Przedstaw biografię wybranego przez siebie pisarza i zastanów się jaką rolę pełnią w kulturze biografie wybitnych postaci











Środa, 26 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marzena, Maria, Klaudiusz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Współczesność >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Przedstaw biografię
wybranego przez siebie pisarza i zastanów się jaką rolę
pełnią w kulturze biografie wybitnych postaci










kategoria:   J.polski
zakres:   Współczesność
dodano:   1999-09-23




Biografią,
według Słownika Języka Polskiego PWN, nazywamy "opis życia,
działalności jakiejś osoby, zwłaszcza kogoś wybitnego, sławnego,
często w postaci zbeletryzowanej". Wyraz "biografia" jest
spolszczeniem zestawienia dwóch greckich słów: bios (życie) i
graphien (rytować, rysować, pisać). Zatem dosłownym tłumaczeniem
tego pojęcia na język polski jest "życiorys". Jaką rolę pełnią w
kulturze biografie wybitnych postaci? Spróbujmy rozważyć ten problem
między innymi na podstawie poniższego życiorysu jednego z
najbardziej znakomitych pisarzy fantasy: Johna Ronalda Reuela
Tolkiena. Pewnego marcowego dnia 1891 roku na pokładzie
statku "Roslin Castle" płynącego z Anglii do Afryki znalazła się
dwudziestojednoletnia Mabel Suffield, młoda Angielka pochodząca ze
starej i szanowanej rodziny z Birmingham. Płynęła do Afryki
Południowej by poślubić Arthura Reuela Tolkiena
trzydziestoczteroletniego bankowca, który właśnie otrzymał posadę w
Banku Afrykańskim i jako kierownik filii w Bloemfontein mógł
utrzymać teraz rodzinę. Ślub odbył się 16 kwietnia 1891 roku w
Kapsztadzie. Następnie młode małżeństwo przeniosło się do
Bloemfontein, stolicy Wolnego Państwa Orania. Tam 3 stycznia 1892
roku przyszedł na świat ich pierwszy syn, który otrzymał imiona John
Ronald Reuel, które miały stać się powszechnie znane wśród
dwudziestowiecznych wielbicieli fantasy. 17 lutego 1894 roku urodził
się brat Ronalda: Hilary Arthur Reuel. Gorący klimat Afryki nie
służył małemu Ronaldowi, więc jego matka Mabel Tolkien zdecydowała
się zabrać go wraz z jego bratem do Anglii, co nastąpiło na początku
1895 roku. Arthur Tolkien z powodu interesów nie mógł opuścić
Afryki. W Anglii Mabel Tolkien zamieszkała u krewnych w
Birmingham i tam przez rok, z tęsknotą, aczkolwiek bezskutecznie
wyczekiwała z chłopcami przyjazdu Arthura.15 lutego 1896 roku
małżonek pani Tolkien zmarł po przebyciu bardzo ciężkiej choroby i
wylewu. W 1900 roku Mabel wstąpiła do Kościoła katolickiego. Z
powodu trudnej sytuacji materialnej rodzina Tolkienów kilkakrotnie
musiała przeprowadzać się. Najpierw w 1900 roku na przedmieścia
Birmingham, później w 1901 roku do King's Heath, a następnie w 1902
roku do Edgbaston. Tymczasem w 1900 roku mały John Ronald rozpoczął
swoją edukację. Został zapisany do Szkoły Króla Edwarda, lecz dwa
lata później został zmuszony opuścić tę szkołę na rok i wraz z
bratem Hilarym zapisał się do szkoły świętego Filipa. W 1903 roku
Ronaldowi udało się zdobyć stypendium i wrócił do swej starej
szkoły.Na początku 1904 roku u Mabel została wykryta cukrzyca więc
spędzała ona wiele czasu w szpitalu. Latem mieszkała wraz z
chłopcami w Rednal. Umarła w listopadzie w wieku trzydziestu
czterech lat. Bracia ponownie zmuszeni byli do zmiany miejsca
zamieszkania i w 1905 roku przenieśli się do swej ciotki Beatrice,
która mieszkała przy Stirling Road. W latach 1906- 1911 Tolkien
samodzielnie studiował staroangielski, staronordycki i gocki, zaczął
wymyślać języki z własną gramatyką, oraz pisywać wiersze- część w
fikcyjnych językach. W owym czasie opiekę nad chłopcami sprawował
miejscowy proboszcz, ojciec Francis Morgan, którego Mabel wybrała w
swym testamencie na ich opiekuna. Francis wiele rozmawiał z
chłopcami i zauważył, że są nieszczęśliwi w surowych warunkach,
jakie im stworzyła ciotka Beatrice. Francis znalazł dla braci lepszą
kwaterę w domu pani Faulkner, więc Ronald i Hilary przenieśli się
tam na początku 1908 roku. Tam szesnastoletni Ronald poznał
dziewiętnastoletnią Edith Bratt, która również wynajmowała pokój u
pani Falukner i zakochał się w niej. Jednakże jesienią następnego
roku ojciec Francis wykrył ich romans i wkrótce, w obawie przed
wczesnym małżeństwem i fiaskiem kariery Tolkiena, zabronił Ronaldowi
kontaktowania się z ukochaną do chwili, gdy ten skończy 21 lat. W
1909 roku Tolkienowi nie udało się otrzymać stypendium w Oxfordzie.
Jeszcze przez kilka miesięcy John Ronald widywał się z Edith, ale w
marcu 1910 roku dziewczyna musiała wyjechać do Cheltenham.
Przemówienie Tolkiena po gocku i staroangielsku w szkolnej debacie
stało się motywem przyznania mu małego stypendium i miejsca na
wydziale filologii klasycznej w Exeter Collage. W 1911 roku wraz z
Christopherem Wisemanem, R.Q. Gilsonem oraz kilkoma innymi
przyjaciółmi Ronald Tolkien założył klub T.C.B.S. do którego później
przyjęli również G. B. Smitha. W lecie Ronald zakończył naukę w
szkole i wyjechał do Szwajcarii, gdzie wiele czasu spędził na
górskich wędrówkach. Na jesieni 1911 roku John Ronald rozpoczął
naukę w Oksfordzie. Wciąż pielęgnował w sekrecie swą miłość,
która była dla niego inspiracją i nadzieją na przyszłość, a gdy
tylko zegar wybił północ obwieszczając 3 stycznia 1913 roku oraz
osiągnięcie przez Ronalda pełnoletności solenizant siadł na swoim
łóżku i napisał list do Edith, a pięć dni później spotkał się z nią.
Wówczas Edith zerwała zaręczyny z innym mężczyzną, przeszła na wiarę
katolicką i formalnie zaręczyła się z Ronaldem. W międzyczasie
Tolkien wybrał drugi fakultet i przeniósł się na filologię
angielską, formalnie studiując staronordycki. Gdy w roku 1914
wybuchła I wojna światowa, Ronald zadecydował ukończyć studia przed
służbą wojskową. W 1915 roku z najlepszymi wynikami zadał egzaminy
końcowe i wstąpił do armii, nadal pisując poezje w "baśniowych
językach" i angielskim, w tym "Goblin Feet"- jego pierwszy
opublikowany utwór. 22 marca następnego roku poślubił Edith Bratt. 4
czerwca wyjechał do Francji. Brał udział w bitwie nad Sommą, jednak
zapadł na "gorączkę okopową" i 8 listopada powrócił do domu. Podczas
rekonwalescencji w 1917 roku zaczął pisać "Księgę zagubionych
opowieści"- pierwszy szkic tego, co później zostało nazwane
"Silmariliionem". W tym samym roku urodził się jego pierwszy syn-
John Francis Reuel. W 1918 roku przyjął pozycję młodszego członka
zespołu opracowującego "New English Dictionary" (późniejszy "Oxford
English Dictionary"),przypadła mu litera "W". W 1920 roku otrzymał
posadę wykładowcy na uniwersytecie w Leeds. W październiku urodził
się drugi syn Tolkiena Michael Hilary Reuel. Przez ten czas Ronald
musiał jeździć z Leeds do Oksfordu by odwiedzić rodzinę i dopiero
pod koniec 1921 roku wydzierżawili domek przy St. Mark's Terrace 11.
W pierwszych miesiącach 1922 roku Tolkien poznał młodego
wykładowcę E. V. Gordona i podjął z nim współpracę. Wspólnie
postanowili opracować nowe wydanie średnioangielskiego poematu "Sir
Gawain and the Green Knight" (pol. "Pan Gawen i Zielony Rycerz").
Gordon stał się dobrym przyjacielem Tolkiena i razem założyli klub
Wikingów, którego członkowie spotykali się by razem pić piwo, czytać
sagi i śpiewać stare pieśni. W maju 1923 roku Tolkien nabawił się
zapalenia płuc i dużo czasu spędzał w domu. "Księga zaginionych
opowieści" była już prawie gotowa, jednak wciąż brakowało wyraźnego
zakończenia. Odrobina pracy wystarczyłaby, żeby zwieńczyć dzieło,
ale Tolkien zabrał się za wprowadzanie poprawek, zupełnie, jakby nie
chciał skończyć pisania. W 1924 roku Tolkien został profesorem
języka angielskiego w Leeds i w tym samym roku kupił dom na
przedmieściach przy Darnley Road 2. Na początku tegoż roku Edith
ponownie zaszła w ciążę i w listopadzie urodziła trzeciego syna
Christophera Reula. W 1925 roku ukazał się "Sir Gawain and the Green
Knight", a Tolkien otrzymał posadę profesora języka
staroangielskiego w Oksfordzie. Rozpoczął tam pracę jesienią, a na
początku następnego roku kupił dom przy Northmoor Road 22 i
przeprowadził się tam wraz z rodziną. Na uniwerstyecie w Oksfordzie
poznał w 1926 roku Cliva Stoplesa Lewisa. W 1927 roku Tolkien
przyjął C. S. Lewisa do klubu Coalbiters założonego rok wcześniej i
skupiającego wykładowców, którzy spotykali się wieczorami by czytać
sagi. Pod koniec 1929 roku, tuż przed przeprowadzeniem się do
większego domu, urodziło się czwarte dziecko Tolkiena, córka, której
nadali imiona Priscilla Mary Reuel. Nieco wcześniej Ronald zaczął
układać różne historyjki dla swych dzieci. Tak powstał m.in.
"Roverandom" (pol. "Łazikanty"). Teraz rozpoczął pracę nad nowym
opowiadaniem. Na początku zaczął opowiadać swoim synom historyjkę o
hobbicie przeżywającym przygody w baśniowej krainie, jednak po
pewnym czasie zauważył, że wychodzi mu z tego całkiem ciekawe
opowiadanie. Pod koniec 1932 roku Tolkien pokazał prawie gotowy
maszynopis C. S. Lewisowi, który przyjął go bardzo entuzjastycznie.
W tym czasie Tolkien należał do klubu The Inklings i chodził
regularnie na jego spotkania od czasu rozwiązania Coalbiters. The
Inklings powstał w 1931 roku z inicjatywy studenta Tangye'a Leana.
Jego członkowie spotykali się by czytać i przeprowadzać krytyczne
rozbiory niepublikowanych dzieł. Lewis i Tolkien chodzili na te
zebrania. Kiedy Lean opuścił Oksford nazwa klubu pozostała, ale
oznaczała teraz krąg przyjaciół, którzy zbierali się wokół Lewisa by
czytać islandzkie sagi. Jedną z nielicznych osób, które widziały
"Hobbita" była Elaine Griffiths, studentka Tolkiena. Za jej
pośrednictwem rękopis trafił do wydawnictwa Allen & Unwin.
Wydawnictwo odesłało rękopis Tolkienowi prosząc go o jak najszybsze
napisanie zakończenia książki, by umożliwić jej wydanie. Tolkien
zabrał się do pracy 10 sierpnia 1936 roku, a już w pierwszym
tygodniu października wysłał do redakcji gotowy maszynopis
zatytułowany "Hobbit czyli tam i z powrotem". Po kilkumiesięcznych
problemach związanych z trudnościami technicznymi i korektami
tekstu, "Hobbit" został wydany 21 września 1937 roku. Książka
zrobiła taką furorę, że za namową Stanleya Unwina Tolkien w 1939
roku zaczął pisać kontynuację, która stała się "Władcą Pierścieni".
W 1945 roku Tolkien otrzymał stanowisko profesora anglistyki w
kolegium Merton w Oksfordzie. W międzyczasie dzieci Tolkiena
wydoroślały i dom przy Northmoor Road stał się zbyt duży, więc w
marcu 1947 roku przeprowadzili się z Edith, Christopherem i
Priscillą w pobliże Merton. W 1949 roku ukończył pracę nad "Władcą
Pierścieni" oraz wydał książkę "Rudy Dżil i jego pies". W 1950 roku
Tolkien zaproponował wydanie "Władcy Pierścieni" wydawnictwu
Collins, jednakże po czterech latach ostatecznie książka ukazała się
w wydawnictwie Allen & Unwin. Tom pierwszy "Wyprawa" ukazał się
latem 1954 roku, drugi "Dwie Wieże" w połowie listopada, a trzeci
"Powrót Króla" dopiero 20 października 1955 roku. W 1953 roku
Tolkienowie przeprowadzili się na Sandfield Road na przedmieściu
Oksfordu. W cztery lata po wydaniu "Władcy Pierścieni" w 1959 roku
Tolkien przeszedł na emeryturę. Następnie w kolejnych latach wydawał
swoje opowiadania "Przygody Toma Bombadila" w 1962 roku, "Drzewo i
liść" w 1964, "Kowal z Podlesia Większego" w 1967 roku. W 1968
Tolkienowie przeprowadzili się do Poole, gdzie 29 listopada 1971
roku umarła Edith Tolkien. Ronald po roku powrócił do Oksfordu i
wprowadził się do mieszkania przy Merton Street 21. W 1972 i 1973
roku Tolkien był kilkakrotnie zapraszany do Stanów Zjednoczonych na
amerykańskie uniwersytety po odbiór doktoratów honoris causa, jednak
jego stan zdrowia nie pozwolił mu na to. Wiosną 1972 roku otrzymał z
rąk brytyjskiej królowej Order Imperium Brytyjskiego. W czerwcu 1973
roku dostał doktorat honoris causa na uniwersytecie w Edynburgu,
lecz najważniejszym dla niego był doktorat honoris causa przyznany
mu w czerwcu 1972 roku przez jego własny Uniwersytet w Oksfordzie.
Latem 1973 roku niektórzy z jego bliskich uznali, że jest smutny
i szybciej się starzeje, jednak w lipcu pojechał do Cambridge na
kolację w międzyuniwersyteckim klubie Al Eundem. Pod koniec sierpnia
wyjechał do Bournemouth do lekarza, który nim się opiekował. Nie
czuł się dobrze i mało jadł. W tym samym czasie Michael był na
wakacjach w Szwajcarii, a Christopher we Francji, jednak John i
Priscilla stale mu towarzyszyli. 31 sierpnia został przewieziony do
szpitala gdzie wykryto krwotok z wrzodu żołądka. Rokowania były
pomyślne lecz w sobotę wywiązało się zapalenie płuc i Tolkien zmarł
rano w niedzielę 2 września 1973 roku. Czy biografia jako
gatunek literacki pełni rzeczywiście dużą rolę w kulturze? W postaci
zbeletryzowanej jest pożywką dla ducha jak każda inna pozycja
literatury pięknej. Jest jakby powieścią opartą na faktach. Życie
ludzkie jest bardzo wdzięcznym przedmiotem opisu. Zwłaszcza żywoty
postaci sławnych, wybitnych są wielce interesujące. Powszechnie
wiadomo, że dzieła nie można stworzyć tak po prostu, "na zawołanie".
Potrzebne są do tego czynniki pobudzające, czyli inspiracja, potem
odpowiednie samopoczucie, aż w końcu natchnienie. Ludzi zawsze
frapowała odpowiedź na pytanie "Co zainspirowało artystę X do
stworzenia dzieła Y?". Biografia w tym przypadku doskonale służy
pomocą. Gdyby pod X podstawić "Tolkien", a pod Y "Hobbit", dzięki
powyższemu życiorysowi otrzymamy gotową replikę, która brzmi:
legendy, podania i sagi celtyckie i skandynawskie. Ludzie
najchętniej czytają biografie osób cieszących się szczególną
popularnością, będących bożyszczami pewnych kręgów publiczności,
czyli swoich tzw. idoli. Dzięki życiorysom poznają miejsca
szczególnie bliskie swojemu mistrzowi, dowiadują się o jego
usposobieniu, przyzwyczajeniach, o tym co lubił zjeść, wypić, jaki
typ muzyki preferował co zwykł czytywać, a czym zajmował się w
wolnym czasie. Biografie są swojego rodzaju źródłem kultu. Już w
okresie średniowiecza ludzie zaczytywali się w apokryfach, obierając
sobie żywoty opisanych w nich świętych za wzory do powielania.
Podobną tendencję możemy zaobserwować we współcześnie otaczającym
nas świecie opierając się na przykładzie już dosyć dawno zmarłego
wokalisty legendarnego zespołu Nirvana Kurta Cobaina. Pozostawił po
sobie przecież tylko muzykę, a pamięć o nim wciąż trwa. Dla wielu
młodych ludzi jest on nadal wzorem do naśladowania. Ubierają się oni
w charakterystyczny sposób, mają swój slang, słuchają jednakowej
muzyki, wyrażają identyczne poglądy na różne tematy. Tworzą typową
subkulturę Zastanawiające jest, skąd czerpią materiał informacyjny
na temat idola. Odpowiedź jest oczywista: z mniej lub bardziej
wiarygodnych biografii wokalisty, które są masowo publikowane przez
różnego rodzaju oficyny wydawnicze. W niemniejszym stopniu
możemy zaobserwować wśród społeczeństwa uwielbienie osoby Tolkiena.
Jeszcze za życia stał się postacią kultową dla wszystkich fanów
fantasy i wielbicieli jego świata dopracowanego w najdrobniejszych
szczegółach. Dzieła J. R. R. Tolkiena są dziś kamieniem węgielnym
dla wszystkich miłośników fantasy i milionów czytelników na całym
świecie. Wciąż powstają nowe fankluby tolkienowskie, w wielu krajach
wydawane są czasopisma poświęcone Tolkienowi i Śródziemiu, a wielu
malarzy i pisarzy tworzy dzieła na podstawie świata opisanego przez
Johna Ronalda Reuela Tolkiena. Moim zdaniem najpraktyczniejszą
rolę pełnią biografie poetów. Dzięki nim możemy dociec o co lirykowi
chodziło w niezrozumiałym dla nas fragmencie wiersza porównując to,
co działo się w życiu artysty wówczas, gdy wiersz został napisany.
Ogólnie rzecz biorąc, zaznajomienie się z życiorysem danego liryka w
dużym stopniu ułatwia zagłębienie się w sens jego twórczości i
przesłanie jakie ze sobą niesie. Ja osobiście często sięgam po
biografie, gdy w tytule lub treści wiersza, obrazu, czy utworu
muzycznego którym jestem w danej chwili zafascynowana pojawia się
imię. Przez zwykłą ludzką ciekawość staram się dociec, kim dla
artysty była osoba, o której napisał, którą namalował, dla której
skomponował dany utwór. Często zdarza się, że biografia wybitnej
postaci jest podstawą do napisania scenariusza, a co za tym idzie-
nakręcenia filmu. W obecnych czasach, gdy kino ma pod względem
popularności ogromną przewagę nad innymi dziedzinami i sztuki, a
ludzi niesamowicie interesuje życie osób sławnych, życiorys odgrywa
potężną rolę w kulturze. Możemy to dostrzec obserwując frekwencję
przed telewizorami podczas nadawania choćby kolejnego serialu o
księżnej Dianie, czy Jackie Keneddy. Nie do zakwestionowania jest
również, to jak olbrzymim wydarzeniem w świecie kultury była
premiera biograficznego filmu o Mozarcie "Amadeusz". Warto również
zauważyć, jaką popularnością cieszyła się owa pozycja wśród
społeczeństwa. Z zupełnie "świeżych" przebojów kinowych można
wymienić obsypanego Oskarami "Zakochanego Szekspira", czy nakręcone
przed kilkoma laty "Szaleństwa króla Jerzego". Najciekawszą
odmiana życiorysu jest moim zdaniem autobiografia. Ogromną
przyjemność sprawiło mi zapoznanie się ze szczegółami życia jednej z
moich ulubionych pisarek Małgorzaty Musierowicz na podstawie książki
"Tym razem serio. Opowieści prawdziwe", w której miałam okazję
dopatrzenia się zbieżności niektórych motywów z przeszłości pisarki
z motywami powieści jej autorstwa. Poza nią autobiografie wydało
wielu innych literatów, na przykład najwybitniejsza polska autorka
powieści o tematyce kryminalnej, powszechnie uwielbiana w kręgach
miłośników tego typu literatury: Joanna Chmielewska. Szczególnie jej
życiorys wart jest moim zdaniem przeczytania ze względu na mnogość
szczegółów zawartych zarówno w nim, jak i w pozycjach
beletrystycznych przez nią napisanych. Innym przykładem
autobiografii, która stała się niemalże przedmiotem kultu jest...
piosenka. "Autobiografia" grupy Perfekt stała się przebojem nie
tylko ze względu na zaznajomienie nas z wydarzeniami z życia jej
autora w postaci bardzo przystępnej i przyjemniej dla ucha, ale
również dlatego, iż w ciężkich latach okresu stanu wojennego
dodawała otuchy ludziom zawartą w sobie polityczną alegorią, nie do
rozszyfrowania dla ówczesnych władz. Moim zdaniem biografia
pełni ogromną rolę w kulturze, i to nie tylko w sferze materialnej,
praktycznej, jako "książka do poczytania" i poznania życia osoby,
której twórczość szczególnie nas frapuje, ale również jest istotnym
motywem kultury duchowej. Opisując człowieka, który w swoim życiu
czegoś dokonał, pozostawił po sobie ślad, co jest według mnie sensem
bytu istoty ludzkiej na ziemi, daje nam przykład na którym warto
jest się wzorować. Tym samym jest pewnego rodzaju zalążkiem kultu, a
jednocześnie elementem kultury.







Autor: ryba

Ocena : 3.5 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000