MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Izabela Rosiak
U\
ytkowanie maszyn i urządzeń do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych 741[01].Z2.02
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr in\
. Gra\
yna Jakubczyk
mgr in\
. Zenobia Zielińska
Opracowanie redakcyjne:
mgr in\
. Joanna Kośka
Konsultacja:
mgr in\
. Barbara Kapruziak
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 741[01].Z2.02
U\
ytkowanie maszyn i urządzeń do wytwarzania i obróbki półproduktów cukierniczych
zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu cukiernik.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 15
5.1. Maszyny i urządzenia do przygotowania surowców i półproduktów 15
5.1.1. Ćwiczenia 15
5.2. Maszyny i urządzenia do obróbki surowców i półproduktów 19
5.2.1. Ćwiczenia 19
6. Ewaluacja osiągnięć uczniów 24
7. Literatura 37
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w jednostce modułowej U\
ytkowanie maszyn i urządzeń do wytwarzania
i obróbki półproduktów cukierniczych, w szkole kształcącej w zawodzie cukiernik.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne, jakie są konieczne by uczeń mógł przystąpić do realizacji tej
jednostki modułowej;
- cele kształcenia, które uczeń opanuje podczas kształcenia w tej jednostce modułowej;
- przykładowe scenariusze zajęć;
- propozycje ćwiczeń po ka\
dym z rozdziałów, które pozwolą uczniom osiągnąć
umiejętności praktyczne związane z tą jednostką modułową;
- przykładowe dwa sprawdziany osiągnięć, które umo\
liwią sprawdzenie wiadomości
i umiejętności opanowanych przez uczniów podczas realizacji programu jednostki
modułowej;
- wykaz zalecanej literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać w celu poszerzenia swoich
wiadomości.
Przy realizacji jednostki modułowej mogą Państwo korzystać z zaproponowanych
w poradniku dla ucznia pytań sprawdzających oraz sprawdzianów postępów uczniów.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone ró\
nymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem: pokazu z instrukta\
em, sytuacyjnej, projektów, przypadków,
gier dydaktycznych oraz ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zró\
nicowane, poczÄ…wszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
741[01].Z2
Techniczna obsługa produkcji
741[01].Z2.02
741[01].Z2.01
U\
ytkowanie maszyn
U\
ytkowanie maszyn
i urządzeń do wytwarzania
i urządzeń magazynowych
i obróbki półproduktów
cukierniczych
741[01].Z2.03
U\
ytkowanie maszyn
i urządzeń do wypieku, sma\
enia
i konfekcjonowania
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- interpretować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
- charakteryzować zagro\
enia zwiÄ…zane z wykonywaniem pracy,
- określać sposoby udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
- określać zasady i techniki utrzymania higieny produkcji,
- posługiwać się instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń,
- posługiwać się Dokumentacją Techniczno-Ruchową maszyn i urządzeń,
- odczytywać oraz sporządzać schematy i rysunki techniczne,
- charakteryzować maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie spo\
ywczym,
- charakteryzować instalacje techniczne zakładu spo\
ywczego oraz rozpoznawać
i odczytywać ich oznakowanie,
- określać zasady korzystania z urządzeń elektrycznych i racjonalnego wykorzystywania
energii elektrycznej,
- określać zasady obsługi urządzeń chłodniczych,
- określać zasady posługiwania się sprzętem i aparaturą kontrolno-pomiarową,
- charakteryzować materiały konstrukcyjne,
- charakteryzować surowce, dozwolone substancje dodatkowe oraz substancje stosowane
w procesie przetwarzania,
- korzystać z przepisów, receptur i norm obowiązujących w produkcji cukierniczej,
- odczytywać oraz sporządzać schematy technologiczne,
- charakteryzować etapy procesu technologicznego, sporządzać harmonogram produkcji,
- określać zdolność produkcyjną zakładu,
- magazynować oraz prowadzić racjonalną gospodarkę surowcami, dozwolonymi substancjami
dodatkowymi oraz substancjami wspomagajÄ…cymi procesy przetwarzania,
- określać zasady dokonywania organoleptycznej oceny surowców cukierniczych,
- obliczać namiary surowców na podstawie receptur,
- przygotowywać surowce do procesu produkcji,
- sporządzać dokumentację produkcyjną,
- określać zagro\
enia zwiÄ…zane z produkcjÄ… cukierniczÄ…,
- przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo\
arowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- scharakteryzować urządzenia do przygotowania surowców cukierniczych do procesu
wytwarzania i obróbki półproduktów,
- wyjaśnić zasady działania i obsługi urządzeń do przygotowania oraz obróbki surowców
i półproduktów,
- obsłu\
yć maszyny i urządzenia do przygotowania oraz obróbki surowców
i półproduktów cukierniczych,
- określić zagro\
enia występujące podczas obsługi maszyn i urządzeń do przygotowania
oraz obróbki surowców i półproduktów cukierniczych,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo\
arowej
podczas obsługi maszyn i urządzeń.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Cukiernik 741[01]
Moduł: Techniczna obsługa produkcji 741[01].Z2
Jednostka modułowa: U\
ytkowanie maszyn i urządzeń do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych 741[01].Z2.02
Temat: Charakterystyka porównawcza miesiarki i ubijarki
Cel ogólny: porównanie miesiarki o działaniu okresowym i ubijarki.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- wskazać przeznaczenie miesiarki i ubijarki,
- określić główne elementy budowy miesiarki i ubijarki,
- scharakteryzować główne elementy miesiarki i ubijarki.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- gra dydaktyczna.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- grupowa jednolita.
Czas: 45 minut.
Åšrodki dydaktyczne:
- plansza, kartoniki, klej,
- regulamin gry dydaktycznej,
- plansza wzorcowa,
- karta ocen za grÄ™ dydaktycznÄ….
Przebieg zajęć:
- czynności organizacyjne,
- nawiązanie do tematu (krótkie powtórzenie),
- omówienie zasad gry dydaktycznej,
- praca w grupach  gra dydaktyczna (układanie kartoników na planszach),
- zakończenie gry  porównanie plansz uło\
onych przez uczniów z planszą wzorcową,
- podsumowanie lekcji.
Zakończenie zajęć
Praca domowa:
W zeszycie sporządzić notatkę, w której nale\
y opisać następujące punkty:
- przeznaczenie,
- główne elementy budowy,
- zasadę działania,
jednego z urządzeń: ubijarki cukierniczej lub miesiarki dowolnego typu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Ocena:
- uzyskana na zajęciach (gra dydaktyczna),
- pracy domowej.
Regulamin gry dydaktycznej.
PRZEZNACZENIE GRY
Gra przeznaczona jest dla 3 4-osobowych grup uczniów, którzy wcześniej poznali
podstawy teoretyczne dotyczące przeznaczenia, budowy oraz działania miesiarki i ubijarki.
Gra pozwala sprawdzić i utrwalić cechy charakteryzujące omawiane urządzenia.
CEL GRY
Celem gry jest prawidłowe uło\
enie kartoników na planszy i utworzenie w ten sposób
tabeli ilustrujÄ…cej charakterystyczne cechy miesiarki i ubijarki.
ZASADY GRY
Uczestnicy gry otrzymują regulamin, planszę i kartoniki, które nale\
y poukładać na
planszy, aby osiągnąć cel gry. Układanie odbywa się zespołowo w danej grupie, przy czym
uczniowie mogą wyłonić lidera organizującego pracę w danej grupie. Przed zakończeniem,
kartoniki nale\
y przykleić do planszy.
Czas na uło\
enie kartoników: ok. 15 20 minut.
Po zakończeniu gry, uło\
eniu plansz przez uczniów, porównuje się je z planszą
wzorcowÄ…
PUNKTACJA
Prawidłowość uło\
enia planszy sprawdza nauczyciel bÄ…dz
wybrany uczeń z innej grupy.
Za ka\
dy prawidłowo uło\
ony kartonik grupa otrzymuje 1 punkt.
Grupa, która wykonała zadanie najlepiej (najszybciej i popełniając najmniej błędów)
otrzymuje 2 punkty jako premię. Grupa, która zajęła drugie i trzecie miejsce otrzymuje premię
po 1 punkcie.
W zale\
ności od liczby zdobytych punktów ustala się ocenę.
Liczba punktów Ocena
do 7 punktów niedostateczny [1]
8 11 dopuszczajÄ…cy [2]
12 14 dostateczny [3]
15 17 dobry [4]
18 20 bardzo dobry [5]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
PLANSZA
CECHY
UBIJARKA MIESIARKA
CHARAKTERYSTYCHNE
przeznaczenie
pojemnik na surowiec
działanie pojemnika
w trakcie pracy
mocowanie pojemnika
elementy robocze
(mieszajÄ…ce)
ruch elementów roboczych
regulacja ruchu elementów
roboczych
elementy wymienne
dodatkowe elementy
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
PLANSZA WZORCOWA
CECHY
UBIJARKA MIESIARKA
CHARAKTERYSTYCHNE
wyrabiania ciast, mieszanie
miesienie ciasta
przeznaczenie kremów, mas, twarogów,
i półproduktów
śmietany, jaj itp.
pojemnik na surowiec kociołek dzie\
a
działanie pojemnika w
pozycja stała ruch obrotowy
trakcie pracy
mocowanie na wsporniku,
pojemnik na wózku
który umo\
liwia
mocowanie pojemnika jezdnym lub umocowany na
podnoszenie i opuszczanie
korpusie urzÄ…dzenia
pojemnika
niewymienne, np.:
elementy robocze wymienne, np.: rózgi,
mieszadło spiralne,
(mieszające) mieszadło płaskie, hak
widelcowe, dwusto\
kowe
ruch wokół pojemnika lub
ruch elementów roboczych ruch obrotowy
planetarny
kilku stopniowa regulacja ustawienie biegu:
regulacja ruchu elementów
ruchu, w trakcje pracy  wolny
roboczych
elementu roboczego  szybki
elementy robocze, kociołki
elementy wymienne brak
o ró\
nej pojemności
dodatkowe elementy palnik gazowy brak
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Cukiernik 741[01]
Moduł: Techniczna obsługa produkcji 741[01].Z2
Jednostka modułowa: U\
ytkowanie maszyn i urządzeń do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych 741[01].Z2.02
Temat: Wykorzystanie maszyn i urządzeń do wytwarzania i obróbki półproduktów
cukierniczych
Cel ogólny: dobrać maszyny i urządzenia wykorzystywane do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych, do określonego asortymentu produkcji.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
 rozró\
nić przez nazwanie maszyny i urządzenia stosowane do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych,
 czytać schematy budowy maszyn i urządzeń stosowanych do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych,
 wyjaśnić działanie maszyn i urządzeń stosowanych do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych,
 określić przeznaczenie poszczególnych maszyn i urządzeń,
 uzasadnić dobór maszyn i urządzeń do danego asortymentu produkcji,
 zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas obsługi maszyn i urządzeń
stosowanych do wytwarzania i obróbki półproduktów cukierniczych,
 analizować zagro\
enia występujące podczas eksploatacji maszyn i urządzeń stosowanych
do wytwarzania i obróbki półproduktów cukierniczych.
W czasie zajęć będą kształtowane umiejętności ponadzawodowe:
- pracy zespołowej,
- korzystania z ró\
norodnych z
ródeł informacji,
- zastosowania wiedzy teoretycznej w praktyce,
- sporzÄ…dzania sprawozdania,
- prezentowania wyników opracowań przy zastosowaniu ró\
nych środków.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- metoda projektów
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- grupy 3 4-osobowe.
Czas: 6 x 45 min.
Åšrodki dydaktyczne:
- podręczniki,
- prospekty i katalogi maszyn i urządzeń stosowanych do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych,
- dokumentacje techniczno-ruchowe maszyn i urządzeń stosowanych do wytwarzania
i obróbki półproduktów cukierniczych,
- sprawozdania i pomoce wykonane przez uczniów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Przebieg zajęć:
Etapy pracy metodą projektów:
Etap I. Wprowadzenie do tematu projektów (planowany czas  1 godzina)
- określenie celu ogólnego zajęć.
Etap II. Organizacja pracy oraz sformułowanie tematu projektu i ustalenie jego zakresu
(planowany czas  1 godzina)
- przedstawienie propozycji składu zespołów roboczych  wybór lidera grupy,
- wyraz
ne sprecyzowanie tematu projektu,
- określenie zakresu projektu i formy prezentacji,
- ustalenie terminu wykonania projektu,
- określenie kryteriów oceniania projektów,
- podpisanie kontraktów.
Etap III. Realizacja projektu - (planowany czas  3 godziny + praca w domu)
- wyszukiwanie i dobór informacji,
- pisanie sprawozdania,
- konsultacje z nauczycielem,
- przygotowanie prezentacji.
Etap IV. Prezentacja projektów (planowany czas  1 godzina)
- prezentowanie, kolejno przez zespoły, swoich projektów przed całą klasą,
- dyskusja, zadawanie pytań.
Etap V. Ocena projektów
- ocena zespołów i poszczególnych uczniów (ocenie podlega sprawozdanie
i prezentacja projektu).
Etap VI. Sprawdzian zało\
onych celów.
Dodatkowe informacje:
Poszczególne grupy uczniów mogą realizować ten sam projekt przydzielony przez
nauczyciela np.:  Wykorzystanie maszyn i urządzeń stosowanych do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych przy produkcji makowca lub dowolnie wybrany przez siebie.
Uczniowie wybierają taki produkt cukierniczy, przy wytwarzaniu którego wykorzystuje się
przynajmniej dwie maszyny lub urzÄ…dzenia.
Zadaniem uczniów jest:
 dobranie maszyn i urządzeń stosowanych do wytwarzania i obróbki półproduktów do
wybranego asortymentu produkcji,
 opisanie budowy, działania i obsługi danych maszyn lub urządzeń,
 przeanalizowanie zagro\
eń występujących podczas eksploatacji wybranych maszyn
i urządzeń,
 sporzÄ…dzenie sprawozdania projektu,
 zaprezentowanie swojego projektu na forum klasy (wskazane jest by uczniowie
wykonali pomoce typu plansze, foliogramy, modele, które wzbogacą prezentację).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Załącznik 1
METODA PROJEKTÓW
Metoda projektów umo\
liwia nabywanie umiejętności rozwiązywania ró\
nych zadań lub
problemów. Rozwija postawy twórcze.
Metoda ta polega na wykonaniu przez uczniów zadań obejmujących pewną większą
partię materiału przez samodzielne sformułowanie tematu i samodzielne poszukiwanie
rozwiÄ…zania pod dyskretnÄ… opiekÄ… nauczyciela.
Wynikiem pracy uczniów jest:
- pisemne sprawozdanie  w którym zawarty jest opis rozwiązania postawionego
problemu i informacje porzÄ…dkowe oraz
- część praktyczna wykonana przez uczniów w celu lepszego przedstawienia
omawianego zagadnienia.
Załącznik 2
KRYTERIA OCENIANIA OSI
GNI
Ć:
W ocenianiu nale\
y uwzględnić umiejętności ukształtowane zgodnie z zało\
onym celem
projektu. Szczególnie wa\
ne są takie kryteria jak: prawidłowość toku rozumowania,
samodzielność i zaanga\
owanie, oryginalność i trafność rozwiązań, korzystanie z ró\
nych
z
ródeł informacji, przedstawiona dokumentacja  sprawozdanie z wykonania projektu, oraz
sama prezentacja. Nale\
y zwrócić równie\
uwagę na estetykę części pisemnej (sprawozdania)
jak i materiałów wspomagających prezentację (np. plansze, foliogramy).
Załącznik 3
KONTRAKT
ZAWARTY POMI
DZY NAUCZYCIELEM A UCZNIEM (UCZNIAMI)
NA WYKONANIE PROJEKTU
Temat.....................................................................................................................................
w dniu..........................................................(dzień, miesiąc, rok)
Kontrakt zawarto pomiędzy...........................................
(nauczycielem)
i uczniami: ............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
klasy....................
Na mocy niniejszego KONTRAKTU:
1. Uczniowie zobowiÄ…zujÄ… siÄ™ do wykonania projektu zgodnego z opisem.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
2. Uczniowie zobowiązują się do zło\
enia sprawozdania i zaprezentowania projektu
w dniu...................................................................................
3. Nauczyciel zobowiązuje się do opieki merytorycznej nad uczniem i ustala następujące
terminy konsultacji:
I konsultacja......................................................
II konsultacja.....................................................
III konsultacja....... ............................................
4. Nauczyciel zobowiązuje się do oceny projektu wg ustalonych kryteriów.
Podpisy akceptujące treść kontraktu:
.............................................................. ................................................
(podpisy uczniów) (podpis nauczyciela)
Załącznik 4
PLAN SPRAWOZDANIA
1. Pierwsza strona z tytułem projektu i nazwiskiem autorów.
2. Spis treści.
3. Streszczenie projektu.
4. Podziękowania.
5. Wstęp (przedstawienie problemu, który jest tematem projektu oraz dotychczasowe
osiągnięcia).
5.1. Warunki projektu (precyzyjne określenie tematu i celu projektu, czas jego
wykonania i dla kogo jest przeznaczony).
5.2. Procedury badań (metody zbierania informacji, korzystanie ze zbiorów biblioteki,
śledzenie prasy, obserwacje, wywiady itp.).
6. Odkrycia i informacje (poszczególne partie odpowiednio zatytułowane  jasno
i logicznie, mo\
na przedstawić rysunki, schematy, wykresy itp.).
7. Wnioski (wnioski z badań i eksperymentów, dobre i złe strony projektu).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
5. ĆWICZENIA
5.1. Maszyny i urządzenia do przygotowania surowców
i półproduktów
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Scharakteryzuj miesiarki na podstawie podanej tabeli.
miesiarka
cechy
spiralna widelcowa kÄ…towa
miesidło
dzie\
a
układ napęd
pulpit sterowniczy
inne
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien zaplanować, czy uczniowie pracują samodzielnie, czy w grupach ze
względu na organizację zajęć. Ćwiczenie to umo\
liwia podsumowanie wiadomości
z zakresu miesiarek.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z rodzajami miesiarek,
2) przeanalizować budowę i działanie miesiarek,
3) scharakteryzować wskazane w tabelce elementy miesiarek,
4) zapisać zebrane wiadomości do tabelki,
5) zaprezentować pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 instrukta\
wstępny,
 samokształcenie kierowane,
 ćwiczenia.
Åšrodki dydaktyczne:
- katalogi i prospekty miesiarek,
- modele miesiarek,
- dokumentacje techniczno-ruchowÄ… miesiarek,
- zeszyt,
- przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Ćwiczenie 2
Określ zasady prawidłowej eksploatacji wywrotnicy podnoszącej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Uczniowie powinni być wcześniej wprowadzeni w tematykę dotyczącą budowy, działania
i obsługi wywrotnicy podnoszącej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z budową i zasadą działania wywrotnicy podnoszącej,
2) określić zagro\
enia jakie mogą wystąpić przy eksploatacji wywrotnicy podnoszącej,
3) określić sposoby zapobiegania zagro\
eniom, które mogą wystąpić przy nieprawidłowej
eksploatacji wywrotnicy podnoszÄ…cej,
4) zapisać i przedstawić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 instrukta\
wstępny,
 samokształcenie kierowane.
Åšrodki dydaktyczne:
- film dydaktyczny dotyczÄ…cy eksploatacji wywrotnicy podnoszÄ…cej,
- dokumentacja techniczno-ruchowa wywrotnicy podnoszÄ…cej,
- zeszyt, przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Wymień główne elementy budowy ubijarki cukierniczej oraz określ jej zasadę działania.
Rys. A. Schemat budowy ubijarki cukierniczej [10, s. 280]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Rys. B. Schemat pracy mieszadła ubijarki ................... [9, s. 292]
Rys. C. Robocze elementy ubijarki: a)......., b)........., c)......, d)........ [2, s. 170]
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Uczniowie powinni być wcześniej wprowadzeni w tematykę dotyczącą budowy, działania
i obsługi ubijarki cukierniczej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować schemat (A) ubijarki cukierniczej,
2) nazwać główne elementy budowy ubijarki wskazane na schemacie (dopasowując nazwy
do odpowiednich cyfr),
3) na podstawie rys. B określić ruch mieszadła ubijarki, a tym samym rodzaj ubijarki,
4) przeanalizować zasadę działania ubijarki,
5) określić rodzaje elementów roboczych ubijarki przedstawionych na rys. C oraz wskazać
ich przeznaczenie,
6) przerysować schemat budowy ubijarki do zeszytu,
7) zapisać główne elementy budowy ubijarki, opisać pracę mieszadła,
8) zapisać nazwy mieszadeł i ich przeznaczenie,
9) zaprezentować pracę.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 dyskusja dydaktyczna,
 samokształcenie kierowane,
 ćwiczenia.
Åšrodki dydaktyczne:
- film dydaktyczny przedstawiający budowę i działanie ubijarki cukierniczej,
- plansze i foliogramy dotyczące budowy i działania suszarki komorowej,
- dokumentacja techniczno-ruchowa ubijarki cukierniczej,
- poradnik,
- zeszyt przybory do rysowania i pisania.
Ćwiczenie 4
Wyjaśnij działanie krystalizatora pomady. Wska\
przeznaczenie poszczególnych
elementów budowy krystalizatora m.in.: zaworu, mieszadła ślimakowego, płaszcza
chłodzącego.
Ułó\
instrukcję obsługi krystalizatora zgodną z zasadami bhp.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien zaplanować, czy uczniowie pracują samodzielnie, czy w grupach ze
względu na organizację zajęć. Uczniowie powinni być wcześniej wprowadzeni
w tematykÄ™ dotyczÄ…cÄ… budowy krystalizatora.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z budową krystalizatora,
2) przeanalizować działanie krystalizatora pomady,
3) określić przeznaczenie poszczególnych elementów budowy krystalizatora m.in.: zaworu,
mieszadła ślimakowego, płaszcza chłodzącego,
4) w oparciu o zasady eksploatacji urządzenia zawarte w dokumentacji technicznej uło\
yć
instrukcję obsługi krystalizatora,
5) zapisać i przedstawić wnioski.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 dyskusja dydaktyczna,
 ćwiczenia.
Åšrodki dydaktyczne:
- film dydaktyczny dotyczÄ…cy eksploatacji krystalizatora,
- dokumentacja techniczno-ruchowa krystalizatora pomady,
- model krystalizatora pomady,
- zeszyt,
- przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
5.2. Maszyny i urządzenia do obróbki surowców i półproduktów
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj na schematach urządzenia stosowane przy formowaniu kęsów ciasta. Omów
ich zasadę działania.
Rys. Schematy działania .......................[1, s. 253], [1, s. 256]
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien zaplanować, czy uczniowie pracują samodzielnie, czy w grupach ze
względu na organizację zajęć. Uczniowie powinni być wcześniej wprowadzeni
w tematykę związaną z urządzeniami do dzielenia i zaokrąglania kęsów ciasta o działaniu
okresowym.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z urządzeniami do dzielenia i zaokrąglania kęsów ciasta o działaniu
okresowym,
2) przeanalizować działanie tych urządzeń,
3) przeanalizować wskazane schematy,
4) rozpoznać urządzenia przedstawione na schematach,
5) nazwać główne elementy budowy zaznaczone na schematach,
6) przerysować schematy do zeszytu podpisując przedstawione na nim urządzenie oraz
wskazane elementy budowy,
7) zaprezentować pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 instrukta\
z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Åšrodki dydaktyczne:
- schematy (plansze i foliogramy) urządzeń do dzielenia i zaokrąglania kęsów ciasta
o działaniu okresowym,
- modele urządzeń,
- dokumentacje techniczno-ruchową urządzeń do dzielenia i zaokrąglania kęsów ciasta
o działaniu okresowym,
- poradnik,
- zeszyt, przybory do rysowania i pisania.
Ćwiczenie 2
Narysuj schemat budowy wałkowarki (wałkownicy).
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Uczniowie powinni być wcześniej wprowadzeni w temat dotyczący budowy, działania
i obsługi wałkowarki (wałkownicy).
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z budową i działaniem wałkowarki,
2) wyszczególnić główne elementy budowy wałkowarki, przeanalizować ich działanie,
3) narysować schemat budowy wałkowarki,
4) na schemacie zaznaczyć główne elementy budowy oraz ruch jaki wykonują,
5) zaprezentować pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 instrukta\
z objaśnieniem,
 samokształcenie kierowane,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- film dydaktyczny dotyczący budowy i działania wałkowarki,
- model wałkowarki,
- dokumentacja techniczno-ruchowa wałkowarki,
- poradnik,
- zeszyt, przybory do rysowania i pisania.
Ćwiczenie 3
Zaplanuj czynności konserwacyjne wykonywane przy komorze rozrostowej stacjonarnej.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien zaplanować, czy uczniowie pracują samodzielnie, czy w grupach ze
względu na organizację zajęć. Uczniowie powinni być wcześniej wprowadzeni
w tematykę związaną z budową i działaniem stacjonarnej komory rozrostowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
CO TRZEBA ZROBIĆ ?
LP. KIEDY?
1.
2.
3. KTO?
4.
& .
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z budową i zasadą działania stacjonarnej komory rozrostowej,
2) przeanalizować dokumentację techniczną stacjonarnej komory rozrostowej,
3) wyszukać czynności składające się na prawidłową eksploatację komory,
4) wypełnić wskazaną tabelkę,
5) przedstawić pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 wykład wprowadzający,
 instrukta\
z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- dokumentacja techniczna stacjonarnej komory rozrostowej,
- poradnik,
- zeszyt, przybory do pisania.
Ćwiczenie 4
Określ rodzaj rozdrobnienia surowca jaki mo\
na uzyskać w wilku stosując dany zespół
rozdrabniający. Podaj przykłady wykorzystania tych układów dla konkretnych surowców.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Rysunek do ćwiczenia 4
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien zaplanować, czy uczniowie pracują samodzielnie, czy w grupach ze
względu na organizację zajęć. Uczniowie powinni być wcześniej wprowadzeni
w tematykę związaną z przeznaczeniem i działaniem wilka.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z przeznaczeniem, budową i działaniem wilka,
2) określić rodzaje elementów układu tnącego,
3) zapoznać się z ró\
nymi mo\
liwościami zastosowania elementów układu tnącego wilka,
4) przeanalizować elementy układu tnącego przedstawionego na rysunkach: a), b) i określić
jaki rodzaj rozdrobnienia surowca mo\
na dzięki nim uzyskać,
5) podać przykłady surowców cukierniczych, które mo\
na poddać rozdrobnieniu stosując
dane zespoły elementów,
6) zapisać i zaprezentować odpowiedz
.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 wykład wprowadzający,
 instrukta\
z objaśnieniem.
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- model wilka,
- dokumentacja techniczna wilka,
- poradnik,
- zeszyt, przybory do pisania.
Ćwiczenie 5
Ułó\
instrukcję obsługi trójwalcarki, korzystając z podanych opisów. Zwróć szczególną
uwagę na bezpieczeństwo pracy podczas obsługi urządzenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Obsługa:
- w zale\
ności od procesu technologicznego  masę walcować powtórnie,
- uruchomić trójwalcarkę przyciskiem sterującym,
- ustawić szczelinę między walcami w zale\
ności od potrzeby,
- napełnić zasyp surowcem,
- wyłączyć trójwalcarkę,
- starannie oczyścić urządzenie,
- w miarę potrzeby opró\
nić wannę z roztartą masą,
- uruchomić trójwalcarkę przyciskiem sterującym,
- wyregulować odległość no\
a zbierajÄ…cego masÄ™ z walca.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien zaplanować, czy uczniowie pracują samodzielnie, czy w grupach ze
względu na organizację zajęć. Uczniowie powinni być wcześniej wprowadzeni
w tematykę związaną z przeznaczeniem, budową i działaniem trójwalcarki.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z przeznaczeniem i budową trójwalcarki,
2) przeanalizować działanie trójwalcarki,
3) zapoznać się z zasadami bhp i zasadami prawidłowej eksploatacji trójwalcarki,
4) przeczytać podane opisy czynności przy obsłudze trójwalcarki i uło\
yć je według
kolejności,
5) sporządzić wykaz  zaleceń i  zakazów , które mo\
na zamieścić przy instrukcji obsługi
pod hasłem Uwaga!, a które związane są z bezpieczną eksploatacją trójwalcarki,
6) sporządzić instrukcję,
7) zaprezentować pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 wykład wprowadzający,
 instrukta\
z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- film dydaktyczny dotyczący eksploatacji trójwalcarki,
- model trójwalcarki,
- dokumentacja techniczno-ruchowa trójwalcarki,
- poradnik,
- zeszyt, przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  U\
ytkowanie maszyn
i urządzeń do wytwarzania i obróbki półproduktów cukierniczych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1 4, 6 11, 13 17, 19 20 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 5, 12, 18 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiÄ…zanie nie mniej ni\
19 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. d, 4. d, 5. c, 6. c, 7. b, 8. a, 9. a, 10. b, 11. b, 12.
b, 13. c, 14. d, 15. b, 16. b, 17. a, 18. d 19. c, 20. d.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Wskazać urządzenie kontrolno-
1 -pomiarowe występujące w mieszaczu A P b
wody
Wyjaśnić cel występowania wkładki
2 B P d
no\
owej w miesiarce spiralnej
Wskazać miesiarkę, której dzie\
a
3 A P d
posiada sto\
ek
Wyjaśnić cel blokowania dzie\
y na
4 C P d
belce wywrotnicy
Scharakteryzować cel pokrycia
5 wewnętrznej powierzchni dzie\
y C PP c
 rilsanem
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
6 Wymienić główne elementy ubijarki A P c
Wskazać prawidłowy sposób zmiany
7 prędkości obrotowej mieszadła B P b
w ubijarce cukierniczej
Dobrać urządzenie do wskazanych
8 B P a
procesów
Określić kierunek przepływu czynnika
9 C P a
chłodzącego w krystalizatorze pomady
Wskazać element budowy
10 krystalizatora umo\
liwiajÄ…cy regulacje B P b
natÄ™\
enia przepływu syropu
Wskazać kształt no\
a w dzielarce
11 A P b
wieńcowej
Dobrać urządzenie, w którym
12 zaokrÄ…glanie odbywa siÄ™ za pomocÄ… C PP b
bębnów kształtujących
13 Wskazać przeznaczenie Multimatu A P c
Zastosować zasadę bezpiecznej obsługi
14 C P d
formierki
Wskazać urządzenie zapewniające
15 odpowiednie parametry w komorze A P b
rozrostowej
Wskazać element budowy wałkownicy,
16 który umo\
liwia regulację grubości B P b
rozwałkowywanego kęsa
17 Dobrać element napędzający wilka B P a
Scharakteryzować ruch jaki wykonuje
18 C PP d
walec rozcierający w trójwalcarce
19 Wskazać przeznaczenie trójwalcarki A P c
Dobrać urządzenie, do wskazanego
20 B P d
procesu
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej dwutygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom mo\
liwość samodzielnej pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.
7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, motywuj uczniów do rozwiązywania zadań).
8. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
9. Sprawdz
testy i dokonaj zbiorczego zestawienia wyników.
10. Przeprowadz
analizę ilościową i jakościową zadań (m.in. wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności).
11. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych uczniów.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcjÄ™.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań wyboru czterokrotnego (tylko jedna odpowiedz jest prawidłowa).
5. Test składa się z pytań o ró\
nym stopniu trudności: pytania 5, 12, 18 są z poziomu
ponadpodstawowego, pozostałe z poziomu podstawowego.
6. Odpowiedzi udzielaj na załączonej karcie odpowiedzi. Prawidłową odpowiedz
zakreśl
 X .
7. W przypadku pomyłki dotyczącej wyboru odpowiedzi poprzednio zaznaczoną odpowiedz

zakreśl  kółkiem i zaznacz ponownie  X właściwą odpowiedz
.
8. Przestrzegaj podanej przez nauczyciela normy czasowej (40 min).
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Porozumiewanie się z innymi uczniami lub korzystanie ze  środków pomocy wią\
e siÄ™
z otrzymaniem oceny niedostatecznej.
11. Je\
eli masz jakieś wątpliwości dotyczące testu spytaj nauczyciela.
12. Po skończonej pracy test wraz z kartą odpowiedzi oddaj nauczycielowi.
śyczę powodzenia
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Ilość pobieranej wody z mieszacza kontroluje się za pomocą
a) wskaz
nika na tablicy sterujÄ…cej.
b) wskaz
nika poziomu.
c) manometru.
d) króćców.
2. Wkładka no\
owa w miesiarce umo\
liwia
a) miesienie du\
ej ilości ciasta.
b) szybsze miesienie ciasta.
c) wypełnia tzw. martwe pole, by ciast było dobrze wymieszane.
d) miesienie małej porcji ciasta.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
3. Sto\
ek w dzie\
y występuje w miesiarce
a) kÄ…towej.
b) widelcowej.
c) zetowej.
d) spiralnej.
4. Dzie\
Ä™ po wprowadzeniu na belkÄ™ wywrotnicy podnoszÄ…cej blokuje siÄ™ by
a) uzyskać prawidłowy kąt przechyłu dzie\
y.
b) móc ją obrócić i podnieść.
c) wprowadzić ją w ruch obrotowy.
d) zabezpieczyć ją przed wypadnięciem.
5. Wewnętrzną powierzchnię dzie\
y miesiarki pokrywa się  rilsanem , ze względu na jego
właściwości
a) antystatyczne.
b) bakteriobójcze i grzybobójcze.
c) zapobiegajÄ…ce przyklejaniu siÄ™ ciasta do powierzchni roboczych.
d) estetyczne.
6. Do głównych elementów ubijarki zaliczamy:
a) kociołki, chłodnicę, osłonę,
b) palnik, dzie\
ę obrotową, mieszadła,
c) kociołki, mieszadła, palnik,
d) dzie\
ę, hak, chłodnicę.
7. Regulacji obrotów mieszadła w ubijarce dokonuje się
a) przed jej uruchomieniem.
b) podczas pracy.
c) tylko z biegu wy\
szego na ni\
szÄ….
d) gdy wyłączony jest palnik.
8. Urządzenie, które umo\
liwia m.in. mieszanie, ubijanie, rozdrabnianie, wyciskanie to
a) mikser.
b) ubijarka.
c) miesiarka.
d) ubijarko-miesiarka.
9. W krystalizatorze pomady kierunek przepływu czynnika chłodzącego, do kierunku
przepływu pomady jest
a) przeciwny.
b) taki sam.
c) poprzeczny.
d) zmienny.
10. Odpowiednie natÄ™\
enie strugi syropu cukrowego w krystalizatorze uzyskuje się dzięki
a) obni\
eniu temperatury wody chłodzącej.
b) regulacji zaworu.
c) wyłączeniu mieszadła.
d) zakryciu pojemnika pokrywÄ….
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
11. Dzielarka górna wieńcowa ma nó\
dzielący w kształcie
a) elipsy.
b) koła.
c) rombu.
d) kwadratu.
12. Kształtowanie za pomocą bębnów kształtujących odbywa się w
a) dzielarko-zaokrąglarce półautomatycznej.
b) Multimacie.
c) rogalikarce.
d) formierce wytłaczającej.
13. Multimat słu\
y do
a) zwijania ciasta.
b) dzielenia kęsów.
c) dzielenia i zaokrąglania kęsów.
d) rozwałkowywania ciasta.
14. Gdy obce ciało dostanie się do leja zasilającego formierki nale\
y
a) wezwać kierownika.
b) wyciągnąć ciało obce ręką.
c) wyjąć ciało obce szczypcami.
d) zatrzymać maszynę.
15. Odpowiednie warunki w komorze rozrostowej zapewnia
a) sprÄ™\
arka.
b) agregat garowniczy.
c) wózek rozrostowy.
d) agregat chłodniczy.
16. Grubość kęsa w wałkownicach mo\
na regulować przez odpowiednie ustawienie
a) dolnego walca.
b) górnego walca.
c) taśmy przenoszącej.
d) posypywacza mÄ…ki.
17. Wilk napędzany jest przez
a) silnik elektryczny.
b) siłą mięśni ludzkich.
c) silnik spalinowy.
d) ogniwo chemiczne.
18. Walec rozcierający w trójwalcówce wykonuje ruch
a) posuwisto-zwrotny.
b) wahadłowy.
c) mimośrodowy.
d) obrotowy i poosiowy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
19. Trójwalcarka umo\
liwia
a) rozwałkowanie ciasta.
b) podział ciasta.
c) mia\
d\
enie surowców.
d) zaokrÄ…glanie ciasta.
20. Do mielenia cukru, goz
dzików, cynamonu itp. u\
ywa siÄ™
a) wilka.
b) ubijarki.
c) wałkowarki.
d) młynka.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko..........................................................................................
U\
ytkowanie maszyn i urządzeń do wytwarzania i obróbki półproduktów
cukierniczych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1
a b c d
2
a b c d
3
a b c d
4
a b c d
5
a b c d
6
a b c d
7
a b c d
8
a b c d
9
a b c d
10
a b c d
11
a b c d
12
a b c d
13
a b c d
14
a b c d
15
a b c d
16
a b c d
17
a b c d
18
a b c d
19
a b c d
20
a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY
Test praktyczny typu próba pracy, jednostopniowy do jednostki
modułowej  U\
ytkowanie maszyn i urządzeń do wytwarzania i obróbki
półproduktów cukierniczych
Zadanie praktyczne
Ubij masÄ™ pianowÄ…, korzystajÄ…c z ubijarki cukierniczej. Zastosuj metodÄ™ tradycyjnÄ… - bez
podgrzewania.
Ubijając masę zastosuj następujące wskazówki:
- na wstępie nale\
y poddać ubijaniu całą porcję białek z I porcją cukru,
- pod koniec czasu ubijania nale\
y dodać II porcję cukru.
W celu uzyskania lepszej stabilności piany mo\
na dodać szczyptę soli.
Surowce w odpowiednich porcjach sÄ… przygotowane, nie wymagajÄ… odwa\
ania.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom
czynności (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań
1 Zaplanować kolejność wykonywanych czynności C P
Zaplanować niezbędne surowce zgodnie
2 C P
z warunkami zadania
Zaplanowanie maszyn i sprzętu zgodnie
3 C P
z warunkami zadania
4 Zorganizować stanowisko pracy C P
Sprawdzić stan techniczny urządzenia zgodnie
5 C P
z dokumentacjÄ… technicznÄ…
Dobrać środki ochrony indywidualnej zgodnie
6 C P
z zasadami bhp
Opuścić wspornik przy ubijarce do umocowania
7 C P
kociołka zgodnie z instrukcją obsługi
8 Zamocować kociołek zgodnie z instrukcją obsługi C PP
Zamocować element roboczy zgodnie z instrukcją
9 C PP
obsługi
Umieścić surowce w kociołku zgodnie z instrukcją
10 C P
obsługi
Podnieść kociołek do pozycji roboczej zgodnie
11 C P
z instrukcją obsługi
Opuścić osłonę zabezpieczającą zgodnie
12 C P
z instrukcją obsługi
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
Uruchomić element roboczy zgodnie z instrukcją
13 C P
obsługi
Regulować prędkość elementu roboczego zgodnie
14 C PP
z instrukcją obsługi
15 Dozować surowce zgodnie z instrukcją obsługi C P
Wyłączyć ruch elementu roboczego zgodnie
16 C P
z instrukcją obsługi
Podnieść osłony zabezpieczające zgodnie
17 C P
z instrukcją obsługi
18 Opuścić kociołek zgodnie z instrukcją obsługi C P
Zdemontować element roboczy zgodnie
19 C PP
z instrukcją obsługi
Zdjąć kociołek (opró\
nić kociołek) zgodnie
20 C P
z instrukcją obsługi
21 Utrzymać ład i porządek C P
22 Zaprezentować i ocenić wykonane zadanie C PP
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłowo wykonaną czynność uczeń otrzymuje 1 punkt. Za z
le wykonanÄ…
czynność lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
Za uzyskanie: 15 punktów  dopuszczający
17 punktów  dostateczny
19 punktów  dobry
21 punktów  bardzo dobry
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia testu praktycznego z wyprzedzeniem co
najmniej jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadania oraz z zasadami oceniania.
4. Omów z uczniami sposób wykonania ćwiczeń.
5. Zapewnij uczniowi stanowisko do samodzielnej pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
Karta obserwacji ucznia
Obszar Punktacja
Sprawdzana czynność Kryterium wykonania
wymagań (0 lub 1)
Planowanie 1. Zaplanowanie kolejności Zapisał według kolejności
wykonywanych czynności następujące czynności:
opuszczenie wspornika,
zamocowanie kociołka,
zamocowanie elementu
roboczego,
umieszczenie surowców
w kociołku,
podniesienie kociołka do pozycji
roboczej,
opuszczenie osłony
zabezpieczajÄ…cej,
uruchomienie elementu
roboczego,
regulowanie prędkości elementu
roboczego,
dozowanie surowców,
wyłączenie ruch elementu
roboczego,
podniesienie osłony
zabezpieczajÄ…cej,
opuszczenie kociołka,
zdemontowanie elementu
roboczego,
zdjęcie kociołka (opró\
nienie
kociołka).
2. Zaplanowanie Zapisał: białka jaj, cukier,
niezbędnych surowców ewentualnie sól.
3. Zaplanowanie maszyn Zapisał: ubijarka cukiernicza,
i sprzętu. rózga gęsta, kociołek,
ewentualnie wózek pod kociołek.
Organizowanie 4. Organizowanie stanowiska Zgromadził potrzebny sprzęt
stanowiska pracy i surowce do wykonania zadania.
pracy 5. Sprawdzenie stanu Sprawdził sprawność ubijarki
technicznego maszyny cukierniczej, rózgi, kociołka.
i sprzętu
6. Dobranie środków Do wykonywania zadania ubrał
ochrony indywidualnej siÄ™ w fartuch ochronny, czepek
zasłaniający włosy oraz buty
ochronne antypoślizgowe
Wykonanie 7. Opuszczenie wspornika Opuścił wspornik kociołka
zadania przy ubijarce do umocowania w dolne poło\
enie (ręcznie za
kociołka pomocą dz
wigni lub
automatycznie za pomocÄ…
przycisku).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
8. Zamocowanie kociołka Zało\
ył i zamocował kociołek na
wsporniku
9. Zamocowanie elementu WÅ‚o\
ył element roboczy  rózgę
roboczego do kociołka i umocował na
wrzecionie
10. Umieszczenie surowców Wlał białka i wsypał I porcję
w kociołku cukru
11. Podniesienie kociołka do Podniósł kociołek do górnej
pozycji roboczej pozycji (ręcznie za pomocą
dz
wigni lub automatycznie za
pomocÄ… przycisku).
12. Opuszczenie osłony Opuścił osłonę
zabezpieczajÄ…cej
13. Uruchomienie elementu Włączył rózgę (za pomocą
roboczego przycisku) zaczynajÄ…c od
najmniejszej prędkości
obrotowej.
14. Regulowanie prędkości Reguluje prędkość obrotową (za
elementu roboczego pomocą pokrętła) mieszadła
zwiększając ją, podczas pracy
ubijarki.
15. Dozowanie surowców Dosypał stopniowo II porcję
cukru, nie podnosząc osłony.
16. Wyłączenie z ruchu Wyłączył rózgę (za pomocą
elementu roboczego przycisku) wcześniej
zmniejszając obroty mieszadła.
17. Podniesienie osłony Podniósł osłonę
zabezpieczajÄ…cej
18. Opuszczenie kociołka Opuścił kociołek do dolnej
pozycji (ręcznie za pomocą
dz
wigni lub automatycznie za
pomocÄ… przycisku).
19. Zdemontowanie Odblokował rózgę, oczyścił,
elementu roboczego wyjął z kociołka i odło\
ył do
mycia.
20. Zdjęcie kociołka Odblokował i zdjął kociołek
z gotowÄ… masÄ… (wyjÄ…Å‚ masÄ…
z kociołka).
21. Utrzymanie ładu Umył rózgę, kociołek, oczyścił
i porządku ubijarkę. Uporządkował
stanowisko pracy.
Prezentowanie 22. Prezentowanie i ocena Ocenił wykonywane czynności
i ocena zadania wykonanego zadania obsługi ubijarki i wskazał
ewentualne nieprawidłowości
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
Materiały dla ucznia:
- Zadanie praktyczne do wykonania,
- Instrukcja obsługi ubijarki cukierniczej,
- Plan działania.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcjÄ™.
2. Przeanalizuj treść zadania typu próba pracy.
3. W trakcie wykonywania zadań będziesz obserwowany przez nauczyciela.
4. Na wykonanie zadania masz 20 minut.
5. Pracuj samodzielnie.
6. Zapisz w przygotowanym miejscu w Planie działania następujące informacje:
- kolejność wykonywanych czynności,
- wykaz niezbędnych surowców,
- wykaz niezbędnych maszyn i sprzętu.
7. Zorganizuj stanowisko pracy.
8. Sprawdz
stan techniczny urzÄ…dzenia.
9. Dobierz środki ochrony indywidualnej.
10. Wykonaj czynności zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpo\
arowej.
11. Po zakończeniu zadania uporządkuj stanowisko pracy.
12. Zaprezentuj sposób i oceń jakość wykonanego zadania.
Zadanie praktyczne dla ucznia
Ubij masÄ™ pianowÄ…, korzystajÄ…c z ubijarki cukierniczej. Zastosuj metodÄ™ tradycyjnÄ…  bez
podgrzewania.
Ubijając masę zastosuj następujące wskazówki:
- na wstępie nale\
y poddać ubijaniu całą porcję białek z I porcją cukru,
- pod koniec czasu ubijania nale\
y dodać II porcję cukru.
W celu uzyskania lepszej stabilności piany mo\
na dodać szczyptę soli.
Surowce w odpowiednich porcjach sÄ… przygotowane, nie wymagajÄ… odwa\
ania.
W czasie wykonywania czynności będziesz obserwowany i oceniany.
Będą oceniane następujące czynności:
- przygotowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami bhp i ergonomii,
- sprawdzenie sprawności urządzenia,
- wykonanie zadania zgodnie z zasadami bhp,
- utrzymanie Å‚adu i porzÄ…dku na stanowisku pracy,
- zaprezentowanie i ocena wykonanego zadania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
Plan działania
1. Kolejność wykonywanych czynności:
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
2. Wykaz niezbędnych surowców:
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
3. Wykaz maszyn i sprzętu:
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
7. LITERATURA
1. Ambroziak Z.: Produkcja piekarsko-ciastkarska. Cz. 1. WSiP, Warszawa 1998
2. Ambroziak Z.: Produkcja piekarsko-ciastkarska. Cz. 2. WSiP, Warszawa 1998
3. Ddłu\
ewski M., DÅ‚u\
ewska A.: Technologia \
ywności. Cz. 2. WSiP, Warszawa 2001
4. Giergielewicz S.: Wyposa\
enie techniczne w przemyśle ciastkarskim. WSiP, Warszawa
1998
5. Grzesińska W.: Wyposa\
enie techniczne zakładów. Kucharz małej gastronomii. WSiP,
Warszawa 2005
6. Jabłecka J., Zaworska A.: Podstawy przetwórstwa \
ywności. Cz.1. eMPi2, Poznań 2005
7. Lewicki P.: In\
ynieria procesowa i aparatura przemysłu spo\
ywczego. Tom 1, WN T,
Warszawa 1990
8. Reński A.: Aparatura i urządzenia techniczne w piekarstwie. WSiP, Warszawa 1987
9. Schünemann T.: Technologia produkcji wyrobów piekarsko-cukierniczych. Wydawnictwo
Fachowe Gilde Sp. z o. o. Warszawa
10. Zajączkowska A.: Podstawy przetwórstwa spo\
ywczego. Format-AB, Warszawa 1998
Literatura metodyczna
1. Niemierko B.: Ocenianie szkolne bez tajemnic. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne,
Warszawa 2002
2. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITE, Radom 1995
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37