GRAMATYKA OPISOWA
Składnia - nauka o budowie zdania;
nauka o całokształcie zjawisk z łączeniem wyrazów w zespoły;
dział nauki o jeżyku;
nauka o budowie wypowiedzeń
wypowiedzenie wg Jodłowskiego - jednostka komunikatywna skladajaca sie z zespołu wyrazów lub jednego wyrazu* zespól ten pod względem językowym jest jednością gramatyczna wyodrębniona prozodyjnie
wypowiedzenie wg Klemensiewicza - wyraz lub zespół wyrazów które pozsotaja w bezpośrednim lub pośrednim stosunku z osobowa forma czasownika, dajacy sie uzupełnić osob. forma czas. z kontekstu
FUNKCJE WYRAZÓW:
- czynne : rola podmiotu, orzeczenia, dopełnienia, przydawki, okołicznika; czym mogą być w zdaniu
- bierne : polegają na przyjmowaniu jakiegoś określenia np. rzeczownik przyjmuje przydawki; z czym lacza się w zdaniu
- piymame : podstawowe
- sekundarne: wtórne
Wg T.Milewskiego (stanowisko semantyczne)
WYRAZY:
1. nie posiadaja samodzielnego znaczenia: spójnik, przyimek, modulant
2. posiadaja samodzielne znaczenie:
- o funkcjach subiektywnych: wykrzyknik
- o funkcjach obiektywnych: -nazywające (rzeczownik, przymiotnik, przysłówek, czasownik), -szeregujące (liczebnik), -wskazujące (zaimek).
LEKSEMY:
1. odmienne:
- przez przypadki (rzeczownik, liczebnik, przymiotnik)
- przez osoby (czas.właściwe)
2. nieodmienne:
- samodzielne (wykrzyknik)
- niesamodzielne (partykuła, przysłówek)
LEKSEMY:
1. samodzielne składniowo (wykrzykniki, dopowiedzenia - tak,nie)
2. niesamodzielne składniowo (predyktywy, rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki, przysłówki, modalizatory, spójniki, partykule, przydmłd)
Wypowiedzenie - połączenie wyrazów tworzących calosc pod względem gramatycznym, semantycznym, prozodycznym