14. 10 PRZEDMIOT ANTROPOLOGII
I. różnorodność kultur
II. całościowe podejście do człowieka i kultury
III. ośrodki myśli antropologicznej - amerykańska, brytyjska, francuska tradycja uprawiania antropologii.
I.
ANTROPOS - istota ludzka LOGOS- wiedza, słowo, nauka
Antropologia - nauka zajmująca się badaniem ludzkości, nauka o człowieku i jego kulturze.
Kultura w XIX w. ujmowana wartościująco — kolonializm, wartościujące znaczenie dla ujmowania swojego porządku. W XX w. zakwestionowanie wartościującego ujmowania kultury.
Niektórzy postrzegają ją jako naukę badającą społeczeństwa obce i egzotyczne
Ruth Benedict - przedstawicielka amerykańskiej antropologii. Koncentruje swą uwagę na tych celach fizycznych i technikach wytwórczych, na konwencjach i wartościach, które odróżniają daną społeczność od innych . Nauka badająca różnice między społeczeństwami.
Edmund Leach - antropologia jest badaniem systemu różnorodności ludzkiej
antropologia wyrasta z fascynacji różnorodnością kulturową, egzotyką i rozmaitością obyczajową
Fascynacja odmiennością kulturową spowodowała zainteresowanie społecznościami obcymi.
Antropologia zaistniała w II poł. XIX w. kulturami europejskimi interesowało się już wiele nauk, np. historia, filozofia. Ale nie było dyscypliny, która interesowałaby się kulturą ludzi mieszkających w Afryce. ( antropologia kultury na tzw. antypodach)
Antropolog z XIX w. jak i dziś jest badaczem różnorodności, ale przede wszystkim odmienności kulturowej. To zainteresowanie stwarza osobliwości przedmiotu antropologii.
Antropologia współczesna i dzisiejsza zajmuje się kulturami obcymi, ale bada też odrębności miast.
II.
Josef Greenberg - określił antropologię jako najbardziej rozległą z naukowych dyscyplin, których przedmiotem jest rodzaj nauki.
Tę rozległość tworzą z jednej strony obszar geograficzny a z drugiej zainteresowanie tak odrębnymi dziedzinami jak język, struktura społeczna, ekspresja elastyczna, systemy wierzeń.
(ekspresja estetyczna - nauka o pięknie)
Antropologia zajmuje się wszystkimi specyficznie ludzkimi aspektami życia człowieka, którymi wyróżnia się on w świecie istot żywych
1. całościowe podejście do człowieka
2. kultura(y) uznana za fundamentalną w obszarze badań antropologicznych.
Kultura jest to specyficznie ludzka cecha.
Kultura łac. „uprawa" - cycero - rzym 106-43 p.n.e. użył wyrażenia kultura animi tzn. uprawa umysłu w rozprawach tuskulańskich.
Termin Kultura wiązano z wszelką działalnością ludzką - mają na celu pielęgnowanie, kształcenie, doskonalenie.
W tradycji greckiej odpowiednikiem rzymskiego wyrażenia kultura była „ paideia" oznaczająca ukształtowanie w człowieku ideału człowieczeństwa.
Z czasem kultura wchodzi do nauk: filozofia, nauki społeczne, nauki polityczne.
Dla archeologa kultura oznacza to co można wykopać z ziemi.
Antropolog rozumie kulturę bardziej szeroko, obejmując wytwory, zachowania, działania, gospodarkę, sztukę, włącza do kultury całość dorobku ludzkości włącza też rzeczy, które budzą sprzeciw np. ludożerstwo.