PODSTAWOWE METODY BADAWCZE W PSYCHOLOGII
Opracowanie: Magdalena Górska
Podstawowe metody badawcze w psychologii to:
■ obserwacja psychologiczna
■ wywiad
■ rozmowa
■ eksperyment
■ testy inteligencji i zdolności
■ techniki kwestionariuszowe
Obserwacja psychologiczna
■ polega na świadomym, planowym
i celowym spostrzeganiu zjawisk i zdarzeń. Ponadto obejmuje rejestrowanie zjawisk
i czynności psychologicznych. Może być stosowana jako samodzielna technika lub stanowić uzupełnienie innych metod.
bez ich interpretacji np. testu psychologicznego. Powinna być rejestracją obiektywnych taktów. Badacz (psycholog) może rejestrować dane zachowania, a wyniki badania może porównywać z innymi badanymi osobami.
Istotnym składnikiem tak definiowanej obserwacji jest cel. Z tego względu obserwację określamy jako spostrzeganie nie tylko zamierzone, ale przede wszystkim planowe.
Plan obserwacji wyznacza treści i kolejność spostrzeżeń niezbędnych do poznania danego przedmiotu.
Może on przyjąć formę:
■ schematu istniejącego w naszym umyśle
■ pisemnych dyspozycji ułatwiających prowadzenie obserwacji
■
Dokonanie właściwej selekcji cech zachowania się mających być przedmiotem obserwacji, wymaga aktywnej postawy umysłu.
Przyjmuje ona postać:
■ procesów analizy
■ syntezy
■ porównywania
■ abstrahowania
■ wnioskowania
Sposób prowadzenia obserwacji psychologicznej jest częściowo uzależniony od ich przedmiotu. Odmienna jest technika obserwacji ludzi i zwierząt, obserwacja człowieka dorosłego i małych dzieci
Kryteriami stanowiącymi podstawę wyróżnienia głównych rodzajów obserwacji psychologicznej jest:
■ przedmiot obserwacji
■ zakres
■ postawa obserwatora
■ czas trwania obserwacji
■ sposób rejestrowania zauważonych faktów