3582318327

Makro - wykład str. 1

RYNEK PRACY I BEZROBOCIE

Popyt na pracę

W krótkim okresie popyt na pracę zgłoszony przez przedsiębiorstwo zależy od wielkości jego produkcji i od cen pozostałych czynników wytwórczych. Określamy go mianem popytu pochodnego, gdyż jego wielkość zależy od popytu na dobra i usługi wytwarzane przez daną firmę.

Wielkość zapotrzebowania na pracę zgłoszonego przez przedsiębiorców (pracodawców) zależy przede wszystkim - przy danym zasobie kapitału i technologii - od wartości krańcowego produktu pracy i wysokości stawki płacy realnej.

Optymalne zatrudnienie przy danej płacy realnej

Krzywa krańcowej produktywności pracy ma nachylenie ujemne ponieważ ilustruje zasadę malejącej produktywności (wydajności) pracy. Zwiększenie zatrudnienia opłaca się do punku lo który wyznacza optymalny poziom zatrudnienia. Do punktu Lo dodatkowe zatrudnienie przynosi więcej utargu niż kosztu. Zatrudnienie optymalne Lo przysparza przedsiębiorstwu maksymalny zysk, gdyż płaca realna Wo jest równa wartości krańcowego produktu pracy (MPL). Spełnienie warunku ze MPL = Wo oznacza że krzywa MPL jest równocześnie krzywą popytu na pracę.

Drugim czynnikiem wpływającym na popyt na pracę przy niezmiennych pozostałych warunkach - są płace realne. Popyt na prace wyraża odwrotna zależność miedzy płacą realną a wielkością zatrdunienia w danym okresie. Krzywa popytu na pracę ma nachylenie ujemne, co oznacza, że wraz ze spadkiem płacy realnej pracodawcy będą dążyli do zwiększenia zatrudnienia.

Popyt na pracę

Nachylenie i przesunięcie krzywej popytu na pracę

Jeżeli popyt na pracę jest mało wrażliwy na zmianę płac realnych to krzywa LD jest stroma, i odwrotnie - jeśli popyt na pracę jest elastyczny względem płac realnych to krzywa popytu na pracę jest płaska.

Przesunięcie krzywej popytu na pracę - przy pozostałych warunkach ceteris paribus - może się dokonywać pod wpływem zmian zasobu kapitału produkcyjnego. Załóżmy, że nastąpiło powiększenie zasobu kapitału. Efektem tej zmiany jest wzrost krańcowej produktywności pracy. Krzywa popytu na pracę przesuwa się w prawo do LD_a. Podobny efekt zostanie osiągnięty poprzez wdrażanie usprawnień i nowych technologii oraz zmiany społeczne i psychologiczne pracodawców.

Podaż pracy

Gospodarstwa domowe dokonują stałego wyboru między konsumpcją a czasem wolnym. Zaspokojenie ich potrzeb konsumpcyjnych zależy od wykonywania pracy. Podjęcie pracy powoduje ograniczenie czasu wolnego, który gospodarstwa domowe cenią tak samo jak konsumpcję (efekt substytucji). Czas stanowi dobro rzadkie i ma swoją cenę. Cena wolnego czasu jest określna realna (konsumpcyjną) płacą. Poświęcając zatem dodatkowy czas na pracę gospodarstwo domwoe może uzyskać dodatkową płacę na wzrost konsumpcji. Gospodarstwo domowe sprzedaje więc swoje usługi pracy po cenie równej stawce płacy realnej, W = w/p; zamiast pracować na własny użytek lub korzystać z czasu wolnego. Wysokość stawki płacy realnej wyznacza warunki (trade off) na jakich konsumenci mogą zastąpić czas wolny konsumpcją.

Wzrost stawki realnej skłania gospodarstwa domowe do zwiększania podaży pracy. Dodatnio nachylona krzywa podaży pracy informuje, że ilość osób chętnych do podjęcia pracy zwiększa się wraz ze wzrostem poziomu płacy realnej. Wielkość podaży zależy także jak wskazano od kosztu alternatywnego czasu wolnego. Im wyższa jest płaca realna tym wyższy jest koszt czasu wolnego.

Paweł Czadecki