Wybrani przedstawiciele literatury współczesnej

'); //-->

Wybrani przedstawiciele literatury współczesnej
LEOPOLD STAFF (1878-1957)
- w klasycyzującej liryce refleksyjno-filozoficznej łączył spontaniczną
afirmację życia z postawą sceptyka-humanisty;
- zbiory: "Sny o potędze", "Wysokie drzewa", "Martwa pogoda", "Wiklina";
- dramat poetycki "Skarb";
- "Pierwsza przechadzka" - wiersz napisany po zbombardowaniu Warszawy;
- poeta pełen optymizmu, głoszący pochwałę życia.
KONSTANTY ILDEFONS GAŁCZYŃSKI (1905-1953)
- utwory przesycone nastrojowym liryzmem, fantastyką i groteskowo-absurdalnym humorem;
- wiersze: zbiór "Zaczarowana dorożka";
- pieśni, poematy: "Niobe", "Wit Stwosz";
- "Pieśń o żołnierzach z Westerplatte".
KRZYSZTOF KAMIL BACZYŃSKI (1921-1944)
- poeta, czołowy liryk pokolenia wojennego;
- wyraża tragiczne przeżycia swojego pokolenia;
- szanse ocalenia człowieka upatruje w postawie patriotycznej, heroizmie
i humanizmie;
- "Rodzicom" - poeta patriota, nie lęka się śmierci - zapewnia, że wytrwa;
- "Pokolenie" - wypowiada się w imieniu wszystkich młodych ludzi, których
najpiękniejsze lata przypadły na "czas wielkiej próby";
- "Elegia o... chłopcu polskim" - matka zwraca się do syna poległego, który stał
się w młodym wieku uczestnikiem tragicznych wydarzeń wojennych;
- zbiory pośmiertne: "Śpiew z pożogi", "Utwory zebrane".
ROMAN BRATNY (ur. 1921)
- prozaik, poeta, publicysta;
- "Kolumbowie - rocznik 20" - powieść o losach młodzieży z AK;
- opowiadania o współczesnej tematyce politycznej;
- wiersze, scenariusze filmowe.
ZOFIA NAŁKOWSKA (1884-1954)
- czołowa przedstawicielka realistycznej prozy psychologicznej i
społeczno-moralnej;
- powieści: "Romans Teresy Hennert", "Niedobra miłość", "Granica";
- dramat "Dom kobiet";
- opowiadanie "Medaliony" - relacja o zbrodniach hitlerowskich;
- szkice, dzienniki.
TADEUSZ BOROWSKI (1922-1951)
- prozaik, poeta, publicysta;
- w zbiorach opowiadań "Byliśmy w Oświęcimiu", "Kamienny świat", "Pożegnanie
z Marią" dał obraz rozpadu wartości humanistycznych i deprawacji człowieka
w hitlerowskim systemie masowej zagłady;
- "Opowiadania": "Pożegnanie z Marią" - to nie bohaterska walka z okupantem,
ale interesy, walka o jak "najlepszy" byt; "U nas w Auschwitzu", "Ludzie, którzy szli" -
próba "dostosowania" się do okoliczności i życia obozowego; "Proszę państwa do gazu".
MIRON BIAŁOSZEWSKI (1922-1983)
- stworzył własny typ liryki opartej na zasadach eksperymentu
językowo-poetyckiego;
- zbiory: "Obroty rzeczy", "Było i było";
- utwory dramatyczne;
- "Pamiętnik z powstania warszawskiego" - bohater zbiorowy.
JERZY ANDRZEJEWSKI (1909-1983)
- "Ład serca" - powieść o problematyce moralnej;
- "Noc" - zbiór opowiadań okupacyjnych;
- "Popiół i diament" - powieść o powojennych konfliktach politycznych (walka PPR z AK);
- metaforyczne opowieści historyczne ("Ciemności kryją ziemię", "Bramy raju")
i współczesne ("Złoty lis", "Idzie skacząc po górach").
TADEUSZ RÓŻEWICZ (ur. 1921)
- poeta, dramaturg, prozaik;
- od doświadczeń wojenno-okupacyjnych przeszedł ku problemom moralnym
współczesnej cywilizacji;
- poeta moralista, najbardziej przeraża go brutalne zobojętnienie na losy innych ludzi;
- zbiory wierszy i poematy: "Niepokój", "Głos Anonima";
- dramat groteskowy "Świadkowie";
- "Ocalony" - "Mam dwadzieścia cztery lata / ocalałem / prowadzony na rzeź";
w obliczu wojny utraciły sens dotychczas funkcjonujące pojęcia etyczne -
cnota, występek, prawda i kłamstwo, męstwo i tchórzostwo okazały się pustymi wyrazami;
- "Krzyczałem w nocy" - podmiot liryczny wyznaje, że umarli wciąż stoją przed jego oczyma;
- dramat "Kartoteka" - człowiek w kilku rolach: dyrektor operetki, maturzysta,
polski partyzant; jego wiek zmienia się, ma wiele imion; jest bierny - Chór
Starców wzywa go, aby coś zrobił, aby posuwał akcję naprzód; nie wie, jaki ma
cel w życiu, jakie są jego poglądy polityczne, czy wierzy w zbawienie; ukazany
został w utworze przeciętny, współczesny Polak.
SŁAWOMIR MROŻEK (ur. 1930)
- dramaturg i prozaik;
- groteskowo-satyryczne opowiadania ("Słoń");
- "Tango" - dramat idei; dekoracje przedstawiają świat pomylenia,
przypadkowości, niechlujstwa (od czasu śmierci dziadka stoi katafalk, kołyska
25-letniego Artura); brak zasad w stosunkach międzyludzkich.
CZESŁAW MIŁOSZ (ur. 1911)
- poeta, eseista, powieściopisarz, tłumacz poezji i Biblii;
- powieści: "Dolina Issy", "Zdobycie władzy";
- tomy esejów: "Zniewolony umysł" (1953), "Rodzinna Europa" (1959), "Ziemia Ulro" (1977);
- "Campo di Fiori" - poeta mówi o obojętności ludzi wobec bohaterstwa, cudzego
nieszczęścia, cierpienia czy śmierci - na placu Campo di Fiori przed wiekami
został stracony Giordano Bruno; mimo egzekucji życie w mieście toczyło się
normalnie, podobnie jak w Warszawie w czasie okupacji;
- "Piosenka o końcu świata" - czytelnik obserwuje pogodzenie się podmiotu
lirycznego z faktem, że oto koniec świata "staje się już"; oczekiwany
kataklizm jednak nie nadchodzi - Staruszek mówi, że świat kończy się dla
każdego innego dnia, każdego dnia ktoś umiera, a spokój i pogodę życia
osiągnie tylko ten, kto uświadomi sobie konieczność śmierci;
- Nagroda Nobla.
ALBERT CAMUS (1913-1960)
- pisarz francuski zbliżony do egzystencjalizmu;
- powieści: "Obcy", "Dżuma";
- dramaty: "Kaligula", "Stan oblężenia";
- eseje: "Mit Syzyfa", "Człowiek zbuntowany";
- Nagroda Nobla.
ERNEST HEMINGWAY (1899-1961)
- wybitny prozaik amerykański;
- nowy styl - prostota, lapidarność wypowiedzi, potoczne słownictwo,
ograniczony komentarz odautorski;
- w jego utworach świadomości tragizmu ludzkiego losu towarzyszy afirmacja
świata i humanistycznych wartości indywidualnego heroizmu;
- powieści i nowele: "Pożegnanie z bronią" (1929), "Zielone wzgórza Afryki"
(1930), "Biedni i bogaci" (1937), "Komu bije dzwon" (1940), "Stary człowiek
i morze" (1954);
- Nagroda Nobla.
MICHAŁ SZOŁOCHOW (1905-1984)
- pisarz rosyjski;
- epopeja "Cichy Don";
- powieść "Zorany ugór";
- opowiadanie "Los człowieka";
- Nagroda Nobla.