Image 10

Zwiększając produkcję dóbr wojskowych o jednostkę odnosimy określone korzyści (np. zwiększamy bezpieczeństwo naszych granic). Osiągnięcie tych korzyści związane jest jednak z koniecznością poniesienia kosztu alternatyw-nego. Kosztem tym jest rezygnacja z produkcji dóbr cywilnych - rezygnacja z korzyści jakie moglibyśmy osiągnąć przeznaczając zasoby na wytworzenie większej ilości dóbr cywilnych, a nie wojskowych. Koszt alternatywny jest rosnący: koszt drugiej jednostki dobra wojskowego jest większy aniżeli koszt pierwszej jednostki, koszt trzeciej jednostki jest większy aniżeli drugiej, itd.

Ogólnie można powiedzieć, że korzyści osiągane z decyzji o produkcji określonej ilości dóbr jednego rodzaju kosztują społeczeństwo pewne ilości innych dóbr, które można byłoby wytworzyć przy pomocy zasobów zużytkowanych na produkcję tych pierwszych.

Każdej korzyści (zyskowi) z podjętej decyzji gospodarczej towarzyszy koszt alternatywny (koszt utraconych korzyści).

PODZIAŁ WYTWORZONEGO PRODUKTU

Wytworzone dobra (produkty i usługi) należy podzielić. Dystrybucja stanowi logiczne następstwo procesu produkcyjnego. Obydwa elementy, produkcja i podział, składają się na całość procesu gospodarowania. Również po stronie dystrybucji powstają problemy wyborów gospodarczych: przedsiębiorstwo może przeznaczyć swój zysk w całości na inwestycje lub na konsumpcję (zwiększenie płac), konsument może wydatkować swój dochód na zakup dóbr lub przeznaczyć go na oszczędności, państwo staje przed ogromną liczbą alternatyw, w jaki sposób rozdzielić dochody budżetowe.

Tak więc po stronie dystrybucji wytworzonych w danym okresie dóbr występuje granica możliwości podziału, wyznaczająca kombinacje możliwe do osiągnięcia. O ile jednak kombinacje zastosowań zasobów wyznaczone przez granicę możliwości produkcyjnych zależą w znacznej mierze od technologii produkcji, o tyle na kombinacje po stronie podziału wytworzonych dóbr poważny wpływ ma układ sił i stosunków społecznych.

Podział zysku przedsiębiorstwa na inwestycje i na wzrost płac (konsumpcja) uzależniony jest m.in. od siły i polityki związków zawodowych. Pracownicy mogą przedkładać konsumpcję bieżącą nad konsumpcję przyszłą, której osiągnięcie wymaga zwiększonych nakładów inwestycyjnych. Wybór kombinacji w podziale zysku na inwestycje i na konsumpcję cechują zawsze pewne sprzeczności interesów a możliwości ich rozwiązania zależą od układu sił społecznych w przedsiębiorstwie. Na podział wytworzonego zysku ma również wpływ polityka gospodarcza rządzącej partii politycznej. Część zysku jest „zabierana” przedsiębiorstwu w formie podatków. Polityka podatkowa może być bardziej lub mniej restrykcyjna w zależności m.in. od koncepcji politycznych grup rządzących.

Także podział produktu narodowego dokonywany przez państwo za pośrednic-m budżetu zależy od układu sił społecznych reprezentowanych w parlamen-Świadectwem tego są długotrwałe i często burzliwe dyskusje towarzyszące corocznemu uchwalaniu ustawy budżetowej, czyli określeniu dochodów i wydatków budżetu państwa.

podobnie jak po stronie produkcji także w zakresie podziału wytworzonego produktu mamy do czynienia z kombinacjami osiągalnymi i nieosiągalnymi w momencie podejmowania decyzji; mamy do czynienia z korzyściami i z kosztami alternatywnymi.

EKONOMIA NAUKĄ O ALOKACJI ZASOBÓW

ponieważ zasoby są ograniczone natomiast możliwości ich zastosowania są liczne i różnorodne, dlatego gospodarowanie polega na alokacji (rozdzielaniu) rzadkich zasobów między różnorakie, możliwe ich zastosowania w procesach produkcji oraz dystrybucji.

Ekonomia zajmuje się problemem, w jaki sposób społeczeństwo rozdziela (dokonuje alokacji) stosunkowo rzadkie zasoby, posiadające różnorodne zastosowania, w celu produkowania dóbr oraz w jaki sposób dzieli wytwo rzone dobra między członków tego społeczeństwa.

—

—

Na proces alokacji zasobów i dóbr możemy spoglądać z dwóch punktów widzenia:

-    po pierwsze, możemy analizować problemy alokacji na poziomie całego społeczeństwa, całej gospodarki narodowej. W takim wypadku mówimy o analizie makroekonomicznej;

-    procesy alokacyjne możemy rozpatrywać na poziomie pojedyńczych podmiotów gospodarczych (przedsiębiorstwa, konsumenta) i wówczas mówimy o analizie mikroekonomicznej.

MIKROEKONOMIA

Mikroekonomia bada decyzje alokacyjne (podstawy podejmowania decyzji oraz skutki decyzji) podejmowane przez indywidualne podmioty gospodarcze. Decyzje indywidualne, działania poszczególnych producentów i konsumentów łączą się ze sobą wyznaczając reakcje grupowe. Działania indywidualne nie zawsze są zgodne ze sobą, często są one sprzeczne i prowadzą do konfliktów. Jednakże właśnie splatanie się działań ludzkich, działań pojedyńczych podmiotów stanowi o działaniach grup i całego społeczeństwa, a nie odwrotnie.

Głównym elementem mikroekonomii jest analiza marginalna, czyli posługiwanie się kategoriami marginalnymi (rozumowanie w kategoriach marginalnych).

21