Podstawy teorii polityki
Polityka: sztuka osiągania założonych celów; zespół działań podjętych przez ośrodek decyzyjny, zmierzających do osiągnięcia zamierzonych celów za pomocą odpowiednio dobranych środków.
Najistotniejszy podział definicji polityki: podmiotowe i przedmiotowe.
^podmiotowo: dziedzina działań zmierzających przy pomocy władzy politycznej do osiągnięcia celów społecznych zaspokajających indywidualne oraz zbiorowe potrzeby i interesy.
Arthur Bentley: grypa istnieje tylko wówczas, gdy kształtuje się na podstawie łączących jej członków interesowi podejmuje wspólne działania, które przyczyniają się do ukształtowania jej struktury i organizacji. Grupa interesu, która nie potrafi osiągnąć celu bądź jest nieaktywna, ulega dezintegracji, a związki między jej członkami zanikają.
Najstarsze określenia polityki jako procesu sprawowania władzy politycznej oparte są na kategoriach przymusu przemocy czy siły: narzucenie przez rządzących swojej woli rządzonym, mające, pod groźbą zastosowania środków przymusu lub przemocy spowodować trwale ich zachowania, które są oczekiwane i akceptowane przez sprawujących władzę.
Podmiotowość: świadome i czynne kształtowanie istniejącej rzeczywistości, przeobrażanie jej w kierunku zgodnym z własnymi potrzebami. / cechująca wyłącznie jednostki bądź właściwa także grupom społecznym trwała zdolność do suwerennych działań politycznych.
Mówiąc podmiot o jednostce, grupie czy instytucji zakładamy, iż taka całość obdarzona jest pewną własnością, która status ten jej nadaje, więc obdarzona jest pewną podmiotowością.
Podmiotowość polityczna to trwała zdolność grupy lub organizacji do świadomego podejmowania suwerennych i racjonalnych działań.
Podmiot: istota odznaczająca się samoświadomością - zdolnością świadomego działania.
Podmiotami politycznymi są: państwo z całym systemem organizacyjnym; partie polityczne; różne organizacje społeczne, które biorą udział u realizacji polityki państwa.
Dwa zasadnicze, nierozerwalne i współzależne składniki, warunki podmiotowości: świadomość, moment aktywności <działanie>.
4 poziomy podmiotowości politycznej: wielkiej grupy społecznej jako całości; organizacji Polit. Danej grupy społ.; organów org. wielkich grup społ.; reprezentantów organów organizacji politycznych <osoby fiz.>
Potrzeba: stan braku czegoś odczuwalnego przez jednostki.
Potrzeby polityczne: zależność pozycji społecznej i drogi życiowej jednostek i grup od ich aktywności politycznej oraz świadomości politycznej. M. Karwat
4 zasadnicze typy potrzeb: jednostkowe, zbiorowe, wielkich grup społecznych; społeczeństwa jako całości.
K. Biskupski nodst. Potrzeby polityczne:
*skuteczne uczestnictwo w wyborze delegatów do organów przedstawicielskich - pot. elekcji.
* organizowania się; struktury uczestniczące w życiu politycznym - pot. koalicji.
* skutecznego oddział, pośredniego, poprzez przedst., na decyzje podejmowane przez org. wykonawcze.
* bezpieczeństwa osobistego
* nieskrępowanej wypowiedzi - pot. ekspresji.
A. Bo dna r. potrzeby:
mikrospołcczne: wyrażające dążenie do zewnętrznej aprobaty własnych ocen oraz do odnoszenia satysfakcji ze społecznego działania, które idzie w kierunku racjonalizacji życia publicznego;
makro społeczne: łączące się z poczuciem więzi np. z własnym narodem, poczuciem odpowiedzialności za losy państwa, narodu
P. Dobrowolski i S. Wróbel: kryterium znaczenia i i poziomu uświadomienia:
Racjonalne i nie racjonalne, realne i idealne, prawdziwe i fałszywe, intelektualne i pozaintelektualne
Interes: świadome dążenie jednostki lub grypy do realizacji określonego celu.
Interes społeczny: dążenie podmiotów do osiągnięcia wszystkiego tego, co jest korzystne i za takowe jest uważanie w kontekście oczekiwanej dynamiki zmiany społecznej i jej kierunku.