Victorianism is the name given to the attitudes, art, and culture of the latter two-thirds of the 19th century, especially with reference to English-speaking peoples and the British Empire. Victorianists are people who study Victorianism or the Victorian era.

The word is often specifically directed at Victorian morality, puritanism, and the Victorian Social Order with respect to the contradiction between the widespread cultivation of an outward appearance of dignity and restraint and the simultaneous, reactionary prevalence of hedonistic social phenomena.

Oscar Fingal O'Flahertie Wills Wilde (16 October 1854
30 November 1900) was an Irish playwright, poet and author of numerous short stories and one novel. Known for his biting wit, he became one of the most successful playwrights of the late Victorian era in London, and one of the greatest celebrities of his day. Several of his plays continue to be widely performed, especially The Importance of Being Earnest. As the result of a widely covered series of trials, Wilde suffered a dramatic downfall and was imprisoned for two years hard labour after being convicted of "gross indecency" with other men. After Wilde was released from prison he set sail for Dieppe by the night ferry. He never returned to Ireland or Britain.

While at Magdalen College, Wilde became particularly well known for his role in the aesthetic and decadent movements. He began wearing his hair long and openly scorning so-called "manly" sports, and began decorating his rooms with peacock feathers, lilies, sunflowers, blue china and other objets d'art.

Legends persist that his behaviour cost him a dunking in the River Cherwell in addition to having his rooms (which still survive as student accommodation at his old college) trashed, but the cult spread among certain segments of society to such an extent that languishing attitudes, "too-too" costumes and aestheticism generally became a recognised pose. Publications such as the Springfield Republican commented on Wilde's behaviour during his visit to Boston in order to give lectures on aestheticism, suggesting that Wilde's conduct was more of a bid for notoriety rather than a devotion to beauty and the aesthetic. Wilde's mode of dress also came under attack by critics such as Higginson, who wrote in his paper Unmanly Manhood, of his general concern that Wilde's effeminacy would influence the behaviour of men and women, arguing that his poetry "eclipses masculine ideals [..that..] under such influence men would become effeminate dandies". He also scrutinised the links between Oscar Wilde's writing, personal image and homosexuality, calling his work and lifestyle "immoral".

Wilde was deeply impressed by the English writers John Ruskin and Walter Pater, who argued for the central importance of art in life, an argument laced with a strongly philhellenic and homoerotic subtext[attribution needed]. Wilde later commented ironically on Pater's suppressed emotions: on being informed of the man's death, he replied, "Was he ever alive?" Reflecting on Pater's view of art, he wrote in The Picture of Dorian Gray "All art is quite useless". The statement was meant to be read literally, as it was in keeping with the doctrine of Art for art's sake, coined by the philosopher Victor Cousin, promoted by Theophile Gautier and brought into prominence by James McNeill Whistler. In 1879 Wilde started to teach Aesthetic values in London.
Trade card for 'Aesthetic' cigars, using a photo taken by Napoleon Sarony, 1882

The aesthetic movement, represented by the school of William Morris and Dante Gabriel Rossetti, had a permanent influence on English decorative art. As the leading aesthete in Britain, Wilde became one of the most prominent personalities of his day. Though he was sometimes ridiculed for them, his paradoxes and witty sayings were quoted on all sides.

Aestheticism in general was caricatured in Gilbert and Sullivan's comic opera Patience (1881). While Patience was a success in New York, it was not known how much the aesthetic movement had penetrated the rest of America. So producer Richard D'Oyly Carte invited Wilde for a lecture tour of North America. D'Oyly Carte felt this tour would "prime the pump" for the U.S. tour of Patience, making the ticket-buying public aware of one of the aesthetic movement's charming personalities. Duly arranged, Wilde arriving on 3 January 1882 aboard the SS Arizona. Wilde reputedly told a customs officer that "I have nothing to declare except my genius", although there is no contemporary evidence for the remark.

During his tour of the United States and Canada, Wilde was torn apart by no small number of criticsThe Wasp, a San Francisco newspaper, published a cartoon ridiculing Wilde and Aestheticismbut he was also surprisingly well received in such rough-and-tumble settings as the mining town of Leadville, Colorado.[7] On his return to the United Kingdom, Wilde worked as a reviewer for the Pall Mall Gazette in the years 1887-1889. Afterwards he became the editor of The Woman's World.



James Augustine Aloysius Joyce (2 February 1882
13 January 1941) was an Irish expatriate author of the 20th century. He is known for his landmark novel Ulysses (1922) and its controversial successor Finnegans Wake (1939), as well as the short story collection Dubliners (1914) and the semi-autobiographical novel A Portrait of the Artist as a Young Man (1916).

Although he spent most of his adult life outside Ireland, Joyce's psychological and fictional universe is firmly rooted in his native Dublin, the city which provides the settings and much of the subject matter for all his fiction. In particular, his tempestuous early relationship with the Irish Roman Catholic Church is reflected through a similar inner conflict in his recurrent alter ego Stephen Dedalus. As the result of his minute attentiveness to a personal locale and his self-imposed exile and influence throughout Europe, notably in Paris, Joyce became paradoxically one of the most cosmopolitan yet one of the most regionally focused of all the English language writers of his time.

Joyce już od młodzieńczych lat otrzymywał nagrody za swoje wypracowania, które regularnie pisywał będąc jeszcze w szkole jezuickiej. Jego pierwszym dziełem był słynny "Stefan bohater", które w większej części spalił, a resztki uratowała jego siostra Eileen. "Stefan" okazał się dziełem o wyjątkowej naturze literackiej. Już bowiem tam pisarz wprowadza zaczątki dzieła swego życia- mistrzostwa użycia środka czasowości w dziele literackim i strumień świadomości. Następnie pisał wiersze miłosne i neoromantyczne- "Muzykę Kameralną"- którą uznał za dzieło niedoskonałe. Poza kilkoma wierszami nadającymi się do śpiewania Joyce skwitował książkę słowami "niech ją diabli wezmą". Truman Capote uważa, że gdyby nie następne dzieło Joyce'a, "Dublińczycy", nigdy nie napisałby on "Ulissesa" nazywając to "ćwiczeniem palców". "Dublińczycy" stali się mistrzostwem gatunku opowiadań. W szczególności wymieniane jest tu opowiadanie "Zmarli", które zwane jest doskonałym. Dzieło uznano za zdarcie z prawdziwych Dublińczyków masek. Wielu doszukuje się w nim różnego rodzaju parafraz i parodii, na przykład Ostatniej Wieczerzy. Był także autorem ciekawego dramatu "Wygnańcy", który nie zyskał powodzenia. Osobistości wymieniane w "Dublińczykach" jak i w poprzednich dziełach znajdują swoje miejsce w "Ulissesie", którego autor pisał przez osiem lat.

Virginia Woolf (ur. 25 stycznia 1882 w Londynie, zm. 28 marca 1941 w Rodmell, Sussex), urodzona jako Adeline Virginia Stephen - angielska pisarka i feministka, uważana za jedną z czołowych postaci literatury modernistycznej XX wieku.

W okresie między I i II wojną światową była znaczącą postacią w literackim społeczeństwie w Londynie i członkinią Bloomsbury Group. Jej najbardziej znane powieści to: Pani Dalloway, Do Latarni Morskiej i Pokój Jakuba.

Joseph Conrad, właściwie Józef Teodor Konrad Korzeniowski[1][2] herbu Nałęcz (ur. 3 grudnia 1857 w Berdyczowie, zm. 3 sierpnia 1924 w Bishopsbourne koło Canterbury)
pisarz angielski i publicysta, Polak z pochodzenia.

Józef Korzeniowski był synem pisarza - Apolla Korzeniowskiego. Nie ukończywszy gimnazjum wyjechał w 1874 do Francji i zaciągnął się na statek jako prosty marynarz. W 1894 osiadł w Anglii i poświęcił się pracy pisarskiej; zaledwie rok później wydał pierwszą powieść Szaleństwo Almayera. Publikując na obczyźnie używał pseudonimu Joseph Conrad, który utworzył z imion: Józef i Konrad.

Wybitna twórczość Korzeniowskiego pozostaje zjawiskiem odosobnionym w literaturze światowej, łącząc w sobie nurt romantyzmu z pozytywizmem, symbolizmu z impresjonizmem. Większość przekładów na język polski jest dziełem kuzynki pisarza Anieli Zagórskiej. Pisarz Michał Choromański nazwał Josepha Conrada "Słowackim Wysp Tropikalnych" (tytuł powieści Michała Choromańskiego).

Problematykę powieści Conrada można określić jako psychologiczno-moralną. Akcja tych utworów przeważnie rozgrywa się na morzu, wśród marynarzy, w egzotycznej scenerii Oceanu Indyjskiego, jego wysp i archipelagów. Te specyficzne warunki życia na morzu stały się w jego powieściach doskonałym tłem dla rozważań na temat granic moralnych i etycznych. Conrad stawiał pytania, na które niełatwo odpowiedzieć. Jakie są granice odpowiedzialności człowieka w obliczu zagrożenia przychodzącego z zewnątrz? Czy przy zasadach moralnych i tych, które wyznacza etyka zawodu należy trwać za wszelką cenę, nawet wobec groźby utraty życia? Jakim próbom charakteru jest w stanie sprostać człowiek? Jakie jest znaczenie ludzkiej solidarności?

Moralistyka Conrada ma wymiar uniwersalny, czego dowodzi popularność jego utworów w pokoleniu konspiratorów i członków ruchu oporu przeciw faszyzmowi w latach II wojny światowej.

Jedyną powieścią o tematyce z przeszłości Conrada były "Smugi cienia". Pisał o tym w posłowiu do "W oczach Zachodu" Zdzisław Najder[5]:


William Butler Yeats (czyt. ['je?ts]) (ur. 13 czerwca 1865, zm. 28 stycznia 1939)
poeta, dramaturg i filozof irlandzki, tworzący w języku angielskim, czołowy twórca i działacz literackiego Odrodzenia Irlandzkiego. Motywy swych utworów czerpał z wczesnośredniowiecznej literatury irlandzkiej i folkloru, pozostawał jednocześnie pod wpływem romantycznego wizjonerstwa Blake'a, okultyzmu, prerafaelitów i francuskiego symbolizmu. Laureat literackiej Nagrody Nobla w 1923 roku

Źródeł powstania najobszerniejszej spuścizny po Yeatsie, czyli poezji, szukać należy nie tylko w celtyckich baśniach i podaniach, ale również w spirytualizmie Indii, mistyce buddyzmu oraz, szczególnie w pierwszych tomikach, symbolizmie francuskim. Poezja zdaniem Yeatsa pełni funkcję magicznej linii demarkacyjnej między jawą a światem imaginacji, poezja to wypowiedź pragnień, które możemy zaspokoić tylko w snach i, gdyby wszystkie nasze sny były zaspokojone, nie byłoby już poezji.

Większość historyków literatury podkreśla mistrzostwo formalne utworów poety; jego wiersze, ich zdaniem, nasączone są czarem, liryzmem, nastrojem i muzycznością zamkniętymi w ramy wyważonego rymu i rytmu. Roman Dyboski pisał:

Melodia niesamowita, a tak upajająca jak gra skrzypek cygańskich czy dalekich fujarek na łąkach.

Yeats, mimo iż jego osobowość twórcza kształtowała się w okresie modernizmu, był kontynuatorem myśli romantycznej. Sam napisał o sobie: Jestem ostatnim romantykiem.

W twórczości poetyckiej Yeatsa zwykło się wydzielać kilka etapów
pierwszy z nich, tzw. symboliczny, obejmuje trzy pierwsze zbiory wierszy poety. Szczególnie wydane w latach 90. XIX wieku tomiki Róża i Wiatr poÅ›ród trzcin stworzone zostaÅ‚y pod dużym wpÅ‚ywem Verlaine'a, Mallarmégo i Villiers de l'Isle-Adama, których zresztÄ… poznaÅ‚ w czasie pobytu w Paryżu. Poeta nie znaÅ‚ francuskiego i w peÅ‚nym zrozumieniu teorii symbolizmu pomogÅ‚a mu dopiero wydana w 1899 roku książka Arthura Symonsa Symbolizm w literaturze. Jednak Yeats nie byÅ‚ Å›lepym kontynuatorem myÅ›li francuskiej, można rzec, że na jej fundamentach zbudowaÅ‚ wÅ‚asnÄ…
irlandzkÄ…
koncepcję symbolu. Oto syntetyczne zestawienie podstawowych różnic i podobieństw obu teorii:

Modernism, in its broadest definition, is modern thought, character, or practice. More specifically, the term describes both a set of cultural tendencies and an array of associated cultural movements, originally arising from wide-scale and far-reaching changes to Western society in the late nineteenth and early twentieth century. The term encompasses the activities and output of those who felt the "traditional" forms of art, architecture, literature, religious faith, social organization and daily life were becoming outdated in the new economic, social and political conditions of an emerging fully industrialized world.

Modernism rejected the lingering certainty of Enlightenment thinking, and also that of the existence of a compassionate, all-powerful Creator.[2][3] This is not to say that all Modernists or Modernist movements rejected either religion or all aspects of Enlightenment thought, rather that Modernism can be viewed as a questioning of the axioms of the previous age.

A salient characteristic of Modernism is self-consciousness. This often led to experiments with form, and work that draws attention to the processes and materials used (and to the further tendency of abstraction).[4] The poet Ezra Pound's paradigmatic injunction was to "Make it new!" However, the break from the past was not a clean break. Pound's phrase identified one Modernist objective, even as T.S. Eliot emphasized the relation of the artist to tradition.[5]

Literary scholar Peter Childs sums up the complexity:

"There were paradoxical if not opposed trends towards revolutionary and reactionary positions, fear of the new and delight at the disappearance of the old, nihilism and fanatical enthusiasm, creativity and despair."[6]

These oppositions are inherent to Modernism: It is in its broadest cultural sense the assessment of the past as different to the modern age, the recognition that the world was becoming more complex, and that the old "final authorities" (God, government, science, and reason) were subject to intense critical scrutiny.

Current interpretations of Modernism vary. Some divide 20th century reaction into Modernism and Postmodernism, whereas others see them as two aspects of the same movement.