Analiza preferencji jest podejściem badawczym polegającym na kwalifikowaniu obiektów w określanej skali, czego wyrazem jest hierarchia ważności obiektów. Sposób pomiaru i jego praktyczna obiektywizacja stanowi istotę koncepcji. A.p. jest wykorzystywana w diagnozie i projektowaniu systemów ekonomicznych i organizacyjnych.
Metody a.p.: rangowania- ustalanie ważności określanego obiektu w danym zbiorze, ze względu na ustalane aspekty preferencyjne; punktacji- polega na ocenię obiektów zapomacąpunktów: ocena komparatystyczną sprawdzająca, wariantowania
Zastosowanie a.p. w zarz strat: w sektorowej analizie strategicznej, w zakresie badania potencjału strat, przeds., w zakresie planowania strat.
Zasady ap.: ljbierarchizacji, 2^relatywizacjikryteriów oceny, 3)dopuszczalności, 4)odpawiedniościprzeliczeń punktowych, 5)obiektywizacji.
strefa przygotowawcza ap; Dobiekl, 2) zbiór. abisktów. lub .system, aiwlelkaści riiaraktery styczne, obiektu. .4fayteria,QŁSffl,, Slasfldfly uarzabkujaŁŁ, Stomcedura obliczania wartości ważonej obiektu METODA RANGOWANIA -Metoda rangowania służy do kwalifikacji obiektów w skali wartości liczb N od obiektu najlepszego do najgarszego(lub odwrotnie)
A Tok postępowania badawczego w metodzie rangowania : pokreślenie zakresu rangowania, 2)zestawienie danych dorangawanią 3)parządkawanie preferencyjne: -obliczanie rang sumarycznych, -obliczanierang uśrednianych, -ustalenie pozycji obiektu, 4)ranking, 5)kategaryzacja-jest procedurą, która ma na celu ustalenie klasy jakościowej danego rodzaju obiektu
B. Charaklervstvka metody ekspertów: l)formuławanie 2 podst aspektów preferencyjnych porządkowania czynników: a)zakres i siła pozytywnego oddział,ywania czynników, b)zakres i siła negatywnego oddziaływania czynników; 2)ustalenie zbioru potencjalnych czynników i ich trendów, anastępnie przyporządkowuje się je do dwóch Mas zdarzeń: - do klasy zdarzeń sprzyjających(szans), - do klasy zdarzeń destrukcyjnych (zagrożeń); 3)z obu klas wyodrębnia się zespdty czynników kluczowych, które podlegają rangawaniu, w związku z oceną siły ich wpływu na system; 4)na podst wyników rangowania opracowuje się odpowiednie warianty projekcji działała, firmy: realistyczny, optymistyczny, pesymistyczny lub warianty pośrednie.
C. Bezpieczeństwa strategiczne - generalny stan przedsiębiorstwa, który charakteryzuje się max ograniczeniem oddziaływań czynników negatywnych na jego sprawność ipotencjał strategiczny. Jest określane przez poziom organizacyjny, zasoby ludzkie, materialne czynniki wytwórcze. Możnaje wyrażać wartością wyników ekonomicznych lub za pomocąróżnego rodzaju wskaźników, których wartość jest oceniana jako dobrą a wiec „bezpieczna”.
SCHEMAT OCENY B.S. FIRMY: I-czyrmiki składające się na sytuacje zew i generalny stan przedsiębiarstwą II-zespół czynników kluczowych i trendy oddziaływania Z CK, Hl-warianty projekcji działalności przedsiębiarstwą IV-obliczenia/// W sytuacji gdy żaden z wariantów nie osiąga wymaganego poziomu bezpieczeństwa BS stosuje się alternatywne podejścia: -podejmuje decyzje o ponownym wariantowaniu; -wybiera się wariant o najmniejszym ubytku bezpieczeństwa BS, czemu odpowiada min strat.
METODA PUNKTACJI - jest sposobem kwalifikowania obiektów w umownej skali liczbowej i przy zastosowaniu określanego systemu oceniania obiektów. Kwalifikacja przeprowadzana jest na skali wartości rzeczywistych lub całkowitych. Skale mogą być budowane na 3 palach: - jako skale jednobiegunowe dodatnie ( z 0 lub bez ), - jako skale jednobiegunowe ujemne (z 0 lub bez ), - jako skale dwubiegunowe ( dodatnio-ujemne z 0 lub bez).
Systemy oceniania przez punktacje są stosowane zarówno w badaniach diagnostycznych, jak w projektowaniu i planowaniu, przy wyborze wariantu racjonalnego. Głównym zadaniem tych systemów jest umożliwienie oceny agregatowej, a więc wielakryteryjnej, zaś posługiwanie się skaląprzedziałowąi ilorazową sprawią ze punktacja jest metodą doskonalszą aniżeli rangowanie.
-metoda punktacji nrostei - do oceny sprawdzającej dowoln. obiektu, ale przy założeniu, iż nie różnicuje się ważności żadnego z zastosow. kryteriów oceny;
-metoda punktacji ważnnei - stasuje się gradacje kryteriów określ, aspektów preferencyjnych;
-metoda wskaźnikowo-punktowa - jedna z form punktacji ważonej, ocena sprawdzająca opiera się na wielkościach charakterystycznych, które są podstawą wskaźników skuteczności lub wskaźników znormalizowanych cech. Natomiast wartość ważona jest ocenąpunktową albowiem wagi kryteriów oceny są określone na skali punktowej;
-metoda analizy progowej - jest metoda oceny wielokryterialnej o uniwersalnym zastosowaniu, której główną cechąjest wprowadzenie do schematu badań granicznej wielkości charakterystycznej (wartości progowe). Osiągnięcie lub utrzymanie tej wielkości stanowi niezbędny warunek kwalifikacji stanu faktycznego lub proponowanych rozwiązań.
Istotąkażdej z tych metod jest własny, charakterystyczny arkusz oceny, ocena wskaźnikowa lub punktowa We wszystkichpamiętać należy o przelicznikach jednostki lub przedziału wielkości charakterystycznych na punkty, przyjmując dla określonego stanu wzorcowe go maksymalnąpunktację.