Co dalej z leczeniem cukrzycy,
gdy leki doustne juÅ» nie dzia"ajÄ…?
Insulina by"a dla mnie szansÄ…
na normalne Życie
Ty i ja, podobnie jak oko"o 2,6 mln ludzi w Polsce, czyli
niemal 5% spo"eczeł
stwa, mamy cukrzyc´. Ty i ja mamy
jednak szcz´Ä˜cie, poniewaÅ» u mnie i u Ciebie choroba
zosta"a rozpoznana, a zatem dostaliĘmy szans´ na skutecznÄ…
walk´ z cukrzycÄ…. To, czy jÄ… wygramy, zaleÅ»y od nas...
 Konieczna jest zmiana tabletek na insulin´  us"ysza"em
podczas jednej z wizyt od swojego lekarza prowadzÄ…cego. Dlaczego,
skoro od wielu lat regularnie stosuj´ tabletki przeciwcukrzycowe
i nic mnie nie boli?  myĘla"em wówczas. Mia"em juŻ pewne
doĘwiadczenia z zastrzykami, mi´dzy innymi przy pobieraniu krwi
i zastrzykach domi´Ä˜niowych. Wydawa"o mi si´, Å»e moje Å»ycie si´
zmieni, a codzienne wykonywanie wstrzykni´ç z insulinÄ… b´dzie
oznacza"o koniecznoĘç przyznania si´ przed wszystkimi do tego, Å»e
jestem chory, a tym samym naraÅ»´ si´ na dyskryminacj´ otoczenia.
W pierwszym odruchu nie zgodzi"em si´ na nowÄ… terapi´.
Wróci"em do domu i bi"em si´ z myĘlami. Od
lekarza dowiedzia"em si´, Å»e stan cukrzycy
pogarsza si´, a ja chcia"em Å»yç i czuç si´ zdrowo.
Decyzja by"a trudna i naleŻa"a do mnie.
W rezultacie zgodzi"em si´ na insulin´,
której stosowanie okaza"o si´ "atwe,
i szybko nauczy"em si´ z niÄ… Å»yç.
KonsekwencjÄ… mojego wyboru jest dobre
samopoczucie, ch´ç do Å»ycia, mniejsze poziomy cukru we krwi
i spokojne myĘli, bo nie panikuj´, Å»e b´d´ mieç wysoki cukier.
Z perspektywy czasu trudno mi racjonalnie wyjaĘniç, dlaczego tak
bardzo si´ ba"em insuliny, ale teraz wiem, Å»e kaÅ»dy strach (takÅ»e przed
insulinÄ…) moÅ»na oswoiç i tylko ten nieoswojony ma wielkie oczy.
1
W gabinecie lekarskim...
Konieczna jest
zmiana tabletek
???
na insulin´.
Lekarz proponuje leczenie cukrzycy typu 2 insuliną wówczas,
gdy za pomocÄ… leków doustnych nie moÅ»na juÅ» wyrównaç
cukrzycy.
JeĘli chcesz dowiedzieç si´, jak poradzi"em sobie
ze strachem przed insulinÄ…, przeczytaj kolejne strony...
2
Komentarz lekarza
Cukrzyca typu 2 to choroba, która
Zdrowa trzustka wydziela
polega na tym, Że trzustka nie
wystarczające iloĘci
wytwarza insuliny albo insulina nie
insuliny
dzia"a tak, jak powinna. Insulina to
substancja (hormon) wytwarzana
w trzustce w komórkach beta.
Insulina jest konieczna, Żeby komórki
Insulina
ca"ego cia"a mog"y pobieraç glukoz´
z krwi. W cukrzycy  niespalona
glukoza gromadzi si´ we krwi, a jej iloĘç ciÄ…gle si´ zwi´ksza.
Nasz organizm potrzebuje odpowiedniej iloĘci
insuliny, aby móg" prawid"owo funkcjonowaç
 tak jak roĘlina, która potrzebuje wody i s"oł
ca,
aby rosnÄ…ç i prawid"owo si´ rozwijaç.
Jest wielu pacjentów z cukrzycą. KaŻdy z nich ma
inny przebieg choroby i wymaga indywidualnego
leczenia. Leczenie ma na celu utrzymywanie poziomu cukru na
prawid"owym poziomie. Najcz´Ä˜ciej kontroluje si´ cukier we krwi na czczo
oraz po posi"ku. Poleca si´ równieÅ» wykonanie badania hemoglobiny
HbA1c,która jest wskaęnikiem d"ugotrwa"ego jej wyrównania.
Hemoglobin´ glikowanÄ… powinno si´ mierzyç od 1 do 4 razy w roku
w zaleÅ»noĘci od wyrównania cukrzycy i aktualnego leczenia. WartoĘç
powyŻej 7% jest sygna"em, Że cukrzyca jest niew"aĘciwie
kontrolowana.
Cukrzyca typu 2 ma post´pujÄ…cy charakter. Jest to naturalne
i oznacza, Å»e wraz z up"ywem czasu zmienia si´ iloĘç
wydzielanej insuliny i sposób leczenia. Úeby leczenie cukrzycy
3
ZwiÄ…zek pomi´dzy hemoglobinÄ… HbA1c a Ęrednim poziomem glukozy
we krwi w ciÄ…gu 3 miesi´cy
HbA1c
Âredni poziom glukozy w mg/dl Âredni poziom glukozy w mmol/l
(%) mmol/mol
5 31 97 5,4
6 42 126 7,0
7 53 154 8,6
8 64 183 10,2
9 75 212 11,8
Na podstawie:
Nathan D.M., Kuenen J., Borg R. i wsp., Translating the A1C assay into estimated average glucose values, Diabetes Care 2008; 31: 1473-1478.
Zalecenia kliniczne dotyczÄ…ce post´powania u chorych na cukrzyc´ 2014. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego.
powiod"o si´, musi byç tak dobrane, by st´Å»enie glukozy by"o podobne
do obserwowanego u osób bez cukrzycy. Leczenie cukrzycy przebiega
kilkuetapowo i jest zaleŻne od iloĘci wydzielanej insuliny.
Etapy rozwoju cukrzycy
Diagnoza:
cukrzyca
ETAP ETAP ETAP ETAP
przedcukrzycowy I II III
czas
W czasie etapu I cukrzyca jest leczona odpowiednim odŻywianiem
i wysi"kiem fizycznym. W etapie II trzustka jest wspomagana za
pomocÄ… leków doustnych, które  zmuszajÄ… jÄ… do wi´kszej pracy.
Z czasem jednak trzustka ulega wyczerpaniu i leki doustne juÅ» nie sÄ…
w stanie  zmusiç jej do pracy. Gdy leki doustne przestajÄ… dzia"aç,
pacjent przechodzi do III etapu leczenia, który polega na zast´powaniu
naturalnego dzia"ania trzustki wstrzykiwaniem insuliny z zewnÄ…trz
w odpowiedniej dawce.
4
 Co dalej z leczeniem cukrzycy,
Etap II
Niewydolna trzustka wydziela
coraz mniej insuliny
Insulina
Co z tego wynika?
" We krwi pojawiajÄ… si´ wysokie st´Å»enia cukru (tzw. hiperglikemia).
" JeĘli cukrzyca jest niedostatecznie kontrolowana, objawy zbyt
wysokiego poziomu cukru we krwi nasilajÄ… si´. MogÄ… pojawiç si´:
os"abienie i ogólne z"e samopoczucie, brak snu, zaburzenia pami´ci,
impotencja, trudno gojÄ…ce si´ rany; d"ugo i trudno leczone sÄ… infekcje.
Leczenie  zalecenia
Zdrowy styl Życia:
Leki doustne
+ przeciwcukrzycowe
" zdrowe odŻywianie
wspomagajÄ…ce prac´ trzustki
" regularny wysi"ek fizyczny
Poziom cukru
we krwi
5
rzycy, gdy leki doustne nie dzia"ajÄ…?
Etap III
IloĘç wydzielanej insuliny jest
niewystarczajÄ…ca
Insulina
Co z tego wynika?
Po kilku latach leczenia doustne leki przestajÄ… dzia"aç. Objawia si´ to
coraz wi´kszym st´Å»eniem cukru we krwi. JeĘli wartoĘç hemoglobiny
glikowanej HbA1c przekracza 7%, wówczas zaleca si´ leczenie insulinÄ….
STOP
7%
dla HbA1c >7%
Leczenie  zalecenia
Kontynuacja zdrowego stylu Życia
+
Insulina w po"Ä…czeniu
LUB
Tylko insulina
z lekami doustnymi
Poziom cukru
we krwi
6
Gdy lekarz powiedzia" mi:  Konieczna jest
zmiana tabletek na insulin´ , w moich
myĘlach pojawi"o si´ kilka kluczowych
dla mnie pytał
.
Pyta"em:
" Dlaczego mam stosowaç insulin´, skoro nic mnie nie boli?
" Czy b´d´ móg" prowadziç Å»ycie takie jak dotychczas?
" Czy stosujÄ…c insulin´, b´d´ uÅ»ywa" zwyk"ych strzykawek?
" Czy wstrzykiwanie insuliny jest bolesne?
" Czy b´d´ móg" byç samodzielny?
Dlaczego mam stosowaç insulin´,
skoro nic mnie nie boli?
Lekarz wyjaĘni" mi, Że u wielu osób cukrzyca typu 2 nie powoduje
niepokojÄ…cych objawów, co zmniejsza naszÄ… czujnoĘç. Tymczasem
nie leczona cukrzyca ma wp"yw na pogarszanie si´ stanu zdrowia.
Wysoki poziom cukru (na czczo powyŻej 120 mg/dl, a po posi"ku
powyŻej 160 mg/dl) dzia"a bardzo szkodliwie na organizm
i powoduje: utrat´ wzroku, zawa" serca, chorobowe zmiany na stopach
z koniecznoĘcią amputacji w"ącznie, uszkodzenie nerek czy nawet
impotencj´.
Z cukrzycÄ… typu 2 jest podobnie jak
z rosnącą w ogródku marchewką. Ponad
ziemi´ wystaje naç, która z pozoru
wyglÄ…da zdrowo. Dopiero po wyrwaniu
korzenia widaç, Å»e jest on nadgryziony
lub nadgni"y. I moÅ»emy si´ przekonaç, czy
rzeczywiĘcie roĘlina jest zdrowa, czy nie.
7
Czy b´d´ móg" prowadziç podobne Å»ycie
jak dotychczas?
OczywiĘcie, Å»e tak. Miliony osób na ca"ym Ęwiecie stosujÄ… insulin´.
Chorują równieŻ dzieci, które codziennie wykonują samodzielnie
zastrzyki. Osoby m"ode z cukrzycÄ… stosujÄ…ce insulin´ zak"adajÄ…
rodziny, a kobiety nawet po wielu latach choroby zachodzÄ… w ciÄ…Å»´
i rodzÄ… zdrowe dzieci. Ja robi´ wszystko to, co robi"em przed
insulinoterapią: co roku wyjeŻdŻam na wakacje w góry,
pracuj´ w ogrodzie, jeÅ»dÅ»´
obiad
samochodem i na rowerze, chodz´
na spacery z Å»onÄ… i jeÅ»dÅ»´ do lasu
na grzyby. Zjadam 3 posi"ki dziennie,
a insulin´ wstrzykuj´ bezpoĘrednio
przed posi"kiem, gdy jest on juÅ»
gotowy. Insulina nie przeszkodzi"a mi
śniadanie
w realizacji moich planów. Mam wi´cej
kolacja
obowiÄ…zków, ale Å»yj´ tak jak dotychczas.
Czy stosujÄ…c insulin´, b´d´ uÅ»ywa"
zwyk"ych strzykawek?
Podczas wizyty, w trakcie której zgodzi"em si´ na insulin´, otrzyma"em
wstrzykiwacz do jej podawania. W niczym nie przypomina" zwyk"ej
strzykawki. Mog´ go porównaç do eleganckiego pióra lub d"ugopisu.
Nawet gdy robi´ zastrzyk w restauracji, nikt nie zwraca na
mnie uwagi. Wstrzykni´cie wykonuj´ szybko i dyskretnie.
8
Czy wstrzykiwanie insuliny jest bolesne?
NIE. Podawanie insuliny to nie seria bolesnych zastrzyków, tylko
delikatne wstrzykni´cie. DoĘwiadczenia, jakie zdoby"em, stosujÄ…c
inne formy zastrzyków, nie mia"y nic wspólnego ze wstrzykni´ciami
z insuliny. Obecnie stosuj´ cienkie i krótkie ig"y o d"ugoĘci 8 mm.
I musz´ przyznaç, Å»e uk"ucie jest ledwo wyczuwalne.
Zobacz, jak wyglÄ…da ig"a do wstrzykiwania insuliny,
i porównaj ją z innymi ig"ami.
Ig"a do
Ig"a do Ig"a do Ig"a do
wstrzykiwania
pobierania zastrzyków zastrzyków
krwi
insuliny domi´Ä˜niowych przeciwzakrzepowych
9
Czy b´d´ móg" byç samodzielny?
MyĘla"em, Å»e insulina to koniec mojej samodzielnoĘci i b´d´ musia"
prosiç rodzin´ lub piel´gniark´ o pomoc przy wstrzykni´ciach. Po
wykonaniu pierwszego samodzielnego wstrzykni´cia przekona"em si´,
Å»e jednak by"em w b"´dzie. To, co wydawa"o mi si´ skomplikowane,
okaza"o si´ bardzo proste.
Obs"uga wstrzykiwacza jest prosta jak uŻywanie d"ugopisu.
Z "atwoĘciÄ… wymieniam wk"ad z insulinÄ…. WczeĘniej ba"em si´,
Å»e b´d´ pope"nia" b"´dy, ale okaza"o si´, Å»e wstrzykiwacz posiada
dodatkowe funkcje, które informują mnie o prawid"owo
wykonanym wstrzykni´ciu.
Szczególnie ceni´ sobie potwierdzenia dÄ™wi´kowe, np. nastawiam
dawk´ insuliny i wys"uchuj´ odpowiedniej liczby  klikni´ç .
To "atwe: jedno  klikni´cie to jedna jednostka insuliny.
Potwierdzenie nastawienia dawki insuliny
Cztery jednostki
insuliny
Cztery  klikni´cia
10
Warto podjÄ…ç leczenie insulinÄ… wówczas,
kiedy jest na to czas!
Skoro przeczyta"eĘ mojÄ… histori´, zapewne znalaz"eĘ si´ w podobnej
sytuacji jak ja kilka lat temu.
Ja stosowa"em przeciwcukrzycowe leki doustne do momentu, aÅ»
przyszed" czas na w"Ä…czenieinsuliny. Choç na poczÄ…tku by"em zdziwiony,
teraz rozumiem, Że taki przebieg choroby jest rzeczą normalną.
Leczenie rozpoczÄ…"em od dwóch wstrzykni´ç: rano bezpoĘrednio przed
Ęniadaniem i wieczorem bezpoĘrednio przed kolacją.
Mój kolega by" w innej sytuacji  u niego wczeĘniej rozpoznano, Że leki
doustne sÄ… nieskuteczne, i wprowadzono insulinoterapi´. RozpoczÄ…"
leczenie metodÄ… ma"ych kroków od jednego wstrzykni´cia na dob´.
Szybko nauczy" si´ robiç sobie zastrzyki i obecnie nie stanowiÄ… one dla
niego problemu.
W rozmowie z lekarzem przekona" si´, Å»e z cukrzycÄ… jest jak z jazdÄ… na
rowerze. Úeby moÅ»na by"o jechaç, trzeba kontrolowaç stan techniczny
roweru i w razie koniecznoĘci reagowaç na
pojawiajÄ…ce si´ usterki, np. dopompowaç ko"a.
Podobnie w cukrzycy na pewnym etapie naleŻy
 dopompowaç insuliny, Å»eby organizm móg"
prawid"owo funkcjonowaç.
Teraz rozumiem, Å»e warto podjÄ…ç leczenie
insuliną wówczas, kiedy jest na to czas.
Opowiedzia"em Ci, jak
ja poradzi"em sobie ze
strachem i wątpliwoĘciami.
Mnie si´ uda"o, a teraz kolej
na Ciebie, ŻebyĘ oswoi"
swój l´k przed nowym
leczeniem. Powodzenia!
11
DIA/26/05-11/12-12