WZROST (Zwiększenie produkcji dóbr i usług)
- zestawienie danych z kilku lat pokazuje dynamikę wzrostu PKB obliczane na 3 sposoby:
• Sumowanie wartości dóbr i usług wytworzonych w danym roku
• Sumowanie dochodów czynników produkcji (płace, renty, %, zyski)
• Sumowanie wydatków na dobra finalne (konsumpcyjne, inwestycyjne)
• Wysokość rozporządzalnych dochodów (uzyskiwanych przez obywateli w przeliczeniu na 1 osobę)
• Informuje o sytuacji w pozostałych kategoriach społeczno-ekonomicznych. Niskie dochody/osobę oznaczają:
niską długość życia wysoką śmiertelność dzieci wysoki przyrost naturalny
niskie wydatki na naukę i wysoki % analfabetów w społeczeństwie
EVT - Economic Voulnerability Index f Indeks Wrażliwości Ekonomicznej):
• Udział przetwórstwa i nowoczesnych usług w PKB
• Eksport artykułów przetworzonych
• Zmienność produkcji rolniczej (ale roczne wahania +/-10% to standard)
• Niestabilność eksportu dóbr i usług
• Wielkość populacji
ROZWÓJ
/PKB nie jest dobrym miernikiem ROZWOJU, bo:
• Obserwując wielkość i zmiany globalnej produkcji nie jesteśmy w stanie ocenić stopnia zamożności obywateli
• Wysokie dochody (PKB) mogą łączyć się z niskim poziomem życia mieszkańców (np. Indie, Chiny) i odwrotnie (Szwecja, Luksemburg)
• PKB nie uwzględnia produkcji nie rejestrowanej, czyli: 1) nielegalnej, powstającej w „szarej strefie”, 2) legalnej, ale wykonywanej domowymi sposobami, na własny użytek
• Nie mierzy wartoś ci czasu wolnego
• Nie uwzględnia efektów z ewnętrznyeh produkcji /
HDI — Humań Development Index (miernik UNDP, w przedziale (0-1)):
• Określa element ekonomiczny - rozwój wyrażony wartością realnego dochodu (PPP, czyli parytet siły nabywczej)
• Czynniki pozaekonomiczne:
przewidywana długość życia w chwili narodzin poziom alfabetyzacji i liczba lat trwania nauki
HAI - Humań Assets Index (miernik ONZ), mierzy elementy społeczne:
• wyżywienie (wartość spożywanych kalorii)
1