
d) parnikach.
2. Parnik ciśnieniowy nie posiada:
a) zaworu zwrotnego,
b) zaworu bezpieczeństwa,
c) manometru,
d) zaworu odprowadzajÄ…cego.
3. Potrawy ogrzewane w kotle warzelnym nie przypalają się ze względu na:
a) ogrzewanie kotła energią elektryczną,
b) podwójne ścianki kotła,
c) możliwość szczelnego zamknięcia kotła,
d) ogrzewanie kotła parą.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
4. W trakcie pracy kotła warzelnego należy:
a) kontrolować wskazanie manometru,
b) nie podchodzić do kotła,
c) uruchomić mieszadło,
d) zapoznać się z dokumentacją techniczno-ruchową.
5. Tłuszcz z wanny smażalniczej:
a) odsysa siÄ™ pompkÄ…,
b) zlewa wyprofilowanym lejkiem,
c) zlewa otworem w dnie wanny,
d) wybiera siÄ™ specjalnym wybierakiem.
6. Płyty grzejne mogą być ogrzewane:
a) parÄ… technologicznÄ…,
b) gazu,
c) oleju,
d) wrzÄ…cej wody.
7. Do głównych elementów każdego typu pieca można zaliczyć:
a) wózek obrotowy,
b) palnik,
c) trzon siatkowy,
d) komorÄ™ wypiekowÄ….
8. W piecu komorowym trzon w postaci siatkowej taśmy:
a) pozostaje w bezruchu,
b) wykonuje ruch postępowo-zwrotny,
c) wykonuje ruch okrężny,
d) przesuwa siÄ™ z boku na bok.
9. W obiegu cyklotermicznym spaliny (gorÄ…ce powietrze):
a) za pomocą wentylatora wyprowadzane są przez przewód kominowy,
b) dzięki wentylatorowi omijają komorą grzewczą,
c) za pomocÄ… wentylatora przekazywane sÄ… do ponownego obiegu,
d) dzięki wentylatorowi omijają komorę wypiekową.
10. Piec o działaniu ciągłym to:
a) obrotowy,
b) rurowy,
c) komorowy,
d) tunelowy.
11. Magnetron to:
a) katalizator ciepła,
b) z
ródło promieniowania,
c) urzÄ…dzenie sterujÄ…ce,
d) zabezpieczenie uniemożliwiające przedostanie się mikrofal.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
12. Zaparowanie w piecu obrotowym odbywa siÄ™ przez:
a) natrysk wody na gorÄ…ce stalowe ramy,
b) natrysk wody przez otwory w górnej części komory wypiekowej,
c) nawilżanie komory wypiekowej wodą znajdującą się w rynienkach podłogowych,
d) nawilżanie komory wypiekowej wodą wypływającą z nagrzewnicy.
13. Do głównych elementów wyparek próżniowych można zaliczyć:
a) komorę grzejną, płaszcz grzejny,
b) sprężarkę, komorę oparów,
c) skraplacz, płyty,
d) komorę grzejną, komorę oparów.
14. Czynnikiem chłodzącym w skraplaczu wyparki próżniowej jest:
a) woda studzienna,
b) woda destylowana,
c) chlorek sodu,
d) freon.
15. Skrócenie czasu odparowania w wyparce możliwe jest dzięki:
a) odparowaniu cieczy w cienkim filmie,
b) wprowadzeniu pary wodnej (o temp. 100OC ) do zagęszczanej cieczy,
c) wprowadzeniu pary wodnej przegrzanej o temp. 400OC,
d) sprężenie zagęszczonej cieczy wrzącej.
16. Ciepło do odparowania wody z żywności jest pobierane od gorących powierzchni w
suszarkach:
a) promiennikowych,
b) konwekcyjnych,
c) dielektrycznych,
d) kondukcyjnych.
17. Czynnik grzejny (gorąca woda) i pasteryzowana ciecz w pasteryzatorze płytowym
przepływają:
a) w tym samym kierunku po obwodach płyt,
b) w przeciw prądzie po obwodach płyt,
c) w tym samym kierunku w przestrzeniach kanalikowych,
d) w przeciw prÄ…dzie w przestrzeniach kanalikowych.
18. Autoklaw umożliwia:
a) pasteryzacjÄ™,
b) zagęszczenie,
c) sterylizacjÄ™,
d) prażenie.
19. SterylizacjÄ™ mleka UHT przeprowadza siÄ™ w:
a) sterylizatorze hydrostatycznym pionowym,
b) sterylizatorze inżektorowym,
c) autoklawie obrotowym,
d) autoklawie piomowym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
20. Sterylizator hydrostatyczny osiąga znaczną wysokość ze względu na:
a) ilość sekcji,
b) skomplikowanÄ… konstrukcjÄ™,
c) zapewnienie odpowiedniego ciśnienia,
d) rodzaj sterylizowanego materiału.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko..........................................................................................
Eksploatowanie maszyn i urządzeń do obróbki termicznej
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
7. LITERATURA
1. Ambroziak Z. Produkcja piekarsko-ciastkarska. Cz. 2. WSiP, Warszawa 1999
2. Dłużewski M., Dłużewska A.: Technologia żywności. Cz. 2. WSiP, Warszawa 2001
3. Grzesińska W.: Wyposażenie techniczne zakładów. WSiP, Warszawa 2005
4. Jabłecka J., Zaworska A.: Podstawy przetwórstwa żywności. Cz. 1. eMPi2, Poznań 2005
5. Jastrzębski W.: Technologia chłodnicza żywności. WSiP, Warszawa 1991
6. Lewicki P.P.(red.): Inżynieria procesowa i aparatura przemysłu spożywczego. Tom.2.
WN-T, Warszawa 1990
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36