wmp0013

si.iw /."ś gcnic/ncgo pr/ekazywunist cech leży działalność kwasów nukleinowych DNA (kws:s dezoksyrybonukleinowy) zawartych w 23 parad'. chromosomów i przekazujących informacje gcoiczne do eylo-pla/.my przez RN A (kwas rybonukleinowy), klóry powoduje .stalą syntezę białek w komórce. Sprawa zaś dziedziczności wyjaśnia uzdolnienia lub Initii)ości rozwojowe w postaci niedorozwoju umysłowego czy ograniczenia. Dorobek biologii wychowawczej Sianowi dalej pod-siawy dia leorii wychowani;: fizycznego, dietetyki oraz higieny rozwojowej. szkolnej ^; społecznej.

b) Długą ważną nauką w dziale opisującym zjawiska w wychowaniu jest psychologia wychowania. Olmjmujc ono S/.eieg dyscyplin pokrewnych i graniczących za sobą. jak psychologia rozwojowa o roz-ftoju psychicznym u dzieci (pedologia) i młodzieży (lichologia) oraz dorosłych (andrologia). jak psychologia wychowa wc/a o uwarun-kowanir.ch psychiki dziecka w rodzinie, jako ucznia w szkole, widza w krnic, czytelnika książek, jako harcerza w drużynie itp. Dochodzą do nich jeszcze psychologia różnicowa wraz z. cha rak (urologią i typologią oraz diagnostyką szkolną o poznaniu uczniów, psychopatologia dziecięca i młodocianych wraz z higieną psychiczną, a wjeszrie psychologia szczegółowa w postaci psychodydaktyki o procesach nauczania i psy-chopedagogikj o procesach zachowania się¹'”.

Psychologia rozwojow:-; uslalila, że dziecko nic jest miniaLunj doro.depo. ani bezduszną rzeczą czy Stanem przejściowym. który nic pozostawia śladu. Rozwój psychiczny przechodzi określone Jazy; niemowlęctwa i I rok życia), okres poniumowięcy (do 4 r.), dziecięctwo przedszkolne ido ? '.). dziecięctwo szkolne {do 12 r.), wiek dorastania i dojrzewania płciowego (dziewczęta 12-15 r.. chłopcy 13-17), wiek młodzieńczy (dzicwc/eia .6-/0. chłopcy 18 24 r.j. Każdy z tych okresów ma właściwe sobie cechy umy.słowośd, wyobraźni, woli, uczuć ; światopoglądowej postawy wobec rzeczywistości, która w wieku przedszkolnym ma charakter magiczny, potem naiwnorcałistycztiy.

'^r 5>. Jj tachcvz- k . Pxycbofo*ia jtikajedna £ podstaw fcowycztiycJi {>vtluy;oy,iki

tW: J PmtegpgiSs Hit .	^rrkofy. d" cyc. s. 82-03;	S. Kxliman, Psychologio
ir>=-:.vyi=iivł,jv7 i y:	dla pMfagłigf&i (W:) Fc>fufio}}v	la iw usiii^ufi szkoły, dz. cyt..
Ł v-'- l«V: 1. I n mas	i ?. t vi a k •, / atgAibiimpsycfwUytu *	wsorJir sic (W:) Pcłfttno&iktf no
i.si:iy:;.j, trkr.fy. <1/.. <:■	s. 110-135; ;. I'ii-u-u Zwt:<	Wie psirfiolttyii AUt {wif/ty.ofi-
Ś-! (W;) A^-,fiA-i s-7-ym	!.•<}.'?? ; !pvkvyte wsindtlzinlującc Z	pcdagagiKn. W:nS/aiva I%0

:. IS7-2C.2. 56

subicklywnonegaiywny, idealistyczny, dopóki osław;; la nic zharmonizuje się u człowieka dojrzałego*⁰.

Psychologia zaś wychowawcza studiuje procesy uczenia s:c dzieci i młodzieży oraz procesy zachowania sic. w których specjalne znaczenie posiadają stany frustracji⁷⁰ (lac. fr ust rafio - zawód, niepowodzenie), jako przykre przeżycia pod wpływem za hamowania zasadniczych dążeń jednostki, prowadzące do reakcji obronnych w formie agresji, cofnięcia się <lo pierwotnych form zachowania się jak płacz (regresja), podstawiania nowych celów (kompensacja) il.p. Ważna lakżc dla pedagoga jest psychopatologia, która informuje o dzieciach trudnych, nerwicowych, psychopatycznych, anormalnych umysłowo (deóilizm, iinbeeyjtem, idiotyzm - dziś ze względów wychowawczych określane jako lekki, umiarkowany, znaczny i głęboki niedorozwój umysłowy, inaczej upośledzenie umysłowe)⁷¹, i chorych psychicznie.

c) Trzecią z kolei nauką opisującą zjawiska społeczno w wychowaniu stanowi socjologia wychowania. Zajmuje się ona badaniem zaież ności wychowania i jego wyników od środowiska społecznego, w kto rym rozwój człowieka się odbywa. Na to środowisko składają się zwyczaje, slosimki i oddziaływania między ludźmi, organizacje i in-siytucje społeczne. Środowiska wychowawczo są polem ścierania się różnych wpływów i sil tłążemowych całego społecznasiw>:⁷⁷. jako /.organizowanego kompleksu grup społecznych. Podstawę każdej gru py społecznej stanowią wartości szanowane przez członków i tworzące wspólnotę społeczną jako dobro wspólne, r.n które składają się interesy, język, obyczaje, poglądy. Pudslawową, życiodajną grupą społeczną bezpośredniego kontaktu jest rodzina, która swym zdrowiem, trwałością s miłością zapewnia najlepsze środowisko wycl-.o-

	’ S. S z u m a n. Kozi rój psychiczny	ifzieci i (.‘i.^1	i kL*	-r vv		va	D-S^1.
1.. W	o 1 o s z y n o w 3. fiktffabffsfa pamago	i Kycfiowtiit,	War	?zawa :	; *;<*:>;	M.	Ż ■? b-
l <l W i	: k a (red.). Psychologia rozwojowa ihfetti i >oto<f:icż\		. V,’ai	iszawa	\m.
	^0 Oz. f: z a p <> w. Spór o pojęcie fiuii	rui:;i, „Kwart	a In iż	Pcdag	oę..^:'
A. F	t a ez e k. Mtotyfikocje koncepcji frusi	facji. ..Psj-dn		: Wych	cwaweza'		’ l%0
nr t;	J. Rcy k o w s k i. l)inf:(jc.npwa>iu osobomki ii^1 nc		ruch.	$:rt	'.>••• ,-S'	\!'o
W/TO.	Warszawa l%6.
	^1 A. M. Cl a rkc, A. S. Cl a t fc c, iij	WÓCfcOtiCM,	j‘/iVn	,e(i!.	MW-).	W.-.-	■szuwa
IW>;	(. IK \%
’	^1 Pur. .1. Szczep u ń s»: i, Elemenuie.		'O.V.^	Wa.«	7S.* -I	!VS:	i\.\. J.
Wia	l r, Sfwloczcńsiwo. Wxtep do socjologii.	sysHHiuitynnt,	W<-	.rswwa	DOS,	. f-	W o a-
ko w	s k i. Socjologia. Wybronc ZO$<tdnklUOf	Warsziiwa D

57