Romantyzm po u sto pado wy-Dziady A. Mickiewicza:
Po roku 1830 formy wczesnego romantyzmu (ballada, powieść poetycka) stają się mniej ważne. Nie one decydują o kierunku rozwoju literatury. Powstają formy większe. Gatunkami, które decydują o rozwoju literatury są dramat romantyczny, epopeja romantyczna, poemat dygresyjny, które mogłyby ustalić pamięć zbiorowości narodowej. Literatura angażuje się w życie społeczne. Mickiewicz jest świadomy tej potrzeby. Romantyczny indywidualizm zatracił siłę po 1830r.
Dramaty romantyczne:
• Dziady A. Mickiewicza - 1832 [opublikowany 1832],
• Kordian J. Słowackiego - 1833-1834 [opublikowany 1834],
• Nie-Boska komedia Z. Kr asińskiego - 1833 / 1835 [opublikowany 1835).
• Irydion Z. Krasińskiego - 1834 [opublikowany 1836].
Mamy do czynienia z kontynuacją zainteresowań dramatem z I okresu romantyzmu. Dziady to kontynuacja. Wczesny romantyzm hołdował tragizmowi (ważna wartość estetyczna, która może przejawiać się w każdym gatunku). Mówiąc
o twórczości dramatycznej trzeba pamiętać, że na początku tragizm odgrywał bardzo ważną rolę. Przekonanie
o wyższości tragedii było dość powszechne. Tragediami mogą być różne gatunki. Tragizm, to nie jest już element estetyczny, ale powstaje nowy gatunek - nowa forma romantyczna.
• Istotna jest świadomość estetyczna Adama Mickiewicza; Dziady są najważniejszą powieścią romantyczną, reszta jest odpowiedzią na nie (np. Kordian).
• Mickiewicz mówi o założeniach gatunku, w wykładach o literaturze słowiańskiej. Lekcja 16 kursu trzeciego z 04 IV 1843 r. Mickiewicz mówiąc o dramacie nazywa go dramatem chrześcijańskim. Formułuje założenia gatunku, tworzy nową świadomość estetyczną.
• Realia sceniczne, wielka scena europejska, której mogą przyglądać się romantycy, obywatele świata.
• Realia krajowe: w teatrze króluje komedia, komedia jako szeroka rzeka, która podmywa założenia romantyczne (komedia nie jest formą romantyczną, dlatego ciężko jest czasami zakwalifikować A. Fredro do nurtu romantycznego, co jednak się czyni).
4 kwietnia 1843 na College de France Adam Mickiewicz wygłosił Lekcję XVI (kurs trzeci Literatur Słowiańskich) określaną jako ostatnia teoria dramatu romantycznego w literaturze europejskiej. Wykład dotyczył konkretnie analizy Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego, która pozwoliła na wyciągnięcie szerszych niż literackie, bo również historiozoficznych wniosków. Całość składała się na koncepcję tzw. dramatu słowiańskiego. Mickiewicz za Percy'm Bysshe Shelleyem. Samuelem Taylorem Coleridgem. Johannem Gottfriedem Herderem, Gottholdem Ephraimem Lessingiem, Jakobem Michaelem Reinholdem Lenzem oraz Johannem Heinrichem Merckiem głosił, iż odnowa współczesnego teatru nastąpić powinna poprzez zaakcentowanie jego pierwiastków narodowych.
Lekcja ta mówiła o Dziadach i o Nie-Boskiej komedii w kontekście świadomości estetycznej Mickiewicza. W swojej "Lekcji XVI” Odprawę posłów greckich Jana Kochanowskiego uznał Adam Mickiewicz za pierwszy polski dramat narodowy. Mickiewicz wspomina tradycję Homera. Należałoby na scenę wprowadzić poetę. Opowiadanie powinno być prezentowane za pomocą obrazów scenicznych.
Nazywano je dramatycznymi epopejami.
Formy dramatu romantycznego - cechy ogólne (nie tłumaczą wszystkiego, jednak są bardzo istotne dla dramatu romantycznego):
• luźna kompozycja: dramatyczna;