Niektórzy przedstawiciele literatury współczesnej

WŁADYSŁAW BRONIEWSKI
- "Żołnierz polski" - synteza losów narodu w okresie II wojny;
- nastroje i uczucia przedstawiane za pomocą obrazów;
- "Ballady i romanse" - tragiczne losy małej Żydówki;
LEOPOLD STAFF
- "Pierwsza przechadzka" - wiersz napisany po zbombardowaniu Warszawy;
- poeta pełen optymizmu, głoszący pochwałę życia;
KONSTANTY ILDEFONS GAŁCZYŃSKI
- "Pieśń o żołnierzach z Westerplatte"
KRZYSZTOF KAMIL BACZYŃSKI (1921-1944)
- wyraża tragiczne przeżycia swojego pokolenia;
- szanse ocalenia człowieka upatruje w postawie patriotycznej, heroizmie i
humanizmie;
- "Rodzicom" poeta patriota, nie lęka się śmierci - zapewnia, że wytrwa;
- "Pokolenia" - wypowiada się w imieniu wszystkich młodych ludzi, których
najpiękniejsze lata przypadły na "czas wielkiej próby". Przyroda jesienią i
trupy ludzkie. "Nas nauczono. Nie ma litości. (sumienia, miłości, Trzeba
zapomnieć...)".
- "Elegia o chłopcu polskim" - matka do syna poległego, który stał się w młodym
wieku uczestnikiem tragicz-nych wydarzeń wojennych;
- "Z głową na karabinie" - wspomina lata dziecięce; teraz przesypia "czas
wielkiej rzeźby z głową ciężką na karabinie". Kiedyś "...się kochało wielkie
sprawy głupią miłością".
ROMAN BRATNY
- "Kolumbowie - rocznik 20"
ZOFIA NAŁKOWSKA (Komisja do Badania Zbrodni Hitlerowskich)
- "Medaliony"
TADEUSZ BOROWSKI
- "Opowiadania":
- "Pożegnanie z Marią" - to nie bohaterska walka z okupantem, ale interesy,
walka o jak najlepszy (...) byt;
- "U nas w Auschwitzu" - próba "dostosowania" się do okoliczności i życia
obozowego;
- "Ludzie którzy szli" - starsi więźniowie grają w piłkę, a obok gazują tysiące
ludzi;
- "Proszę państwa do gazu"
MIRON BIAŁOSZEWSKI
- "Pamiętnik z powstania warszawskiego" - bohater zbiorowy
JERZY ANDRZEJEWSKI
- "Popiół i diament" - walka PPR z AK
TADEUSZ RÓŻEWICZ
- poeta moralista, najbardziej przeraża go brutalne zobojętnienie na losy
innych ludzi;
- "Ocalony" - "Mam dwadzieścia cztery lata / ocalałem / prowadzony na rzeź" w
obliczu wojny utraciły sens dotychczas funkcjonujące pojęcia etyczne. Cnota,
występek, prawda i kłamstwo, męstwo i tchórzostwo oka-zały się pustymi
wyrazami;
- "Krzyczałem w nocy" - podmiot liryczny wyznaje, że umarli wciąż stoją przed
jego oczyma;
- dramat "Kartoteka" - człowiek w kilku rolach, dyrektor operetki, maturzysta,
polski partyzant, jego wiek zmie-nia się, ma wiele imion; pokój jest jakby na
ulicy. Jest bierny, Chór Starców wzywa go, aby coś zrobił, aby posuwał akcję
naprzód. Spotyka Niemkę, Nauczyciela, Dziennikarza. Nie wie, jaki ma cel w
życiu, jakie są jego poglądy polityczne, czy wierzy w zbawienie. Ukazany został
w utworze przeciętny, współczesny Polak.
SŁAWOMIR MROŻEK
- "Tango" - dramat idei; dekoracje przedstawiają świat pomylenia,
przypadkowości, niechlujstwa; od czasu śmierci dziadka stoi katafalk, kołyska
25 letniego Artura; brak zasad w stosunkach międzyludzkich powoduje zaniknięcie
wykroczeń;
CZESŁAW MIŁOSZ
- "Campo di Fiori" - poeta mówi o obojętności ludzi wobec bohaterstwa, cudzego
nieszczęścia, cierpienia czy śmierci. Na placu Campo di Fiori przed wiekami
został stracony Giordano Bruno. Mimo egzekucji życie w mieście toczyło się
normalnie. Podobnie w Warszawie w czasie okupacji;
- "Piosenka o końcu świata" - czytelnik obserwuje pogodzenie się podmiotu
lirycznego z faktem, że oto koniec świata "staje się już". Oczekiwany kataklizm
nie nadchodzi. Staruszek mówi, że świat kończy się dla każdego innego dnia,
każdego dnia ktoś umiera, a spokój i pogodę życia osiągnie ten, kto uświadomi
sobie koniecz-ność śmierci;
ALBERT CAMUS (1913-1960)
- powieść "Obcy"; dramat "Kaligula"; esej "Mit Syzyfa";
- powieść "Dżuma"(1947); dramat "Stan oblężenia"; esej "Człowiek zbuntowany";
ERNEST HEMINGWAY (1898-1961)
- nowy styl; prosty, dąży do lapidarności wypowiedzi, potoczne słownictwo,
ograniczony komentarz odautorski;
- "Pożegnanie z bronią" (1929), "Zielone wzgórza Afryki" (1930), "Biedni i
bogaci" (1937), "Komu bije dzwon" (1940), "Stary człowiek i morze" (1954);
nagroda Nobla;
MICHAŁ SZOŁOCHOW
- powieść "Cichy Don", opowiadanie "Los człowieka".