3582321069

30.b

P. Ricoeur: Metafora i symbol

dla dzieł literackich typowa jest nadwyżka znaczenia; metafora jako kryterium wartości poznawczej utworów literackich;

Monroe Beardsley - metafora to wiersz w m iniaturze;

denotacja - expłicite - ma charakter poznawczy; konotacja - pozasemantyczna, polega na splataniu się wyobrażeń emocjonalnych;

jeśli relacja między znaczeniem dosłownym i przenośnym jest wewnętrzna, to literatura rozumiana jest czysto semantycznie;

literatura jest pozytywnym i skutecznym wykorzystani em wieloznaczności; teoria metafory - od starożytnej retoryki - tam metafora to trop; przynależy do gry językowej, która steruje nazywaniem.

Retoryka:

słowa można rozważać w oderwaniu od siebie;

zadaniem metafory jest wypełnienie luki semantycznej w kodzie leksykalnym łub ozdobienie dyskursu;

- w metaforze podobieństwo uzasadnia użycie słowa w sposób przenośny.

6 tez tradycji metafory

1)    metafora jest tropem i figurą dyskursu, służącą nazywaniu;

2)    jest rozszerzeniem znaczenia nazwy, odstępstwem od dosłownego znaczenia;

3)    rację dla odstępstwa stanowi podobieństwo;

4)    podobieństwo polega na uzasadnieniu użycia słowa przenośnie zamiast dosłownie;

5)    metafora nie niesie znaczenia nowego (nadwyżki);

6)    metafora nie wnosi nowej informacji o rzeczywistości => jest emotywną funkcją dyskurs.

Współczesna semantyczna analiza metafory (Richards, Max Black):

Metafora ma sens tylko w wyrażeniu => jest przypadkiem orzekania, a nie denominacji:

1)    nie „metaforyczne użycie słowa", a „wyrażenie metaforyczne". Metafora to wynik napięcia między 2 terminami w wyrażeniu metaforycznym;

2)    napięcie pojawia się między 2 niezgodnymi interpretacjami wyrażenia metafora rozumiana dosłownie daje absurd. Dopiero wtedy można odnaleźć sens w wyrażeniu metaforycznym, gdy znaczenie słów się przekształci => zniekształcenie metaforyczne;

3)    metafora ma ujawnić pokrewieństwo tam, gdzie się go potocznie nie widzi;

4)    metafora to rozwiązanie zagadki, konstytuuje ją rozwiązanie dysonansu semantyczne go;

5)    prawdziwe metafory napięcia nie są przekładalne;

6)    metafora nie jest ozdobą dyskursu, nie ma tylko wartości emotywnej, bo mówi coś nowego o rzeczywistości.

Symbol

1)    należy do wielu rozległych dziedzin badawczych,

2)    łączy językowy i niejęzykowy porządek dyskursu,

zawsze odnosi swe składniki językowe do czegoś innego.

SYMBOL Z PUNKTU WIDZENIA TEORII METAFORY:

1